‘Khung giá đất đang tạo ra hàng loạt bất cập, thậm chí là bất công’
Luật sư Nguyễn Tiến Hòa, Đoàn Luật sư TP. HCM cho rằng việc tồn tại khung giá đất, bảng giá đất như hiện nay đang tạo ra hàng loạt bất cập, thậm chí bất công.
Trong Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) vừa được lấy ý kiến rộng rãi nhân dân, một trong những điểm mới là bỏ khung giá đất, chỉ yêu cầu bảng giá đất.
Bình luận về vấn đề này, Luật sư Nguyễn Tiến Hòa, Đoàn Luật sư TP. HCM cho rằng việc tồn tại khung giá đất, bảng giá đất như hiện nay đang tạo ra hàng loạt bất cập, thậm chí bất công.
Luật Đất đai 2013 quy định giá đất trong khung phải ngang bằng với giá thị trường, nhưng trên thực tế chỉ bằng khoảng 30 - 70% giá thị trường, kể cả đất nông nghiệp hoặc phi nông nghiệp. Còn riêng đối với đất tại đô thị thì chỉ bằng 30% giá đất thị trường.
Tuy nhiên, theo ông Hoà, việc giao đất và cho thuê đất hiện nay vẫn lấy giá đất ở trong khung nhân với hệ số, được gọi là hệ số điều chỉnh theo thị trường. Nhưng hệ số ở tất cả các tỉnh, thành phố chỉ từ 1,5 - 2. Như vậy tạo ra khoảng cách lớn giữa giá đất của thị trường với giá của Nhà nước.
Hiện nay tồn tại 2 loại giá đất: do nhà nước quy định và giá thị trường. Trong đó, khung giá đất do nhà nước quy định chỉ bằng 30 - 40% so với thị trường. Tình trạng trên đã phát sinh khá nhiều rắc rối, tiêu cực trong đền bù, giải tỏa, thực hiện nghĩa vụ tài chính và cũng là một thách thức đối với các thẩm định viên khi thu thập, xử lý thông tin, khi xác định hệ số K để tư vấn giá cho cơ quan quản lý nhà nước.
“Bối cảnh hoạt động theo cơ chế thị trường có 2 loại giá như vậy sẽ gây ra nhiều hệ lụy, gây thất thoát ngân sách Nhà nước, tạo ra vấn đề trục lợi, tham nhũng đất đai. Khung giá đất và bảng giá đất thấp hơn giá thị trường thì thu thuế về đất đai sẽ giảm, gây thất thoát ngân sách Nhà nước.
Đồng thời, đây cũng là một trong những nguyên nhân khiến khiếu kiện đất đai gia tăng trong thời gian qua, liên quan đến vấn đề đến bù giải phóng mặt bằng”, ông Hoà nhận định.
Từ những lập luận trên, ông Hoà nhận định việc bỏ khung giá đất, theo đánh giá của Luật sư Hoà, việc bỏ khung giá đất có những điểm tích cực.
Theo đó, ông Hoà nhấn mạnh đối với phía nhà nước giúp hạn chế việc mua bán đất kê khai giá thấp để giảm thuế.
Đối với doanh nghiệp, ông Hoà cho rằng có thể đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án. “Như đã phân tích ở trên thì giá đất theo bảng giá đất thì rất thấp so với giá của thị trường dẫn đến tình trạng rất khó có thể thu hồi đất vì sự phản đối của người dân không đồng ý với phương án bồi thường của Nhà nước. Đồng thời các khiếu nại của người sử dụng đất về giá đền bù đất thấp được giảm bớt”, ông Hoà nhấn mạnh.
