Lợi nhuận ngân hàng bứt phá, rủi ro cũng leo thang

Công ty CP Chứng khoán BOS vừa công bố báo cáo cập nhật ngành ngân hàng quý I/2021, trong đó đưa ra nhận định lợi nhuận ngành ngân hàng bứt phá nhưng còn nhiều lo ngại.

Chứng khoán BOS dẫn số liệu từ Vụ Tín dụng các ngành kinh tế cho biết, tính đến hết tháng 3, tín dụng tăng trưởng khoảng 2,3% so với đầu năm. Tăng trưởng tín dụng của 27 ngân hàng đạt mức 3,03% trong quý I/2021 (trong khi cùng kỳ năm ngoái chỉ tăng 1,03%) với tổng dư nợ cho vay khách hàng đạt 6,5 triệu tỷ đồng.

Trong đó, BID và CTG là 2 ngân hàng có dư nợ cho vay khách hàng lớn nhất với lần lượt là 1,2 và 1 triệu tỷ đồng. Tuy nhiên, MSB mới là quán quân về tăng trưởng cho vay khách hàng với tốc độ tăng trưởng đạt 12,86%. So sánh với cùng kỳ năm trước thì tốc độ tăng trưởng tín dụng của hệ thống ngân hàng đang ở mức cao.

Tăng trưởng huy động cũng đạt mức cao trong 3 tháng đầu năm 2021. Tổng tiền gửi của khách hàng tại các ngân hàng niêm yết đã tăng 1,22% trong 3 tháng đầu năm lên 6,86 triệu tỷ đồng. Mức tăng này cao hơn khá nhiều so với mức tăng cùng kỳ năm 2020 là 0,18%.

Chênh lệch giữa tăng trưởng huy động và cho vay được nới rộng nhưng Công ty CP Chứng khoán BOS nhận định là không đáng ngại  trong bối cảnh thanh khoản hệ thống ngân hàng vẫn khá dồi dào. Điều này thể hiện thông qua việc lãi suất huy động vẫn ở vùng thấp.

Tỷ lệ nợ xấu ngành ngân hàng. Nguồn: FiinPro, BOS tổng hợp

Tổng thu nhập hoạt động của các ngân hàng Việt Nam tăng trưởng mạnh trong quý I/2021. Tổng thu nhập hoạt động của các ngân hàng niêm yết tại Việt Nam đạt 109.765 tỷ đồng, đạt mức tăng trưởng chung là 28,4% so với cùng kỳ năm trước.

Thu nhập từ lãi thuần cũng có tốc độ tăng trưởng mạnh nhưng thấp hơn so với tổng thu nhập hoạt động. Hoạt động dịch vụ tăng trưởng mạnh và đóng góp nhiều hơn trong kết quả kinh doanh của ngân hàng. Thu từ dịch vụ được dự báo sẽ tiếp tục tăng trưởng cao.

VCB là ngân hàng có mức tăng trưởng lãi thuần từ hoạt động dịch vụ lớn nhất với 15.686 tỷ đồng, tăng 27,7%. Bên cạnh VCB, các ngân hàng lớn như BID, CTG, MBB, TCB và ACB đều có sự bứt phá mạnh mẽ với tốc độ tăng trưởng đạt trên 20%. Tuy nhiên, KLB mới là ngân hàng có tốc độ tăng trưởng cao nhất với 159,9%, từ mức 384 tỷ đồng trong quý I/2020 lên mức 997 tỷ đồng vào quý I/2021.

Tổng lợi nhuận sau thuế của các ngân hàng niêm yết trong quý 1.2021 đạt 41.876 tỷ đồng, tăng tới 77,4% so với cùng kỳ năm trước và ở mức kỷ lục từ trước đến nay.

Bên cạnh sự bứt phá về lợi nhuận của các ngân hàng, Công ty CP Chứng khoán BOS bày tỏ sự lo ngại khi nợ xấu tiềm ẩn của các ngân hàng  gia tăng.

Cụ thể, nợ xấu của các ngân hàng tăng nhẹ so với cuối năm 2020. Tổng giá trị nợ xấu của các ngân hàng hiện đang niêm yết đạt 91.244 tỷ đồng vào ngày 31/3/2021, tăng 3.948 tỷ đồng so với cuối năm 2020. Tỷ lệ nợ xấu/tổng dư nợ cũng tăng nhẹ 0,02 điểm phần trăm lên mức 1,41%.

"Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cho phép ngân hàng giữ nguyên nhóm nợ, làm cho bức tranh nợ xấu chưa phản ánh đúng thực tế. Do vậy, các ngân hàng không phải trích lập dự phòng, làm giảm chi phí dự phòng, gia tăng lợi nhuận nhưng rủi ro cũng tăng lên", Chứng khoán BOS nhận định.

Theo thống kê của Chứng khoán BOS, 8 ngân hàng có tỷ lệ nợ xấu giảm so với cuối năm trước, nổi bật là KLB giảm tới 3,85% điểm phần trăm. Trong khi đó, 17 ngân hàng đều có sự gia tăng tỷ lệ nợ xấu với mức tăng trưởng trung bình từ 0,05-0,1 điểm phần trăm. Đáng chú ý, ACB, VCB, MBB và HDB có mức tăng lần lượt là 0,32, 0,26, 0,20 và 0,19 điểm phần  trăm. VPB là ngân hàng có tỷ lệ nợ xấu cao nhất với 3,5% và tăng 0,05 điểm phần trăm so với cuối năm trước.

Nhận định về 9 tháng cuối năm 2021 của ngành ngân hàng, Chứng khoán BOS chỉ ra những triển vọng, đó là: Kinh tế thế giới được kỳ vọng hồi phục mạnh vào cuối năm 2021. Những tín hiệu tích cực của nền kinh tế Mỹ và Trung Quốc cũng như sự phổ biến của vaccine được kỳ vọng sẽ hỗ trợ nền kinh tế toàn cầu hồi phục mạnh vào cuối năm 2021.

Mặt bằng lãi suất thấp nhiều khả năng sẽ được duy trì trong năm 2021 nhằm hỗ trợ doanh nghiệp sau khi cơn bão Covid-19 đi qua. Thu nhập ngoài lãi tiếp tục tăng.

Việc cho phép tái cơ cấu các khoản nợ bị ảnh hưởng bởi Covid-19 giúp giảm bớt áp lực trích lập dự phòng cho các ngân hàng. Do vậy, xu hướng tăng trưởng lợi nhuận mạnh sẽ còn tiếp diễn ít nhất trong năm 2021.

Về rủi ro, đơn vị đưa ra báo cáo nhận định, dịch Covid-19 diễn biến phức tạp sau khi bùng phát lần thứ 4 trong nước sẽ khiến số lượng các doanh nghiệp gặp khó khăn tăng lên, qua đó ảnh hưởng đến nhu cầu vay cũng như chất lượng tín dụng.

Nợ xấu chưa được phản ánh đúng và chính xác, NHNN đã có những văn bản về đánh giá nhóm nợ cùng việc gia hạn nợ cho các doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi Covid-19. Điều này khiến cho tình trạng nợ xấu của các ngân hàng chưa được đánh giá chính xác trên các báo cáo tài chính gần nhất