Bơm hơn 1 triệu tỷ ra thị trường: Thanh khoản vẫn dồi dào, lãi suất tiếp tục được nén giảm

Hơn 1 triêu tỷ đồng bơm ra nền kinh tế

Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cho hay, tính đến cuối tháng 5, tín dụng toàn nền kinh tế tăng trưởng 6,52%, cao hơn đáng kể so với con số 2,41% cùng kỳ năm 2024.

Sự phục hồi mạnh mẽ của tín dụng phản ánh nhu cầu vốn đang dần trở lại, nhất là với tín dụng cho cá nhân vay mua nhà để ở, trong bối cảnh nền kinh tế dần ổn định.

Theo NHNN, ước tính, trong 5 tháng đầu năm, các ngân hàng đã "bơm" 1 triệu tỷ đồng ra nền kinh tế, dư nợ tín dụng lên hơn 16,6 triệu tỷ đồng. Đây là mức tăng dư nợ tín dụng kỷ lục trong 5 tháng đầu năm.

Công ty CP Chứng khoán Sài Gòn Hà Nội (SHS Research) đánh giá tăng trưởng tín dụng trong 5 tháng đầu năm nay là mức tăng nổi bật so với cùng kỳ các năm trước và là một trong những điểm sáng quan trọng giúp hấp thụ phần nào lượng tiền dư thừa.

Cho vay khách hàng của hầu hết ngân hàng đã công bố báo cáo tài chính ghi nhận tăng trưởng trong quý I/2025. Tổng số dư cho vay khách hàng của 27 ngân hàng tăng 4% so với cuối năm trước.

Các chuyên gia nhận định, mục tiêu tăng trưởng tín dụng 16% trong năm 2025 là rất khả thi bởi ngành ngân hàng đang triển khai nhiều chương trình tín dụng ưu đãi dành cho lĩnh vực nông lâm thuỷ sản, nhà ở xã hội, công nghệ, dự án hạ tầng chiến lược…

Tín dụng tăng nhanh có thể tạo áp lực lên thanh khoản ngân hàng, nhất là khi hệ số sử dụng vốn tín dụng đã cao. Nhưng hiện tại, thanh khoản của hệ thống ngân hàng được đánh giá vẫn tốt.

Vài tuần trở lại đây, lượng tiền cho vay cầm cố giấy tờ có giá (OMO) trúng thầu liên tục ở mức thấp và NHNN thường xuyên ở trạng thái hút ròng khi hệ thống ngân hàng đã phát đi tín hiệu về sự dồi dào thanh khoản VND, mặt bằng lãi suất liên ngân hàng giảm.

Những ngày cuối tháng 5, lãi suất qua đêm giảm mạnh, kết thúc tháng ở mức 2,93%, tương đương mức giảm 0,9 điểm % so với tháng trước, phản ánh tình trạng thanh khoản hệ thống đang dư thừa rõ rệt.

Lãi suất liên ngân hàng giảm góp phần hỗ trợ giảm mặt bằng lãi suất huy động và cho vay. Mặt bằng lãi suất huy động của các ngân hàng đang duy trì ở mức thấp nhất trong vòng 2 năm trở lại đây.

Thống kê từ Công ty CP Chứng khoán BIDV (BSC Research) và Công ty CP Chứng khoán KB Việt Nam (KBSV Research) cho thấy, lãi suất huy động bình quân tại các ngân hàng đã giảm từ 6-7% so với mức đỉnh năm 2023.

Lãi suất huy động tại các ngân hàng lớn trong nửa đầu tháng 6 khá ổn định. Ở nhóm NHTM có vốn nhà nước, lãi suất huy động ở mức 2,9-3%/năm cho kỳ hạn 6-9 tháng và 4,6-4,8%/năm cho kỳ hạn từ 12 tháng trở lên.

Ở nhóm ngân hàng TMCP, một số nhà băng điều chỉnh trái chiều. Một số ngân hàng tăng nhẹ lãi suất huy động trực tuyến thêm 0,1-0,2%/năm ở một số kỳ hạn, trong khi số lại giảm 0,1%.

