Những đại gia phạm tội nộp lại nghìn tỷ, mong có cơ hội sửa sai

"Lời xin lỗi" từ vợ ông Trịnh Văn Quyết

Đại gia Trịnh Văn Quyết - cựu chủ tịch FLC - vừa được vợ là bà Lê Thị Ngọc Diệp nộp khắc phục thêm hơn 1.400 tỷ đồng.

Cùng với việc nộp tiền, bà Diệp cũng gửi đơn đến hội đồng xét xử phúc thẩm xin giảm án cho chồng. Trong đơn, bà giãi bày việc gia đình ông Quyết nộp khắc phục hết hậu quả vụ án đã thể hiện rõ tinh thần trách nhiệm, sự cầu thị và thiện chí khắc phục hậu quả, "coi đây là lời xin lỗi chân thành đối với các cổ đông, nhà đầu tư và xã hội".

Tính đến nay toàn bộ số tiền hơn 2.470 tỷ đồng bị xác định là thu lợi bất chính của ông Quyết và hai em gái đã được khắc phục. Số tiền nộp thậm chí còn dư khoảng 10 tỷ đồng.

Như vậy, trước ngày diễn ra phiên tòa phúc thẩm (17/6), gia đình ông Quyết đã khắc phục xong hậu quả vụ án. Đây có thể là tình tiết mới, có ý nghĩa với việc giải quyết vụ án ở phiên tòa phúc thẩm sắp tới.

Chủ tịch Tân Hoàng Minh đã nộp hơn 8.600 tỷ đồng

Trong vụ án xảy ra tại Tập đoàn Tân Hoàng Minh, ông Đỗ Anh Dũng - Chủ tịch HĐQT - bị cáo buộc chủ mưu trong vụ gian lận trong phát hành trái phiếu, lừa đảo hơn 8.600 tỷ đồng của 6.630 người. Ông Dũng bị truy tố khung hình phạt 12 năm, 20 năm hoặc tù chung thân.

Tân Hoàng Minh đã nộp khắc phục toàn bộ hậu quả vụ án là 8.600 tỷ đồng. Tại phiên tòa, ông Dũng cúi đầu xin lỗi các nhà đầu tư, khách hàng. Ông nói rằng trong suốt hai năm bị bắt tạm giam đã cùng gia đình, bạn bè cố gắng thu xếp nộp lại số tiền "rất lớn này" và coi đây là "bài học đắt giá".

Việc khắc phục hậu quả vụ án được coi là một trong những tình tiết giảm nhẹ để tòa án quyết định tuyên cả 15 bị cáo trong vụ án tại Tân Hoàng Minh mức án dưới mức thấp nhất của khung hình phạt.

Ông Dũng nhận án 8 năm tù ở phiên tòa sơ thẩm và được giảm thêm 1 năm tù ở phiên phúc thẩm.

Trong đợt đặc xá nhân dịp 30/4 mới đây, ông Dũng có tên trong danh sách hơn 8.000 phạm nhân được hưởng chính sách khoan hồng tha tù trước thời hạn.

Sau khi ra tù, đầu tháng 6, ông Dũng xuất hiện trong cuộc họp với chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng và đề xuất cho Tân Hoàng Minh được làm khu đô thị kết hợp du lịch, phim trường tại TP Đà Lạt.

Vụ án Vạn Thịnh Phát

Trong đại án Vạn Thịnh Phát - vụ án kinh tế lớn nhất lịch sử Việt Nam với số tiền thất thoát lên tới hơn 700.000 tỷ đồng - bà Trương Mỹ Lan bị tuyên án tử hình tại phiên sơ thẩm rồi được giảm xuống 30 năm tù ở phiên phúc thẩm do có nhiều tình tiết giảm nhẹ và tiềm năng khắc phục hậu quả.

Đến thời điểm trước phiên phúc thẩm, Cục Thi hành án đã thu hồi được hơn 8.600 tỷ đồng từ giai đoạn một của vụ án. Ngoài ra, các cơ quan tố tụng đánh giá còn khả năng thu hồi tiếp khoảng 15.000 tỷ đồng trong thời gian tới từ tài sản đã kê biên.

Tuy bà Lan chưa trực tiếp nộp tiền, nhưng tòa án ghi nhận thái độ hợp tác của bị cáo và khối tài sản khổng lồ đang bị phong tỏa. HĐXX cho biết nếu bà Lan khắc phục được 3/4 số tiền tham ô (ước tính 228.000 tỷ đồng trong tổng 304.000 tỷ đồng), sẽ được xem xét chuyển án tử hình thành tù chung thân.

Việc giảm án sâu nhất trong giai đoạn 1 của vụ án thuộc về ông Dương Tấn Trước, CEO Công ty Tường Việt, người đã nộp lại 3.000 tỷ đồng.

Ở tội Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản, đại gia Nguyễn Cao Trí cũng được giảm 2 năm tù xuống còn 6 năm tù do đã khắc phục toàn bộ nghĩa vụ dân sự, nộp lại 1.000 tỷ đồng chiếm đoạt của bà Trương Mỹ Lan.

Tạo cơ hội cho người phạm tội được sửa sai

Những năm gần đây, việc thu hồi tài sản được các cơ quan tố tụng xác định là nhiệm vụ ưu tiên trong xét xử các đại án tham nhũng, kinh tế để tạo điều kiện cho người sai phạm khắc phục hậu quả.

Theo quy định tại Điều 51 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017), tình tiết "tự nguyện khắc phục hậu quả, bồi thường thiệt hại" là một trong những căn cứ để tòa án xem xét giảm nhẹ hình phạt cho bị cáo.

Từ tinh thần này, nhiều cựu quan chức tham nhũng, đại gia bị xét xử trong các vụ án gây thiệt hại kinh tế lớn gần đây đã tích cực hơn trong việc trả lại tiền hưởng lợi bất chính.

Tuy nhiên, pháp luật hiện chưa quy định cụ thể mức khắc phục bao nhiêu thì sẽ được giảm án. Trong thực tế, tòa án sẽ cân nhắc mức độ khắc phục thiệt hại, thái độ hợp tác, vai trò trong vụ án, nhân thân, các tình tiết khác như tuổi tác, bệnh tật, hoàn cảnh gia đình… để quyết định có giảm án hay không và giảm đến mức nào.

Theo nhiều luật sư, chủ trương ưu tiên thu hồi tài sản trong các vụ án kinh tế đem lại lợi ích cho cả người phạm tội, cho Nhà nước và lợi ích chung của xã hội. Luật hóa việc giảm nhẹ cho người phạm tội thông qua khắc phục hậu quả sẽ tạo động lực lớn cho người phạm tội và gia đình nộp lại số tiền hưởng lợi bất chính.