Môi giới bất động sản trước tác động của chính sách mới
Luật Kinh doanh bất động sản mới đã có nhiều quy định chi tiết về hoạt động của môi giới bất động sản. Theo đó, môi giới bất động sản không còn được hoạt động tự do như trước kia mà bắt buộc phải thực hiện đầy đủ điều kiện theo quy định của luật mới.
Siết hoạt động môi giới bất động sản
Mới đây, Quốc hội đã thông qua Luật Kinh doanh Bất động sản (có hiệu lực từ 1/1/2025) với nhiều mục đáng chú ý trong đó có điều khoản liên quan đến hoạt động môi giới bất động sản. Theo đó, tại Điều 61, kể từ ngày 1/1/2025, doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản phải đáp ứng một số điều kiện. Phải có quy chế hoạt động dịch vụ môi giới bất động sản. Phải có cơ sở vật chất, kỹ thuật đáp ứng yêu cầu hoạt động theo quy định của Chính phủ. Doanh nghiệp cần có tối thiểu 1 cá nhân có chứng chỉ môi giới bất động sản (thay vì 2 người như Luật hiện hành).
Trước khi hoạt động kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản, doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản gửi thông tin về doanh nghiệp đến cơ quan quản lý nhà nước về kinh doanh bất động sản cấp tỉnh nơi thành lập doanh nghiệp, để được đăng tải trên hệ thống thông tin về nhà ở và thị trường bất động sản theo quy định của Luật này.
Còn tại Khoản 2 Điều 61 Luật Kinh doanh bất động sản 2023 nêu rõ, cá nhân hành nghề môi giới bất động sản phải đáp ứng các điều kiện sau: Có chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản; phải hành nghề trong doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ bất động sản.
Doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ bất động sản bao gồm doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ sàn giao dịch bất động sản, dịch vụ môi giới bất động sản, dịch vụ tư vấn bất động sản, dịch vụ quản lý bất động sản.
Do đó, từ ngày 1/1/2025, cá nhân hành nghề môi giới bất động sản phải hành nghề trong doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ bất động sản như sàn giao dịch bất động sản hoặc công ty môi giới bất động sản...
Như vậy, cá nhân không được hành nghề môi giới bất động sản tự do như hiện nay. Nhất là trong giai đoạn thị trường bùng nổ trước khi rơi vào thoái trào trong vài năm về trước, từ bà bán nước chè cho đến sinh viên đều làm môi giới bất động sản tự do, không bị phụ thuộc hay ràng buộc bởi điều luật nào khiến thị trường lũng đoạn, giá bất động sản đẩy lên quá cao.
Ngoài ra, tại Điều 62 của Luật Kinh doanh bất động sản sửa đổi quy định, môi giới tìm kiếm đối tác đáp ứng các điều kiện của khách hàng để tham gia đàm phán, ký hợp đồng. Môi giới bất động sản đại diện theo ủy quyền để thực hiện các công việc liên quan đến các thủ tục mua bán, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, cho thuê mua bất động sản.
Cùng với đó, môi giới bất động sản cung cấp thông tin, hỗ trợ cho các bên trong việc đàm phán, ký hợp đồng mua bán, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, cho thuê mua bất động sản. Luật Kinh doanh Bất động sản chính thức có hiệu lực từ ngày 1/1/2025.
Kỳ vọng thị trường hết nhiễu loạn
Theo TS. Nguyễn Văn Đính, Chủ tịch Hội môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS), ở thời điểm thị trường bất động sản sốt nóng, lao động từ các ngành nghề khác gia nhập vào làm môi giới với tốc độ tăng trưởng rất nhanh, từ xe ôm, người bán nước tới công chức nhà nước,... đều có thể tham gia kết nối thực hiện giao dịch.
“Thực tế, đây cũng chẳng phải là môi giới bất động sản đúng nghĩa. Các cá nhân này không được đào tạo, không có kiến thức hành nghề, hoạt động mang tính tự phát, không chịu sự quản lý chuyên nghiệp của bất kỳ cơ quan nào. Họ chỉ quan tâm làm sao để giao dịch diễn ra nhanh nhất, lợi dụng thời cơ “thổi giá” nhà đất để chuộc lợi, ôm hàng, lừa đảo khách hàng,... gây lũng đoạn thị trường”, ông Đính nói.
Do đó, để bảo vệ quyền lợi cho nhà đầu tư hoặc người mua nhà khi tham gia giao dịch, cần có cơ chế pháp luật ràng buộc về vai trò, trách nhiệm của môi giới bất động sản trong việc tư vấn, cung cấp thông tin. Tất cả những người hành nghề tư vấn môi giới cho khách hàng phải hoàn thành đúng, đủ các quy định trước khi hoạt động, trong đó bắt buộc phải có chứng chỉ hành nghề môi giới.
Ông Đính cho rằng, ở thị trường mới, cũng hết thời môi giới “làng nhàng", chỉ có môi giới chuyên nghiệp, có nội lực, tích lũy, có tầm nhìn bền vững và chỉ số tín nhiệm cao mới có thể tồn tại.
Để thích ứng với thị trường và bám trụ vào bất động sản, nhiều chuyên gia dự báo, trong năm 2024, hoạt động học và thi chứng chỉ môi giới bất động sản sẽ diễn ra sôi động. Ông Nguyễn Anh Quê, Chủ tịch Tập đoàn G6 cho rằng: “Tôi nghĩ rằng, năm 2024 là một giai đoạn tiền đề để môi giới đi học chứng chỉ bất động sản, cũng như các cá nhân muốn hoạt động bất động sản thì phải vào các doanh nghiệp hoặc thành lập doanh nghiệp bất động sản. Theo tôi, bắt đầu từ quý 2/2024 việc học và thi chứng chỉ sẽ sôi động. Còn từ 2025 trở đi sẽ bùng nổ doanh nghiệp có chức năng môi giới bất động sản”.
Tuy vậy, để thị trường bất động sản có thể đi đúng hướng còn liên quan chặt chẽ đến nhiều yếu tố khác nhau và nhiều bộ Luật khác nhau như: Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản, Luật Đất đai, Luật tổ chức tín dụng... các bộ Luật phải đồng nhất và phối hợp chặt chẽ thì thị trường mới đi đúng hướng được./.