Theo các chuyên gia, lãi suất tiết kiệm hiện không đồng đều, phụ thuộc từng sản phẩm, kỳ hạn cũng như quy mô ngân hàng. Ngân hàng lớn hơn có thanh khoản dồi dào nên lãi suất thấp hơn. Còn các ngân hàng nhỏ bị áp lực về thanh khoản sẽ có lãi suất hấp dẫn hơn.

Lãi suất cho vay có thể duy trì ở mức thấp

Theo NHNN, mặt bằng lãi suất cho vay có xu hướng giảm chính là một trong những yếu tố tác động tích cực lên tăng trưởng tín dụng.

Tính đến ngày 10/4, lãi suất cho vay bình quân với những giao dịch phát sinh mới của các ngân hàng ở mức 6,34%/năm, giảm 0,6%/năm so với cuối năm 2024.

Lãi suất thấp không chỉ hỗ trợ ngân hàng đẩy mạnh tín dụng mà còn tạo điều kiện để doanh nghiệp đầu tư mới, từ đó lan tỏa hiệu ứng tích cực tới toàn nền kinh tế.

Trước lo ngại lãi suất cho vay sẽ tăng do tín dụng phục hồi, các chuyên gia nhìn nhận hiện nay thanh khoản hệ thống đang rất dồi dào và NHNN sẽ tiếp tục duy trì mặt bằng lãi suất điều hành để hỗ trợ cho các nhà băng ổn định mặt bằng lãi suất huy động và cho vay trong thời gian tới.

Báo cáo của ABS Research cho biết, trong bối cảnh thanh khoản hệ thống ngân hàng ổn định và áp lực lạm phát không quá lớn, lãi suất dự kiến sẽ tiếp tục duy trì ở mức thấp hoặc giảm nhẹ trong thời gian tới. Song mặt bằng lãi suất cũng chịu áp lực từ nhu cầu tín dụng cải thiện dần trong khi huy động vốn ngày càng bị cạnh tranh mạnh mẽ bởi các kênh đầu tư khác như bất động sản và chứng khoán.

Từ đầu năm, Chính phủ và NHNN đã chỉ đạo các nhà băng tạo điều kiện thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp tiếp cận vốn tín dụng ngân hàng để phát triển sản xuất - kinh doanh.

Điều kiện vay vốn hiện nay cũng thuận lợi hơn. Nhưng nghịch lý là nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ, vẫn liên tục phản ánh rằng việc tiếp cận vốn ngân hàng gặp rất nhiều khó khăn.

Thực tế, các ngân hàng đang ưu tiên cho vay những khách hàng sở hữu tài sản thế chấp có giá trị cao và hồ sơ tín dụng tốt, khiến các doanh nghiệp nhỏ, thiếu tài sản bảo đảm gặp bất lợi lớn trong việc tiếp cận vốn.

Về lãi suất, mặc dù lãi suất được điều chỉnh giảm nhưng chỉ áp dụng ở một số lĩnh vực ưu tiên, trong từng thời điểm.

Nhiều ý kiến cho rằng lãi suất cho vay vẫn cao so với "sức khỏe" doanh nghiệp vì biên lợi nhuận của doanh nghiệp không cao, nên hy vọng các ngân hàng tìm phương án giảm thêm nữa lãi suất cho vay.

Hiện đa số doanh nghiệp chọn giải pháp vay ngân hàng nhưng chủ yếu vay ngắn hạn để hưởng lãi suất thấp nhưng sau đó lại dùng vốn ngắn hạn để đầu tư trung dài hạn. Đây là vòng luẩn quẩn và là rào cản lớn nhất của ngành ngân hàng hiện nay và chưa có giải pháp tháo gỡ.

Nhiều chuyên gia đề xuất các ngân hàng nên thiết kế các sản phẩm tài chính chuyên biệt như khoản vay tín chấp dựa trên dòng tiền kinh doanh, khoản vay theo hợp đồng đầu ra hoặc khoản vay dựa trên tài sản hình thành từ vốn vay. Bên cạnh đó, cần mở rộng mô hình đánh giá tín dụng dựa trên dữ liệu giao dịch thực tế của doanh nghiệp thay vì chỉ tập trung vào tài sản đảm bảo.