Môi giới bất động sản vẫn “chật vật” với nghề?

Số lượng môi giới có chứng chỉ “khiêm tốn”

Cách đây 30 năm, Luật Đất đai năm 1993 ra đời cho phép việc chuyển nhượng quyền sử dụng đất dễ dàng hơn, đã góp phần đặt nền móng đầu tiên cho thị trường bất động sản (bất động sản) Việt Nam hình thành và phát triển.

Năm 2006, Quốc hội Việt Nam thông qua Luật Kinh doanh bất động sản đầu tiên, trong đó có các nội dung liên quan tới hoạt động đầu tư, tạo lập, mua bán, chuyển nhượng bất động sản và hoạt động kinh doanh dịch vụ bất động sản. Từ đây, nghề Môi giới bất động sản tại Việt Nam được khai sinh, được thừa nhận, địa vị pháp lý của nhà Môi giới được xác lập rõ ràng.

Đến năm 2014, Quốc hội ban hành Luật Kinh doanh bất động sản mới, với các quy định liên quan tới hoạt động Môi giới bất động sản theo hướng cởi mở hơn.

Cho đến nay, sau gần 20 năm hình thành và phát triển, lực lượng Môi giới bất động sản đã có nhiều đóng góp vô cùng quan trọng vào sự phát triển mạnh mẽ của thị trường bất động sản nói riêng và của nền kinh tế nói chung. Thông qua lực lượng trung gian này, hàng trăm nghìn giao dịch với giá trị hàng triệu tỷ đồng đã được kết nối thực hiện mỗi năm.

Thực tế, những năm gần đây, cùng với sự phát triển ngày càng “nóng” của thị trường bất động sản, vai trò của Nhà Môi giới bất động sản đang ngày càng được đánh giá cao, với những yêu cầu ngày càng khắt khe.

Bên cạnh những Môi giới hoạt động không có chứng chỉ hành nghề, trình độ, năng lực, hiểu biết về pháp luật còn nhiều yếu kém, ngày càng có nhiều Môi giới nhận thức được tầm quan trọng của việc nâng cao kỹ năng, kiến thức và đạt được chứng chỉ hành nghề Môi giới bất động sản, thật sự có mong muốn cung cấp thông tin, hỗ trợ giao dịch, tạo ra một môi trường giao dịch hiệu quả và công bằng cho cả người mua và người bán.

Theo số liệu từ Hội Môi giới bất động sản Việt Nam (VARS) hiện nay trên cả nước có khoảng 40.000 người hoạt động môi giới bất động sản có chứng chỉ do các cơ quan chức năng cấp. Thực tế, số lượng người đã được đào tạo chuyên môn nghiệp vụ bài bản là nhiều hơn, nhưng chưa có chứng chỉ môi giới bởi do không có chỗ để thi.

Trong 10 năm qua, một số địa phương có triển khai thi nhưng cũng rất hạn chế số lượt và số lượng. Tỷ lệ các kỳ thi Chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản được tổ chức còn quá nhỏ so với nhu cầu.

Theo VARS, Hà Nội là nơi có hàng vạn môi giới bất động sản hoạt động nhưng chỉ tổ chức 2, 3 lần trong năm với khoảng 2.000 – 3.000 lượt thí sinh tham dự. TP.HCM cũng ghi nhận tương tự.

Đáng chú ý, Luật Kinh doanh Bất động sản 2023 (sửa đổi) đã được thông qua và dự kiến sẽ có hiệu lực chính thức từ ngày 1/8/2024, có nhiều điểm mới theo hướng siết chặt hoạt động môi giới bất động sản.

Cụ thể, Điều 61 Luật này quy định, cá nhân hành nghề môi giới bất động sản phải có chứng chỉ hành nghề, phải hành nghề trong một doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ sàn giao dịch bất động sản hoặc một doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản.

Ông Nguyễn Văn Đính - Chủ tịch VARS cho rằng trong bối cảnh Luật Kinh doanh bất động sản cũng như các bộ Luật liên quan tới lĩnh vực quan trọng này sắp chính thức có hiệu lực. Để thích nghi với các thay đổi trong khung pháp lý mới, môi giới cần nhanh chóng cập nhật kiến thức, nâng cao kỹ năng và tận dụng cơ hội mới trong thị trường.

