Cao tốc phải có tối thiểu 4 làn xe: Cơ hội nào cho các nhà đầu tư?

Bộ GTVT vừa ban hành Thông tư số 06/2024 về Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 115:2024/BGTVT với đường bộ cao tốc. Thông tư có hiệu lực từ 1/10/2024.

Theo đó, tốc độ thiết kế đường bộ cao tốc được chia làm 3 cấp: 120km/h; 100km/h và 80km/h. Cấp 80km/h ghi thêm thông tin, với các điểm có địa thế hiểm trở, hoặc ảnh hưởng an ninh quốc phòng, cho phép thiết kế 60km/h.

Quy định chung, đường bộ cao tốc quy mô tối thiểu 4 làm xe (2 làn mỗi chiều), có làn dừng khẩn cấp được bố trí liên tục.

Thông tư cũng quy định, chiều rộng mỗi làn xe chạy tối thiểu 3,75m đối với đường cấp 120km/h, 100km/h và tối thiểu 3,5km với đường cấp 80km/h

Thông tư ảnh hưởng ra sao tới các dự án đã có chủ trương đầu tư?

Mới đây, những tai nạn thương tâm trên cao tốc Cam Lộ - La Sơn đã khiến vấn đề về thiết kế đường cao tốc được "đưa lên bàn cân". Thực tế cho thấy, những tai nạn trên cao tốc thời gian vừa qua chủ yếu ở cung đường cao tốc chỉ có 2 làn xe.

Với quy định cao tốc đường bộ phải có tối thiểu 4 làn xe, dải dừng bố trí liên tục, người tham gia giao thông đã có thể yên tâm thêm một phần. Tuy vậy các chủ đầu tư những dự án cao tốc hiện có 2 làn xe sẽ ra sao?

Với thắc mắc này, các chủ đầu tư cũng cần nhìn "Quy định chuyển tiếp" của Thông tư nêu rõ:

- Với các dự án đã được quyết định chủ trương đầu tư trước ngày Thông tư có hiệu lực thì tiếp tục thực hiện theo các quy định tại thời điểm quyết định chủ trương đầu tư.

- Đối với các tuyến đường cao tốc có tốc độ thiết kế từ 80km/h trở xuống đang khai thác trước ngày Thông tư có hiệu lực, khi nâng cấp mở rộng cho phép áp dụng các yếu tố kỹ thuật đã được phê duyệt trước đó.

Việt Nam còn bao nhiêu đoạn cao tốc 2 làn xe?

Tại Việt Nam, nếu tính các cung đường bộ xuyên suốt đất nước, phải kể đến tuyến đường đầu tiên là tuyến đường quốc lộ 1, hay còn gọi đường cái, đường quan... và có tên quốc tế AH1, tổng chiều dài 2.482km.

Tuyến dài nhất, là tuyến đường bộ ven biển với tổng chiều dài 3.041km, đi qua 28 tỉnh thành.

Và tuyến đường bộ cao tốc Bắc - Nam đang nói đến có tổng chiều dài toàn tuyến 2.063 km, điểm đầu là cửa khẩu Hữu Nghị (Lạng Sơn) và điểm cuối là đường Vành đai của thành phố Cà Mau - là tuyến đường bộ dài thứ 3 tại Việt Nam.

Toàn tuyến đường bộ cao tốc Bắc - Nam có 5 đoạn tuyến mới chỉ có 2 làn xe chạy với tổng chiều dài 371km, bao gồm các tuyến Cam Lộ - Sơn La; tuyến La Sơn - Túy Loan; tuyến Yên Bái - Lào Cai; tuyến Hòa Lạc - Hòa Bình và tuyến Thái Nguyên - Chợ Mới.

Không chỉ các tuyến cao tốc 2 làn xe, thực trạng cao tốc ở Việt Nam còn có 7 tuyến có 4 làn xe nhưng dải dừng xe khẩn cấp không liên tục với chiều dài 372 km gồm Cao Bồ - Mai Sơn, Mai Sơn - QL.45, QL45 - Nghi Sơn, Nghi Sơn - Diễn Châu, Nha Trang - Cam Lâm, Vĩnh Hảo - Phan Thiết, Trung Lương - Mỹ Thuận.

Cơ hội nào cho các nhà đầu tư?

Dù Thông tư 06 không tác động trực tiếp lên những tuyến cao tốc đã quy hoạch, tuy vậy chủ trương chung, hồi cuối năm 2023, Bộ GTVT đã có báo cáo Thủ tướng Chính phủ và Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà về đánh giá, nghiên cứu đầu tư nâng cấp các tuyến đường bộ cao tốc đang khai thác theo quy mô phân kỳ đầu tư.

Theo đó, Bộ GTVT đang tiến hành rà soát nhằm huy động nguồn lực để đầu tư mở rộng 12 tuyến đang khai thác, trong đó có 7 tuyến 4 làn xe nhưng dải dừng khẩn cấp không liên tục, và 5 tuyến có 2 làn xe.

Trong đó, dự kiến mở rộng tuyến La Sơn - Hòa Liên từ 2 làn lên 4 làn xe; mở rộng theo quy hoạch 6 làn xe các tuyến Cao Bồ - Mai Sơn bằng nguồn tăng thu ngân sách năm 2022, tuyến Trung Lương - Mỹ Thuận theo hình thức PPP; mở rộng tuyến Hòa Lạc - Hòa Bình từ 2 làn xe lên 4 làn xe theo hình thức PPP. 

Tổng công ty Đầu tư và phát triển đường cao tốc (VEC) đang nghiên cứu phương án huy động vốn, hình thức đầu tư mở rộng đoạn tuyến Yên Bái - Lào Cai thuộc tuyến cao tốc Hà Nội - Lào Cai từ 2 làn xe lên 4 làn xe.

Bộ GTVT, các địa phương và cơ quan liên quan đã và đang rà soát, huy động nguồn lực đầu tư mở rộng 12 tuyến cao tốc đang khai thác.