Truyền thông Nga, Trung Quốc nói về chiến thắng của ông Biden

Sau khi truyền thông Mỹ đồng loạt đưa tin về chiến thắng của ông Joe Biden vào sáng 7/11 (giờ Mỹ), vẫn chưa có tuyên bố chính thức nào được Nga và Trung Quốc đưa ra.

Tuy nhiên, các phương tiện truyền thông nhà nước Trung Quốc phản ứng với sự lạc quan thận trọng trước chiến thắng của ông Biden, đồng thời bày tỏ hy vọng ông sẽ ổn định mối quan hệ đang xấu đi nhanh chóng giữa Mỹ và Trung Quốc.

Song song với đó, nhiều tờ báo cũng tiếp tục cảnh báo về những căng thẳng trong tương lai giữa các siêu cường. Dưới thời Tổng thống Donald Trump, lòng tin và sự hợp tác giữa Mỹ và Trung Quốc đã giảm xuống mức thấp nhất trong lịch sử, khi cuộc chiến tranh thương mại bùng phát, hai bên chỉ trích nhau về hoạt động gián điệp cũng như trách nhiệm đối với đại dịch Covid-19.

Truyền thông Trung Quốc đã chỉ trích ông Trump và Mỹ ngày càng cứng rắn trong những tháng gần đây. Nhưng theo NYT, phản ứng tức thì của truyền thông Trung Quốc với chiến thắng của ông Biden cho thấy Bắc kinh sẵn sàng cố gắng và thực sự "rất háo hức" cho sự tan băng.

Thời báo Hoàn Cầu dẫn lời các chuyên gia Trung Quốc cho rằng: "Kết quả có thể mở ra một 'giai đoạn đệm' cho quan hệ Trung - Mỹ vốn đã căng thẳng, vừa tạo cơ hội cho những bước đột phá trong việc nối lại liên lạc cấp cao và xây dựng lại lòng tin chiến lược lẫn nhau giữa hai nước".

Xin Qiang, Phó giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Hoa Kỳ tại Đại học Fudan, nhận xét, mối quan hệ xấu đi giữa Trung Quốc và Mỹ đã đi vào một vòng luẩn quẩn, dẫn đến sự tin cậy chiến lược bị tổn hại, đình chỉ liên lạc cấp cao và ít hợp tác cụ thể.

Xin lưu ý rằng bây giờ Trung Quốc và Mỹ sẽ tiếp tục hợp tác thực tế về vaccine, chống dịch bệnh và biến đổi khí hậu. Ông nói, một số cơ chế liên lạc và đối thoại bị đình trệ có thể được tiếp tục, nhưng sẽ mất thời gian để xây dựng lại lòng tin chiến lược lẫn nhau.

Jin Canrong, Phó hiệu trưởng của trường Nghiên cứu Quốc tế tại Đại học Renmin ở Bắc Kinh, Trung Quốc cho rằng, ông Biden sẽ mở ra một "giai đoạn đệm" cho mối quan hệ Trung - Mỹ xấu đi.

“Ông Biden sẽ ôn hòa và chín chắn hơn trong việc xử lý các vấn đề đối ngoại. Biden có thể bổ nhiệm nhiều quan chức chuyên nghiệp hơn vào nhóm ngoại giao của mình và do đó, căng thẳng Mỹ-Trung có thể tạm dừng một thời gian ngắn", vị chuyên gia cho biết.

Tuy nhiên, các nhà quan sát nhận định, sự thay đổi vai trò lãnh đạo ở nước Mỹ sẽ không thay đổi định hướng chung về chính sách Trung Quốc của Washington. Bất kể ai ở trong Nhà Trắng, ở một mức độ nào đó, Mỹ sẽ duy trì cách tiếp cận hiện tại đối với Trung Quốc.

Các nhà quan sát nhận định, chính sách về Trung Quốc của ông Biden sẽ không đơn giản quay trở lại cách tiếp cận thời Obama năm 2016 vì trong bốn năm qua, quan hệ Trung - Mỹ và cục diện toàn cầu đã thay đổi đáng kể. 