Qua đó, Chủ tịch VARS kiến nghị, để hướng đến một thị trường dịch vụ bất động sản chuyên nghiệp, nâng cao vị thế nghề và bảo vệ các nhà môi giới bất động sản chân chính, cơ quan quản lý nhà nước cần chỉ định cơ quan thực hiện khâu kiểm tra, thanh tra việc hành nghề môi giới bất động sản đúng luật.

Ngoài ra, để việc quản lý, phát triển thị trường bất động sản của Nhà nước thực sự hiệu quả, ông Đính đề xuất rà soát lại và làm rõ vai trò của các hội chuyên môn nghề nghiệp tham gia vào trong quá trình đào tạo chuyên môn, chứng chỉ hành nghề. Có thể xem xét, giao cho tổ chức xã hội nghề nghiệp của nhà môi giới là VARS chủ trì việc cấp, quản lý mã số định danh và tham gia vào việc khuyến cáo, giám sát hội viên thực hiện đúng quy định của pháp luật.

Chuyên gia VARS đánh giá lực lượng môi giới bất động sản đã có nhiều đóng góp quan trọng vào sự phát triển mạnh mẽ của thị trường. Đáng chú ý, những năm gần đây, với sự phát triển nóng của thị trường thì vai trò của môi giới bất động sản ngày càng tăng cao, yêu cầu đặt ra cũng khắt khe hơn.

Môi giới phải làm sao để trụ lại với nghề?

Việc phát triển mạnh mẽ lực lượng nhân sự trong hoạt động môi giới bất động sản đã góp phần thúc đẩy các hoạt động giao dịch phát triển và ổn định thị trường bất động sản.

Đồng thời, đảm bảo chất lượng bất động sản giao dịch trên thị trường và thúc đẩy việc đổi mới chính sách của nhà nước đối với thị trường bất động sản.

Theo Luật Kinh doanh bất động sản quy định cá nhân hành nghề môi giới bất động sản phải có chứng chỉ hành nghề khiến một lượng lớn không ít những môi giới vốn hoạt động tự do, chưa có chứng chỉ bị ảnh hưởng. Do đó, đội ngũ môi giới bất động sản phải được trang bị kiến thức chuyên môn nghiệp vụ và nghiêm cấm hành nghề môi giới bất động sản khi không có chứng chỉ. Trong công tác kỳ thi, Ban giám khảo kỳ thi phải được trang bị kiến thức, kỹ năng và đạo đức quản lý và coi thi, được giám sát chặt chẽ, nghiêm túc.

Về hoạt động cấp chứng chỉ, mới đây, Bộ Xây dựng đã ban hành lần 2 Dự thảo Tờ trình và Dự thảo Nghị định quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Kinh doanh bất động sản 2023.

Theo ông Vũ Cương Quyết, CEO Công ty cổ phần dịch vụ & Địa ốc Đất Xanh Miền Bắc, Thời gian qua là thời kỳ thanh lọc và phân hoá của thị trường, đã có 9/10 môi giới rời nghề. Điều đó cho thấy chỉ số uy tín, chính trực, trình độ và cam kết của môi giới lần đầu tiên được chạm vào một phép thử.

Tuy nhiên, các mảng sản phẩm đầu tư thật và ở thật thì môi giới bắt đầu trở lại sôi động. Năm 2024, ngành bất động sản sẽ đón nhận sự quay trở lại của khoảng 30 - 40% môi giới. Đến thời điểm cuối năm, số lượng này càng có xu hướng tăng lên. Các chương trình mở bán quy mô lớn cùng chiến dịch truyền thông rầm rộ sẽ diễn ra một cách thường xuyên và liên tục hơn.

Hơn nữa, lãi suất hiện nay đã mức thấp lịch sử trong vòng 20 năm qua, cộng với việc thông qua các sắc luật điều chỉnh thị trường bất động sản được xem là “liều doping” mạnh mẽ để thúc đẩy thị trường đi lên.

Vì vậy, thị trường bất động sản đang chuyển động theo hướng tích cực dần, tháng sau tốt hơn tháng trước, quý sau tốt hơn quý trước. Càng về cuối năm, giao dịch xuất hiện ở các dự án càng nhiều. Điều này cho thấy, khả năng chống chịu, vượt qua cơn gió ngược của các doanh nghiệp bất động sản cũng đã ổn hơn. Khi tâm lý khách hàng được “cởi trói” bằng loạt chính sách tích cực sẽ thúc đẩy nhu cầu mua bất động sản tăng trưởng.