Tỷ giá tăng nóng và bước can thiệp để sớm hạ nhiệt USD

Tỷ giá USD/VND tăng cao

Những ngày cuối tháng 8, thị trường ngoại hối trong nước "nóng" hơn bao giờ hết. Tỷ giá USD/VND tăng rất mạnh, chính thức vượt mốc 26.500 đồng/USD.

Ngày 26/8, các ngân hàng điều chỉnh tăng khá mạnh giá USD bất chấp tỷ giá trung tâm có phiên giảm thứ hai liên tiếp.

Tỷ giá trung tâm ngày 26/8 được niêm yết ở mức 25.273 đồng/USD, giảm 18 đồng so với phiên liền trước. Đây là phiên giảm thứ hai liên tiếp của tỷ giá trung tâm. Trước đó, tỷ giá trung tâm cũng hạ 7 đồng trong phiên 25/8.

Vào tuần trước, tỷ giá trung tâm tăng liên tiếp 5 phiên, tổng cộng 49 đồng, để xác lập mức kỷ lục 25.298 đồng/USD. Lũy kế từ đầu năm đến nay, tỷ giá trung tâm đã tăng gần 4%.

Trong khi đó, tại các ngân hàng thương mại, sau khi hạ nhiệt vào cuối tuần trước và phiên hôm qua, giá USD sáng 26/8 được điều chỉnh tăng khá mạnh so với phiên liền trước.

Cụ thể, Vietcombank tăng giá USD thêm 30 đồng so với phiên liền trước, lên mức 26.150-26.510 đồng/USD.

Các ngân hàng khác cũng tăng giá đồng bạc xanh thêm từ 25-40 đồng/USD so với phiên liền trước, phổ biến trên mức 26.500 đồng/USD (bán ra).

Giá USD tại các ngân hàng thương mại gần đây liên tục tăng nóng, trong đó giá bán ra luôn ở mức kịch trần.

Tính từ đầu năm, tỷ giá VND/USD đã tăng khoảng 3,8%, xác lập mặt bằng giá mới.

Điều đáng nói, tỷ giá VND/USD đang đi ngược xu hướng thế giới khi đồng bạc xanh trên thị trường quốc tế liên tục giảm từ đầu năm. So với cuối năm ngoái, chỉ số USD Index (đo lường sức mạnh của đồng USD với 6 loại tiền tệ chủ chốt) đã giảm 10,5%.

Nguyên nhân của tình trạng này đến từ áp lực do cầu mua ngoại tệ trả nợ của Chính phủ tăng, xuất siêu giảm so với năm trước, chênh lệch lãi suất giữa VND và USD vẫn cao, kích thích đầu cơ...

Áp lực tỷ giá đến từ nhu cầu nhập khẩu lớn hơn khi mức thuế 0% được áp dụng với hàng hóa nhập từ Mỹ, trong khi xuất khẩu chậm lại, dẫn đến thặng dư thương mại bị thu hẹp. Bên cạnh đó, dòng vốn FDI sẽ chậm lại do ảnh hưởng về thuế quan và chênh lệch giá vàng trong nước và thế giới trong bối cảnh giá vàng tăng. Ngoài ra, tâm lý tích trữ ngoại tệ trong dân cư cũng có thể tạo áp lực tạm thời lên tỷ giá.

PGS.TS Nguyễn Hữu Huân, giảng viên Đại học Kinh tế TPHCM, nhận định, áp lực tỷ giá có thể còn dai dẳng khi thị trường bước vào 3 đợt cao điểm về nhu cầu ngoại tệ: mùa tựu trường (tháng 8-9), mùa lễ hội cuối năm (tháng 11-12) và mùa cao điểm thanh toán quốc tế dịp trước Tết Nguyên đán.

Tỷ giá sẽ sớm ổn định nhờ nhiều biện pháp can thiệp

Tỷ giá USD/VND đang chịu áp lực tăng trong ngắn hạn nhưng nhiều chuyên gia vẫn lạc quan về sự ổn định của tỷ giá trong dài hạn. Nhiều dự báo cho thấy sẽ sớm ổn định nhờ nền tảng kinh tế vững và chính sách điều hành linh hoạt.

