Nghĩa vụ nợ ngoại bảng tiềm ẩn tại ngân hàng Vietcombank hơn 167.000 tỷ đồng có đang lo ngại?
Nếu chỉ nhìn vào tỷ lệ nợ xấu tại ngân hàng Vietcombank (tỷ lệ nợ xấu được kiểm soát ở vùng thấp nhất trong hệ thống chỉ với 0,6%) được phản ánh...
Tỷ lệ trích lập dự phòng bao nợ xấu lên tới 514%, ngân hàng Vietcombank ‘nhẹ đầu’ với nợ xấu
Nửa đầu năm 2022, Ngân hàng TMCP Ngoại Thương Việt Nam (Vietcombank, mã: VCB) trích 5.007 tỷ đồng để dự phòng rủi ro, giảm 9% so với cùng kỳ. Do đó, báo lãi trước thuế tăng 28% so với cùng kỳ, thu được hơn 17.373 tỷ đồng. Lợi nhuận sau thuế cổ đông ngân hàng mẹ tăng 28%, đạt hơn 13.899 tỷ đồng. Riêng quý 2/2022, lãi trước thuế tại Vietcombank tăng tới 50% lên hơn 7.423 tỷ đồng.
Năm 2022, ngân hàng Vietcombank đặt mục tiêu lãi trước thuế tối thiểu tăng 12% so với kết quả năm 2021, tương đương 30.675 tỷ đồng. Như vậy, Ngân hàng đã thực hiện được gần 57% sau nửa đầu năm.
Tính đến cuối quý 2/2022, tổng tài sản của ngân hàng Vietcombank tăng 13% so với đầu năm, lên mức hơn 1,6 triệu tỷ đồng. Trong đó, tiền gửi tại các tổ chức tín dụng khác tăng 18% lên 206.466 tỷ đồng; tiền mặt giảm 16% xuống còn 15.097 tỷ đồng và cho vay khách hàng tăng 15% lên hơn 1,1 triệu tỷ đồng.
Về nguồn vốn kinh doanh, tiền gửi khách hàng tăng 5% so với đầu năm, lên gần 1,2 triệu tỷ đồng; tiền gửi của các tổ chức tín dụng khác tăng 53% lên 159.084 tỷ đồng và vay tổ chức tín dụng khác gấp 2,2 lần đạt 12.592 tỷ đồng;…
Về chất lượng tín dụng, tổng nợ xấu tính đến ngày 30/06/2022 của Vietcombank tăng 9% so với đầu năm, ghi nhận gần 6.694 tỷ đồng. Trong đó, nợ dưới tiêu chuẩn tăng mạnh nhất đến 80%, chiếm 1.340 tỷ đồng; nợ có khả năng mất vốn tăng nhẹ 6% lên hơn 4.699 tỷ đồng và nợ nghi ngờ giảm 31% xuống còn 664 tỷ đồng. Do đó, tỷ lệ nợ xấu trên dư nợ vay giảm nhẹ từ mức 0,64% đầu năm xuống còn 0,61%.
Tại kỳ cập nhật kết quả kinh doanh 6 tháng đầu năm nay, tại hội nghị sơ kết vừa qua, Ngân hàng Vietcombank cho biết tỷ lệ dự phòng bao phủ nợ xấu đến cuối quý 2/2022 đã lên tới 514% - kỷ lục mới của toàn hệ thống.
Về tỷ lệ này, hiểu đơn giản là có 1 đồng nợ xấu tại Vietcombank có tới 5,14 đồng dự phòng, không những đủ để dùng xóa sạch nợ xấu mà còn dư lượng lớn.
Lãnh đạo ngân hàng này cũng cho biết đã thực hiện luôn việc trích 100% cho các khoản nợ được cơ cấu trong chính sách hỗ trợ khách hàng bị ảnh hưởng bởi COVID-19.
Theo đó, tỷ lệ trích lập dự phòng bao nợ xấu tại ngân hàng Vietcombank tăng mạnh lên 514% kỳ công bố vừa qua, trong khi tỷ lệ nợ xấu được kiểm soát ở vùng thấp nhất trong hệ thống chỉ với 0,6% (một phần cũng do mẫu số chung tổng dư nợ tăng rất mạnh nửa đầu năm nay, 6 tháng tăng trưởng tín dụng gần 15%).
Hơn 167.000 tỷ đồng nghĩa vụ nợ tiềm ẩn có đáng lo?
Dù nợ xấu giảm song một khoản nợ khác đang có xu hướng tăng tại nhà băng này, đó là nợ cần chú ý (nợ nhóm 2 - với khoản vay quá hạn 10-90 ngày) tăng đến 70% so với đầu năm, lên hơn 5.951 tỷ đồng.
Đáng nói, tỷ lệ nợ xấu tại Vietcombank chỉ phản ánh phần nợ xấu hiện rõ và được ghi nhận trong bảng cân đối kế toán. Nếu tính cả những phần ‘nợ tiềm ẩn’ chưa được ghi nhận, thì tỷ lệ nợ xấu chắc chắn sẽ có sự thay đổi. Trường hợp ghi nhận vào nội bảng thì những phần ‘nợ tiềm ẩn’ này ít nhiều sẽ ảnh hưởng kết quả kinh doanh của ngân hàng Vietcombank.
Đối với các ngân hàng thương mại, các chỉ tiêu ngoại bảng trong báo cáo tài chính là các cam kết giao dịch hối đoái và nghĩa vụ nợ tiềm ẩn. Các cam kết giao dịch hối đoái chủ yếu là các hợp đồng phái sinh nên rủi ro thấp. Còn nghĩa vụ nợ tiềm ẩn bao gồm các khoản bảo lãnh vay vốn, cam kết trong nghiệp vụ L/C, các khoản bảo lãnh khác như thanh toán, thực hiện hợp đồng, dự thầu…
Trong đó, cam kết trong nghiệp vụ L/C nhìn chung có tính an toàn cao hơn so với các khoản bảo lãnh vay vốn hay các khoản bảo lãnh khác.
Tính đến cuối quý 2/2022, tổng nghĩa vụ nợ tiềm ẩn tại Vietcombank ghi nhận hơn 167.343 tỷ đồng, tăng thêm 47.940 tỷ đồng sau nửa năm, tương đương tăng tới 40% so với đầu năm, chiếm 15% tổng dư nợ cho vay khách hàng, tăng nhẹ so với đầu năm.
Trong đó, bảo lãnh vay vốn giảm nhẹ 10% so với đầu năm, xuống còn 2.194 tỷ đồng; cam kết trong nghĩa vụ L/C tăng đến 69% lên hơn 110.426 tỷ đồng và bảo lãnh khác hơn 54.722 tỷ đồng, tăng nhẹ 6%.
Nghĩa vụ nợ tiềm ẩn không được phản ánh trực tiếp trong bảng cân đối kế toán mà chỉ được ghi nhận ngoại bảng. Mặc dù việc quản lý dư nợ cho vay hiện nay đã được đẩy mạnh kiểm soát, song rủi ro từ các nghĩa vụ nợ tiềm ẩn của nhóm ngân hàng thương mại vẫn còn là một dấu hỏi lớn.
Do đó, nếu chỉ nhìn vào tỷ lệ nợ xấu được phản ánh trực tiếp trong bảng cân đối kế toán, thì rõ ràng chưa thể phản ánh đầy đủ bức tranh nợ xấu tại ngân hàng Vietcombank cũng như đánh giá được những rủi ro từ các nghĩa vụ nợ tiềm ẩn.