Chuyên gia Jin nói: “Chúng ta không nên đặt quá nhiều kỳ vọng vào ông Biden, bởi vì kiềm chế và đối đầu với Trung Quốc là sự đồng thuận chiến lược giữa hai đảng lớn của Mỹ. Ông Biden có thể có các biện pháp khác nhau nhưng không phải là một hướng khác".

Da Wei, giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và An ninh Quốc tế thuộc Đại học Quan hệ Quốc tế ở Bắc Kinh nhận xét: “Chính sách đối với Trung Quốc của ông Biden sẽ được xây dựng dựa trên thời ông Trump. Trên thực tế, một thay đổi cơ bản trong chính sách Trung Quốc có lẽ là di sản chính trị lớn để lại từ chính quyền Trump”, Da Wei nói.

Ông cảnh báo, có một số sự đồng thuận trong lưỡng đảng ở Mỹ rằng chính sách can dự với Trung Quốc cần được đại tu và điều đó sẽ không thay đổi khi ông Biden nhậm chức.

“Tuy nhiên, cạnh tranh không có nghĩa là tách rời nhau. Tôi không nghĩ rằng chính quyền sắp tới của ông Biden sẽ đồng ý về một cuộc tách rời toàn diện với Trung Quốc", ông nhận định.

Còn 70 ngày nữa là đến lễ nhậm chức của tân tổng thống vào ngày 20/1. Trung Quốc và Mỹ sẽ phải đối mặt với những rủi ro gì trong giai đoạn này? Các nhà phân tích Trung Quốc cho rằng, ông Trump có thể có "sự điên rồ cuối cùng" trong quan hệ của ông với Trung Quốc.

Chuyên gia Da Wei cho biết, ông Trump sẽ sử dụng hợp lý hai tháng tại vị cuối cùng để củng cố các chính sách trong nhiệm kỳ tổng thống của ông và ngăn chặn chúng bị đảo ngược bởi chính quyền Biden, bao gồm cả chính sách Trung Quốc.

Các quan chức của chính quyền Trump như Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo có thể sẽ sử dụng cơ hội cuối cùng này để phá hoại quan hệ Mỹ-Trung, ông nói.

Về phía Nga, nghị sĩ nước này không mong đợi cách tiếp cận của Mỹ với Nga sẽ cải thiện từ Biden tại Nhà Trắng.

Hãng thông tấn TASS ngày 8/11 dẫn lời Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Duma Quốc gia Nga Leonid Slutsky cho biết, Moscow sẵn sàng hợp tác với bất kỳ người đứng đầu nào trong chính quyền Mỹ.

Dù vậy, ông cũng lưu ý, không nên mong đợi những thay đổi đáng kể mang tính tức cực cho Nga.

"Ông Biden cùng với Tổng thống Barack Obama đã tung ra các biện pháp trừng phạt ở nhiều cấp độ khác nhau chống lại Nga", ông Slutsky lưu ý và nói thêm rằng ông Biden đã trực tiếp gọi Nga là "kẻ thù chính" của Hoa Kỳ trong bài hùng biện trước bầu cử của mình.

“Đó là lý do tại sao người ta khó có thể mong đợi bất kỳ chính trị gia nào của Nga sẽ hoan nghênh kết quả của cuộc bầu cử Mỹ. Tuy nhiên, Nga sẵn sàng hợp tác với bất kỳ tổng thống Mỹ nào, điều đó cũng đã được tuyên bố ở cấp cao nhất.

Việc bình thường hóa quan hệ song phương vẫn là một trong những ưu tiên, đặc biệt ở cấp quốc hội", ông Slutsky nhấn mạnh.

Tất cả các khía cạnh và khả năng của đối thoại Nga-Mỹ sẽ được phân tích tại cuộc họp bàn tròn ở Duma Quốc gia vào cuối tháng 11.

"Chúng tôi không nói về một cuộc 'tái khởi động' mới cho đến nay, mặc dù cần phải tìm cách hợp tác hiệu quả, trước hết là trong các lĩnh vực như chăm sóc sức khỏe toàn cầu, ổn định chiến lược, kiểm soát vũ khí, an ninh mạng và không gian hòa bình", Chủ tịch của Ủy ban Duma Quốc gia cho biết.