Dòng vốn FDI tiếp tục chảy mạnh, kiều hối và du lịch phục hồi ấn tượng... là những nguồn cung ngoại tệ bền vững, là "liều thuốc" cho những lo ngại rủi ro tỷ giá.

Ngân hàng Nhà nước (NHNN) vừa có động thái can thiệp mới nhằm xoá bỏ tâm lý kỳ vọng nhà điều hành tiếp tục điều chỉnh trần tỷ giá.

Cụ thể, NHNN vừa thông báo kế hoạch bán ngoại tệ thông qua hợp đồng kỳ hạn, có hủy ngang trong 180 ngày. Thời điểm áp dụng vào ngày 25-26/8. Tỷ giá bán kỳ hạn trong hai ngày này là 26.550 đồng/USD.

Đối tượng được mua ngoại tệ từ NHNN là các tổ chức tín dụng có trạng thái ngoại tệ âm. Nếu giá trị giao dịch kỳ hạn từ 100 triệu USD trở lên, tổ chức tín dụng được phép hủy tối đa ba lần. Nếu giá trị giao dịch kỳ hạn dưới 100 triệu USD, các tổ chức tín dụng được hủy tối đa hai lần.

Khác với các lần can thiệp trước (NHNN chỉ bán ngoại tệ giao ngay), việc bán có kỳ hạn và cho phép hủy ngang được cho là động thái linh hoạt của nhà điều hành.

Theo giới phân tích, việc cung ứng các hợp đồng bán ngoại tệ kỳ hạn của NHNN nhằm xóa bỏ kỳ vọng của thị trường về việc NHNN sẽ tiếp tục nới trần tỷ giá, qua đó giúp cho tỷ giá trong ngắn hạn dịu lại. Động thái của NHNN được kỳ vọng sẽ đẩy cầu USD trong hệ thống ngân hàng về cuối năm 2025 và đầu 2026 - giai đoạn nguồn cung ngoại tệ sẽ được tăng cường từ kiều hối và Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) có khả năng giảm lãi suất.

Một số ý kiến lo ngại việc bán ngoại tệ để can thiệp sẽ làm hao hụt dự trữ ngoại hối - vốn đang ở mức không quá dồi dào. Trong bối cảnh kinh tế và tài chính toàn cầu nhiều biến động, việc bảo toàn và gia tăng dự trữ ngoại hối vào những thời điểm thích hợp là rất quan trọng để đảm bảo an ninh tiền tệ quốc gia.

Tuy nhiên, theo một số chuyên gia, sự kết hợp giữa động thái can thiệp của NHNN và tín hiệu Fed giảm lãi suất tháng 9 tới sẽ giúp giảm đáng kể áp lực lên tỷ giá.

Bên cạnh đó, nhiều người kỳ vọng nguồn cung ngoại tệ sẽ dồi dào hơn trong những tháng cuối năm nhờ gia tăng xuất khẩu, kiều hối, giải ngân FDI... Nhờ đó, dự trữ ngoại hối sẽ không bị ảnh hưởng quá nhiều bởi động thái bán can thiệp lần này.

Bên cạnh việc thay đổi kế hoạch bán ngoại tệ từ giao ngay sang bán có kỳ hạn, gần đây Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng cho biết nếu áp lực tỷ giá tiếp tục tăng mạnh, sẽ cân nhắc ngừng giảm lãi suất để tránh ảnh hưởng đến ổn định tỷ giá từ đó gây bất ổn vĩ mô.

Lãnh đạo NHNN khẳng định, nếu thị trường biến động quá lớn, NHNN sẽ cân nhắc bán ngoại tệ để ổn định, đáp ứng nhu cầu nhập khẩu hàng hóa. NHNN cũng sẽ chú trọng truyền thông để doanh nghiệp và người dân hiểu rõ về định hướng chính sách.

Các chuyên gia lưu ý, tỷ giá tăng trở lại đang tác động nhất định tới hoạt động thương mại xuất nhập khẩu của doanh nghiệp. Vì vậy, doanh nghiệp cần chủ động sử dụng các công cụ phòng ngừa rủi ro như hợp đồng kỳ hạn, quyền chọn hoặc hoán đổi ngoại tệ, đồng thời tranh thủ các thời điểm tỷ giá giảm để tái cơ cấu các khoản vay và thanh toán quốc tế.