Đề xuất áp dụng mức lãi suất 6-7% một năm cho người mua nhà lần đầu

Thực trạng người lao động trẻ khó tiếp cận cơ hội an cư đang diễn ra phổ biến, nhất là tại các thành phố lớn trong bối cảnh giá nhà và thu nhập ngày càng chênh lệch lớn. Báo cáo mới đây từ Công ty nghiên cứu thị trường CBRE cho thấy, Hà Nội và TP HCM thuộc top đầu các thành phố Châu Á mà người dân khó sở hữu nhà ở với thu nhập hiện tại, vượt cả Singapore.

Theo kết quả nghiên cứu của chuyên trang nhà đất Batdongsan về sự chênh lệch lương trung bình với giá nhà, ở thời điểm năm 2014, với GDP bình quân đầu người khoảng 5,5 triệu đồng một tháng, một người trẻ (tuổi từ 25-40) cần làm việc và tích cóp 22 năm để có đủ tiền mua một căn hộ chung cư 60 m2, giá 1,5 tỷ đồng (điều kiện lãi suất huy động khoảng 6% một năm).

Còn sang năm 2024, GDP bình quân đầu người tăng lên khoảng 9,5 triệu đồng một tháng, cùng căn hộ diện tích trên, giá đã vào khoảng 3 tỷ đồng và người trẻ cần làm việc, tích cóp ít nhất 26 năm mới mua được. Tuy nhiên, khả năng này chỉ diễn ra trong điều kiện lãi suất huy động 4,5%. Nếu lãi suất cao hơn thì số năm cần tích luỹ có thể tăng lên trên 30 năm, chưa tính giá nhà thực tế không "bất động" mà dự báo vẫn sẽ tăng "phi mã".

Đại diện Batdongsan.com.vn cho hay, nếu không có sự hỗ trợ tài chính từ gia đình hay các chính sách ưu đãi từ chính phủ, lao động trẻ tại đô thị lớn rất khó để sở hữu nhà với thu nhập bình quân hiện nay.

Trong báo cáo trình Thủ tướng tại Hội nghị sắp tới về thúc đẩy nhà ở xã hội và thị trường bất động sản phát triển lành mạnh, bền vững, Hiệp hội bất động sản TP HCM (HoREA) đã kiến nghị nhiều giải pháp nhằm khuyến khích phát triển nhà ở thương mại giá vừa túi tiền.

Trong đó HoREA đề nghị Ngân hàng Nhà nước xem xét xây dựng cơ chế ưu đãi tín dụng cho nhóm người trẻ (tuổi từ 18-45 tuổi) lần đầu mua nhà thương mại giá rẻ. Mức lãi suất thương mại ưu đãi từ 6-7% một năm và được bảo đảm khoản vay bằng chính tài sản đã mua. Thời hạn ưu đãi lãi suất sẽ kéo dài từ 10-15 năm.

Trước đó, HoREA cũng từng đưa ra kiến nghị về việc nghiên cứu chính sách vay ưu đãi lãi suất 4,7% một năm trong 20 năm cho người mua căn nhà đầu tiên, giá tài sản không quá 2 tỷ đồng một căn.

Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA, cho rằng với thu nhập hiện nay, phần lớn người trẻ hoặc người có thu nhập trung bình chỉ đủ khả năng vay mua các dự án nhà vừa túi tiền, giá bán từ 2-3 tỷ đồng mỗi căn. Thực tế đây cũng là phân khúc được người có nhu cầu ở thực quan tâm nhất những năm qua. Tuy nhiên, phân khúc này đang khan hiếm nguồn cung, ít được các chủ đầu tư quan tâm, nhất là ở thị trường Hà Nội và TP HCM.

Theo ông Châu, nhóm người trẻ trong độ tuổi lao động còn một khoảng thời gian dài để làm ăn và trả nợ, thông thường sau khoảng 10-15 năm sẽ có thu nhập tăng gấp đôi hoặc cao hơn. Nhóm này hầu như không có rủi ro cho các ngân hàng thương mại khi vay.

Hội Môi giới bất động sản Việt Nam (VARS) cũng cho biết, nguyên nhân chính là người dân không kiếm đủ tiền để thanh toán tiền mua nhà hoặc “theo kịp” các khoản thanh toán thế chấp hàng tháng khi vay mua nhà. Đặc biệt là trong bối cảnh nền kinh tế đối mặt với nhiều thách thức, trước nguy cơ chiến tranh thương mại, khiến nhiều người cảm thấy lo lắng về khả năng tăng trưởng thu nhập.

Bên cạnh đó là thay đổi trong lối sống của người trẻ ngày nay, có xu hướng ưu tiên chất lượng cuộc sống, thông qua việc cân bằng giữa công việc và sự hưởng thụ hơn là “nhất định phải sở hữu nhà ở” bất chấp áp lực phải trả nợ hàng tháng.

Dữ liệu nghiên cứu của VARS cho thấy, mức thu nhập tối thiểu được khuyến nghị để mua một ngôi nhà có giá trung bình tại Hà Nội cao hơn khoảng 2.3 đến 10 lần so với thu nhập trung bình của hộ gia đình tại Hà Nội.

Theo VARS, để mua một căn hộ tại Hà Nội, người dân cần có thu nhập tối thiểu dao động từ 45 triệu đến 210 triệu đồng mỗi tháng. Sự chênh lệch lớn giữa thu nhập thực tế của hộ gia đình và giá nhà đang khiến việc sở hữu nhà trở nên khó khăn.