TP.HCM: Vượt bẫy thu nhập trung bình, vươn lên trung tâm kinh tế tài chính khu vực

Vượt qua bẫy thu nhập trung bình

Ngày 24/8, UBND TP. HCM tổ chức hội thảo tham vấn ý kiến chuyên gia cho định hướng phát triển kinh tế - xã hội TP. HCM giai đoạn 2026-2030.

Chủ tịch UBND TP. HCM Phan Văn Mãi cho biết, cho biết mục tiêu đến năm 2030 là TP.HCM trở thành thành phố văn minh, hiện đại, nghĩa tình, năng động sáng tạo, có nguồn nhân lực chất lượng cao.

Theo đó, để TP.HCM đạt được mục tiêu này và đạt được ở mức nào trong yếu tố ‘văn minh – hiện đại’ thì cần có những định lượng về mặt mục tiêu để từ đó xác định nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm. Hay mục tiêu ‘thành phố dịch vụ – công nghiệp hiện đại, đầu tàu kinh tế số, xã hội số, trung tâm kinh tế tài chính – thương mại – văn hóa – giáo dục – khoa học công nghệ của cả nước’, cần xác định công nghiệp thành phố đến năm 2030 sẽ ra sao, dịch vụ sẽ như thế nào để định lượng và chọn trọng tâm, hướng đi cùng các giải pháp thực hiện…

Từ nay cho đến cuối năm sau, TP. HCM phải tập trung hoàn thiện mục tiêu, chỉ tiêu của nhiệm kỳ và cũng là gỡ những điểm nghẽn cơ bản có tính chất đặt những nền tảng cho nhiệm kỳ 2025–2030.

Người đứng đầu chính quyền thành phố chia sẻ thêm, Việt Nam còn 10 năm nữa để quyết định việc vượt qua bẫy thu nhập trung bình hay vẫn 'luẩn quẩn ở tầng dưới'. Do đó, TP. HCM cần tìm ra những điểm nghẽn, vấn đề then chốt cần thay đổi để vượt qua bẫy thu nhập trung bình giai đoạn này.

Nhiều nhiệm vụ cần hoàn thành

Theo TS Trần Du Lịch - Chủ tịch Hội đồng Tư vấn triển khai Nghị quyết 98, nhiệm vụ trọng tâm đối với TP.HCM thời gian tới là tận dụng thời cơ, khai thác nguồn lực để tăng trưởng nhanh, bền vững. Để vượt qua bẫy thu nhập trung bình, tổng sản phẩm (GRDP) bình quân đầu người của địa phương cần đạt 14.500 USD.

Về cơ hội để tận dụng giai đoạn 2026-2035, TP.HCM cùng cả nước cần tận dụng nguồn nhân lực trẻ trước khi bước vào giai đoạn già hóa kinh tế. Cơ hội nữa là Việt Nam có tiềm năng để phát triển các ngành công nghệ cao như phần mềm, chip bán dẫn...

Các ngành này sẽ góp phần để TP.HCM chiếm vị trí quan trọng trong chuỗi giá trị toàn cầu và đi đầu cả nước. Đây mới là những ngành có khả năng tăng năng suất 30-40% mỗi năm.

Góp ý về những điều TP.HCM cần tập trung trong 5 năm tới, TS Trần Du Lịch cho rằng, công việc bận rộn nhất của địa phương là hình thành 183km đường sắt đô thị trong 10 năm theo đề án. Đây là nhiệm vụ rất lớn mà TP.HCM cần vượt qua.

TP.HCM cũng cần hoàn thiện việc sơ kết, tổng kết Nghị quyết 98 để hoàn chỉnh mô hình chính quyền đô thị, kiến nghị một đạo luật đô thị đặc biệt.

Ngoài ra, để đạt mục tiêu trở thành thành phố văn minh, hiện đại, TP. HCM cần chỉnh trang lại các khu nhà trên và ven kênh rạch, nhà ổ chuột, thông các đường hẻm, giải quyết các vấn đề của khu Mả Lạng (quận 1). Việc phát triển đô thị mới cần thực hiện song song với chỉnh trang các khu đô thị cũ.

Còn nhiều vướng mắc

Tại buổi làm việc tuần trước (ngày 17/8) với Tổng Bí thư, Chủ tịch nước đồng chí Tô Lâm, Chủ tịch UBND TP. HCM Phan Văn Mãi lo lắng cho biết, tăng trưởng kinh tế của TP. HCM giảm dần trong những năm qua do các động lực tăng trưởng đang có vấn đề và cần phải có những cơ chế, giải pháp đột phá để thúc đẩy tăng trưởng.

Năm 2024, TP. HCM phấn đấu đạt mức tăng trưởng GRDP ít nhất 7,5% và năm 2025 từ 8%-8,5%. Tỷ trọng kinh tế số năm 2024 phấn đấu đạt 22% và năm 2025 là 25%. TP. HCM phấn đấu để đến cuối năm 2025, Chỉ số cạnh tranh cấp tỉnh (PCI), Chỉ số cải cách hành chính (Par-Index) đạt trong nhóm 10 địa phương dẫn đầu cả nước.

Những điểm nghẽn mà Chủ tịch UBND TP. HCM chỉ ra, đó là hệ thống hạ tầng TP. HCM và kết nối với các vùng lân cận chưa được đầu tư đồng bộ, ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế của thành phố và khu vực Đông Nam bộ. TP. HCM là đô thị đặc biệt nhưng vẫn gặp nhiều vướng mắc trong việc khai thác tiềm năng và lợi thế, dẫn đến việc không khơi dậy được sự năng động và sáng tạo cần thiết. Nhiều nguồn lực của Nhà nước và tư nhân chưa được đưa vào hoạt động kinh tế...

Theo Chủ tịch UBND TPHCM, những điểm nghẽn này nếu được tháo gỡ trong nhiệm kỳ này thì nhiệm kỳ tới, TP. HCM sẽ có cơ sở để lấy lại đà tăng trưởng 2 con số; tiếp tục giữ vị trí đầu tàu kinh tế, là cực tăng trưởng của cả nước.

Chủ tịch UBND TP. HCM kiến nghị, cho phép TP. HCM được rà soát, đề xuất các cấp có thẩm quyền những vấn đề tồn đọng để giải quyết những vấn đề này. Trong đó một số vấn đề tồn đọng như ở Khu đô thị mới Thủ Thiêm, các vụ việc liên quan vụ án xảy ra tại Tập đoàn Vạn Thịnh Phát và Ngân hàng cổ phần thương mại Sài Gòn (SCB), dự án chống ngập 10.000 tỷ đồng...

Theo Chủ tịch UBND TPHCM, những vấn đề tồn đọng này nếu được tháo gỡ sẽ giải phóng nguồn lực rất lớn cho sự phát triển của TPHCM.

Chủ tịch UBND TPHCM cũng kiến nghị Trung ương đẩy mạnh phân cấp, phân quyền mạnh mẽ hơn cho các địa phương, đặc biệt là trong việc phối hợp giữa Trung ương và TP. HCM để giải quyết nhanh chóng và hiệu quả các vụ việc.