'Giao dịch BĐS hình thành trong tương lai không thông qua sàn sẽ gây bất ổn cho thị trường'

Thời gian gần đây, dư luận xã hội đang có nhiều ý kiến khác nhau về quy định bắt buộc giao dịch bất động sản phải qua sàn giao dịch trong Dự thảo Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi). Trong một phiên họp về pháp luật mới nhất, cơ quan quản lý Nhà nước đã có ý kiến theo hướng cho phép các bên bán bất động sản được chọn giao dịch qua sàn hoặc không, do nghi ngại quy định bắt buộc giao dịch qua sàn sẽ làm tăng chi phí trung gian.

Bình luận về vấn đề này, TS. Nguyễn Văn Đính, Chủ tịch Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS), khẳng định việc bỏ qua quy định bắt buộc giao dịch bất động sản hình thành trong tương lai qua sàn là gián tiếp bỏ qua quyền được bảo vệ của người mua nhà.

Bởi, việc giao dịch bất động sản hình thành trong tương lai không thông qua sàn sẽ đẩy người mua nhà vào thế phải tự mình kiểm chứng chất lượng, pháp lý, giá cả… của bất động sản mà họ dự định mua, trong khi hầu hết họ không có đủ kiến thức, khả năng và kinh nghiệm để làm việc này. Chỉ có những đơn vị chuyên nghiệp mới có đủ năng lực thẩm định, thẩm tra các sàn phẩm bất động sản hình thành trong tương lai.

Khi không có sự tham gia của sàn, nhà đầu tư, khách hàng sẽ tiếp tục phải đối mặt với nhiều dự án kiểu như Alibaba. Nguy cơ sẽ có nhiều vụ khiếu nại, khiếu kiện diễn ra. Điều này vô hình trung sẽ tạo ra nhiều sự bất ổn cho thị trường bất động sản.

Giao dịch qua sàn không làm tăng chi phí

Thông thường, với các dự án bất động sàn, chủ đầu tư thường dự kiến chi phí bán hàng ở mức 8%-10% giá bán. Để đảm bảo sự chuyên nghiệp và tính chuyên môn hóa, hiện nay rất nhiều chủ đầu tư đều thực hiện việc bán hàng thông qua các sàn giao dịch uy tín.

Ông Đính cho rằng điều này mang đến nhiều lợi ích. Thứ nhất, chủ đầu tư không cần tốn chi phí để duy trì bộ máy nhân sự bán hàng, trong khi công việc này mang tính thời điểm.

Thứ hai, các sàn giao dịch có sàn đội ngũ môi giới bất động sản kinh nghiệm với tập khách hàng đông đảo nên việc tiếp cận khách hàng thường nhanh và rất hiệu quả.

Thứ ba, do đặc tính công việc chỉ tập trung vào việc tiếp cận và tư vấn khách hàng nên các sàn giao dịch bất động sản có nhiều công cụ hỗ trợ rất tốt cho việc quảng bá thông tin dự án và tiếp cận, tư vấn khách hàng. Đây là những lý do khiến việc bán hàng thông qua các sàn giao dịch uy tín, chuyên nghiệp đạt hiệu quả cao, giúp các chủ đầu tư rút ngắn đáng kể thời gian tìm kiếm, tư vấn và bán hàng.

Về việc lo ngại bắt buộc giao dịch bất động sàn qua sàn sẽ làm gia tăng chi phí, ông Đính cho biết có thể định mức phí trần, đủ để thực thi việc giao dịch.

Giao dịch qua sàn sẽ tạo những kênh huy động vốn mới cho nhà đầu tư

Chủ tịch VARS nhìn nhận thị trường bất động sản cũng cần được pháp luật quy định cụ thể về cơ quan trung gian như thị trường chứng khoán, điều này vừa đảm bảo hàng hoá được lưu thông rộng rãi, vừa đảm bảo độ uy tín.

“Các công ty muốn chào bán chứng khoán ra công chúng thì phải được niêm yết trên các sàn giao dịch. Để được niêm yết trên các sàn giao dịch này thì công ty phải đáp ứng những điều kiện chào bán chứng khoán lần đầu ra công chúng theo quy định của Luật chứng khoán”, ông Đính cho hay.

Cũng theo ông Đính, trước đây, giao dịch cổ phiếu phải qua tay, muốn đầu tư vào doanh nghiệp, nhà đầu tư phải tìm hiểu, tiếp nhận rất nhiều thông tin thiếu minh bạch, chưa được kiểm chứng. Từ khi sàn giao dịch chứng khoán ra đời, thông qua Ủy ban Chứng khoán Việt Nam, mọi giao dịch đều được kiểm tra, kiểm soát, thông tin được chia sẻ công khai đã thu hút được một lượng lớn người tham gia.

Từ mức vốn hóa 270 tỷ đồng ban đầu, hiện tại, thị trường chứng khoán đã đạt mức 7,3 triệu tỷ đồng (bao gồm cả cổ phiếu và trái phiếu) vào ngày 31/3/2023, tương đương 82,15% GDP. Tổng số tài khoản chứng khoán của nhà đầu tư trong nước tính đến cuối năm 2022 đã vượt 6,8 triệu tài khoản, nếu tính mỗi cá nhân sở hữu một tài khoản thì tỷ lệ số tài khoản cá nhân hiện tương đương 6,8% dân số.

Trong tương lai gần, nếu được áp dụng cơ chế, chính sách thuận lợi, việc giao dịch thông qua sàn giao dịch bất động sản sẽ tạo những kênh huy động vốn mới cho nhà đầu tư như hình thức trái phiếu công trình chuyển đổi của dự án bất động sản hình thành trong tương lai. Khi vốn hóa đủ lớn với lượng người tham gia thị trường đông, việc thu hút vốn nước ngoài, cũng như các sàn phẩm đầu tư hiệu quả như quỹ đầu tư bất động sàn (REIT), chứng khoán hóa bất động sàn, quỹ tiết kiệm nhà ở... sẽ có điều kiện phát triển.

"Tuy vậy, để đảm bảo một sàn hoạt động chuyên nghiệp, đáp ứng được theo những tiêu chí của Luật sửa đổi, phải có quy định chặt chẽ về điều kiện thành lập của sàn giao dịch môi giới bất động sàn", ông Đính cho hay.