Dùng tiền thu hồi nợ của Ngân hàng Chính sách cho vay mua nhà ở xã hội?

Sáng 24/6, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 9, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng, thay mặt Thủ tướng Chính phủ, đã trình bày Tờ trình về việc xử lý nguồn vốn thu hồi từ các chương trình tín dụng chính sách do ngân sách nhà nước (NSNN) cấp nhưng đã hết thời gian thực hiện tại Ngân hàng Chính sách Xã hội (NHCSXH).

Cụ thể, trong giai đoạn từ năm 2008 đến 2017, NSNN đã cấp cho NHCSXH tổng cộng 6.068 tỷ đồng để triển khai cho vay ba nhóm chương trình tín dụng chính sách, bao gồm: tín dụng đối với hộ đồng bào dân tộc thiểu số, cho vay nhà ở và cho vay hỗ trợ các huyện nghèo đẩy mạnh xuất khẩu lao động.

Các chương trình này có thời hạn cho vay từ 5 đến 15 năm (không bao gồm thời gian gia hạn theo quy định từng chương trình), với thời hạn giải ngân đến hết năm 2020. Sau thời điểm đó, NHCSXH có trách nhiệm thu hồi các khoản vay đã kết thúc thời gian thực hiện.

Theo báo cáo của NHCSXH, tính đến ngày 30/4/2025, ngân hàng đã thu hồi được 3.144,tỷ đồng. Phần dư nợ còn lại là 2.924 tỷ đồng sẽ tiếp tục được thu hồi theo các hợp đồng tín dụng đã ký, với dự kiến thời điểm thu hồi khoản cuối cùng là vào năm 2035 (không tính thời gian gia hạn theo quy định).

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng nhấn mạnh, việc triển khai các chương trình trên đã mang lại hiệu quả thiết thực cho gần 1,1 triệu hộ nghèo, cận nghèo, hộ đồng bào dân tộc thiểu số và các đối tượng chính sách khác. Trong đó, gần 400.000 lượt đồng bào dân tộc thiểu số được vay vốn cải thiện đời sống, hơn 11.000 người được vay vốn đi xuất khẩu lao động, gần 700.000 lượt khách hàng được vay vốn nhà ở xã hội để xây dựng trên 700.000 căn nhà.

Tuy nhiên, theo NHCSXH, nhu cầu vốn cho các chương trình tín dụng chính sách trong thời gian tới vẫn rất lớn. Dự kiến đến hết năm 2025, tổng nhu cầu vốn khoảng 31.727 tỷ đồng, trong đó phần vốn NSNN cần bố trí cho NHCSXH là khoảng 16.727 tỷ đồng. Cụ thể, vốn cho vay phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số là 10.727 tỷ đồng và cho vay nhà ở xã hội theo Nghị định số 100/2024 là 6.000 tỷ đồng.

Trước tình hình đó, Chính phủ đề xuất Quốc hội cho phép NHCSXH được sử dụng nguồn vốn đã thu hồi và sẽ tiếp tục thu hồi trong thời gian tới để tiếp tục triển khai các chương trình tín dụng chính sách. Đồng thời, cho phép sử dụng nguồn vốn thu hồi từ các khoản vay nhà ở xã hội để tái cấp vốn cho vay cùng mục đích.

Chính phủ cũng kiến nghị Quốc hội giao Thủ tướng Chính phủ thẩm quyền quyết định phân bổ cụ thể nguồn vốn thu hồi cho từng chương trình, trên cơ sở báo cáo của NHCSXH và nhu cầu thực tế. Trong đó, ưu tiên bố trí nguồn vốn cho chương trình phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Thẩm tra nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội, ông Phan Văn Mãi, cho biết Ủy ban đánh giá đề xuất của Chính phủ phù hợp với chủ trương thể chế hóa chỉ thị của Ban Bí thư về nâng cao hiệu quả tín dụng chính sách xã hội và tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng trong phát triển nhà ở.

Vì vậy, Ủy ban Kinh tế và Tài chính kiến nghị Quốc hội cho phép NHCSXH tiếp tục sử dụng toàn bộ 6.068 tỷ đồng ngân sách nhà nước đã cấp trước đó để tiếp tục cho vay các chương trình tín dụng chính sách theo đề xuất của Chính phủ. Đồng thời, Chính phủ cần chịu trách nhiệm về tính chính xác của số liệu, chỉ đạo các cơ quan liên quan thu hồi đầy đủ các khoản vay chưa thu hồi đúng quy định pháp luật.