Nhìn nhận vấn đề “siết” tín dụng bất động sản: Dòng vốn thị trường ngày càng co lại
Thời gian gần đây, dòng vốn vào bất động sản, bao gồm cả kênh trái phiếu và tín dụng ngân hàng đều bị siết lại khiến nỗi lo thị trường khó chồng khó xuất hiện.
Theo số liệu thống kê, trong tháng 4, không có doanh nghiệp bất động sản nào phát hành trái phiếu, trong khi từ trước đến nay đây luôn là một trong 2 nhóm ngành có giá trị trái phiếu doanh nghiệp phát hành cao nhất. Không chỉ vậy, tốc độ tăng dư nợ tín dụng bất động sản đã chậm lại sau nhiều năm. Điều này dấy lên không ít lo ngại.
Theo đại biểu Quốc hội Hoàng Văn Cường, Ủy viên Ủy ban Tài chính ngân sách của Quốc hội, việc kiểm soát dòng vốn tín dụng nếu không cẩn thận sẽ "kìm" sự phát triển của các dự án đầu tư phát triển bất động sản.
Ông Cường nhấn mạnh: "Đừng có quan niệm cứ đầu tư bất động sản là đầu cơ". Theo ông, tất cả hoạt động tạo ra giá trị sản phẩm mới đều thúc đẩy phát triển nền kinh tế, trong đó có bất động sản. Khi doanh nghiệp xây dựng tòa nhà, khu đô thị, trung tâm thương mại, tòa nhà văn phòng, khu công nghiệp… đã tạo ra giá trị mới rất lớn, giải quyết việc làm cho người lao động, góp phần tăng trưởng, giải quyết nhu cầu nhà ở cho người dân.
Trong khi ngành này kích thích tăng trưởng rất nhanh, trong bối cảnh phục hồi kinh tế hiện nay việc đẩy mạnh cho thị trường này phát triển càng trở nên cần thiết, nếu không cẩn thận thị trường bất động sản khó lại thêm khó trong bối cảnh nguồn cung đã vô cùng hạn chế khi siết quá chặt dòng vốn.
"Chúng ta thấy được mối quan hệ giữa tăng trưởng và bất động sản rất chặt chẽ. Khi thị trường bất động sản tăng mạnh thì tăng trưởng cao. Khi tăng trưởng cao thì nhu cầu về bất động sản tăng", ông Cường nói.
Còn theo chuyên gia kinh tế Cấn Văn Lực, thị trường bất động sản là cầu nối các ngành, thị trường trong chuỗi giá trị, có tới 35 ngành nghề, lĩnh vực liên quan tới thị trường bất động sản với hệ số lan tỏa từ 0,5 - 1,7 lần.
Riêng năm 2021, 4 ngành lớn có liên quan nhiều là xây dựng (5,95% GDP), du lịch (1,97% GDP), lưu trú (1,71% GDP), tài chính - ngân hàng (4,62% GDP). Cũng trong năm này, kinh doanh bất động sản đóng góp 3,58% tổng GDP.
Cũng theo ông Lực, thị trường bất động sản xếp thứ hai về thu hút vốn nước ngoài, chiếm khoảng 10% FDI đăng ký mới hàng năm. Lũy kế đến hết tháng 4 vừa qua, vốn FDI vào lĩnh vực bất động sản đạt gần 65 tỷ USD, chiếm 15,3% tổng vốn FDI đăng ký. Thị trường bất động sản là một trong 20 ngành kinh tế cấp 1, xếp thứ 9 về quy mô giá trị.
Ông Lê Hoàng Châu - chủ tịch Hiệp hội BĐS TP.HCM cho biết, sau khi xảy ra một số vụ án liên quan đến huy động tín dụng BĐS, Ngân hàng Nhà nước có chỉ đạo siết tín dụng với BĐS. Theo ông, các NH phải kiểm soát được mục đích sử dụng của người vay tiền để hỗ trợ người vay, phải đánh giá đúng nhu cầu vay của khách hàng cá nhân và doanh nghiệp.
Ông Châu đề nghị các cơ quan nhà nước xem xét xây dựng lộ trình từng bước kiểm soát hiệu quả hoạt động phát hành trái phiếu doanh nghiệp phù hợp với thông lệ quốc tế và thực tiễn của nước ta, có thể áp dụng kể từ đầu năm 2023 để các doanh nghiệp có thời gian điều chỉnh lại hoạt động đầu tư kinh doanh, huy động vốn.
Nếu ngay lập tức "siết chặt" cả nguồn vốn tín dụng và nguồn vốn trái phiếu doanh nghiệp thì thị trường BĐS và các doanh nghiệp BĐS, các nhà đầu tư, người tiêu dùng và cả các tổ chức tín dụng đều có thể gặp khó khăn, rủi ro.
-(1).jpeg "Ảnh minh họa")
Thực hiện chương trình phục hồi và phát triển kinh tế giai đoạn hậu COVID-19, chuyên gia kinh tế Đinh Trọng Thịnh kiến nghị các dự án tốt có phương án kinh doanh, khả năng trả nợ gốc và lãi rõ ràng, minh bạch thì NH nên xem xét cấp tín dụng kịp thời. Bởi, dự án BĐS được triển khai sẽ thúc đẩy các ngành vật liệu, xây dựng duy trì sản xuất và phát triển.
Một lãnh đạo tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cũng nhấn mạnh BĐS là đầu ra của nhiều ngành nghề khác: ximăng, sắt thép cũng như việc làm... Nếu siết BĐS chắc chắn những nhóm trên sẽ bị chững lại. Phát triển thị trường BĐS là hợp lý. Vấn đề cần kiểm soát là tiền đầu cơ đất đai để tránh tạo ra bong bóng.
Lãnh đạo một doanh nghiệp BĐS tại Bà Rịa - Vũng Tàu thì cảnh báo việc siết tín dụng BĐS cần tính toán để tránh bị tác dụng ngược. Phải xem xét nhu cầu thực về nhà, đất. Nếu siết quá, doanh nghiệp khó vay vốn phát triển dự án, giá BĐS sẽ tăng. Như vậy vô tình những người có nhu cầu thực về nhà ở bị gom chung vào những người đầu cơ BĐS.
Ông Nguyễn Quốc Hùng - tổng thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam - nêu quan điểm: với cho vay dự án, các NH chỉ loại trừ những dự án không đảm bảo pháp lý, kiểu "xí chỗ" để đó có thể dẫn đến nhiều hệ lụy về sau như không thể ra sổ cho người mua. Còn với dự án đảm bảo pháp lý, bán được hàng thì chẳng có lý do gì NH không cho vay.
