Toàn cảnh những tuyến cao tốc nối liền các tỉnh phía Bắc với Thủ đô Hà Nội, tuyến ‘đắt đỏ’ nhất có giá trị lên đến hơn 45.000 tỷ đồng

1. Cao tốc Hà Nội - Hải Phòng

Khánh thành vào cuối năm 2015, tuyến đường cao tốc Hà Nội - Hải Phòng có chiều dài 105km, xuất phát từ điểm giao với vành đai 3 Hà Nội và kết thúc tại cảng Đình Vũ (quận Hải An, TP.Hải Phòng). Dự án này có tổng mức đầu tư là 45.487 tỷ đồng (tương đương khoảng 2 tỷ USD).

Được biết, đây là tuyến đường cao tốc đầu tiên ở Việt Nam được thiết kế với 6 làn xe và 2 làn dừng khẩn cấp, cho phép các phương tiện di chuyển với tốc độ lên đến 120km/h. Hiện nay, mức phí thấp nhất áp dụng cho các xe dưới 9 chỗ ngồi là 210.000 đồng cho quãng đường 105 km. Tuyến đường cao tốc này đã giảm thời gian di chuyển từ Hà Nội đến Hải Phòng xuống còn khoảng 1 giờ so với khoảng 2,5 giờ như trước đây.

2. Cao tốc Hà Nội - Bắc Giang

Năm 2016, Bộ Giao thông Vận tải (Bộ GTVT) chính thức khai trương đoạn cải tạo và nâng cấp quốc lộ 1 từ Hà Nội đến Bắc Giang (cao tốc Hà Nội - Bắc Giang) sau hơn 18 tháng triển khai. Tuyến đường này có chiều dài 45km, với tổng vốn đầu tư là 4.210 tỷ đồng. Đoạn đầu của tuyến đường nằm tại cầu thu phí Phù Đổng cũ (Gia Lâm, Hà Nội), và điểm cuối là nút giao quốc lộ 31 (thành phố Bắc Giang).

Đoạn đường này đã trải qua quá trình nâng cấp và mở rộng qua tỉnh Bắc Giang, với chiều dài 33km, bao gồm 4 làn xe cơ giới, 2 làn dừng khẩn cấp và có dải phân cách giữa. Phần từ Hà Nội đến Bắc Ninh vẫn giữ nguyên hiện trạng cũ. Dự án này là một phần của tuyến đường cao tốc Hà Nội - Lạng Sơn, được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận đầu tư thông qua hình thức hợp đồng BOT.

3. Cao tốc Pháp Vân - Cầu Giẽ

Cao tốc Pháp Vân - Cầu Giẽ đã trải qua quá trình nâng cấp, trở thành cao tốc 6 làn xe và chính thức được khánh thành vào đầu năm 2019, với tổng mức đầu tư lên đến 6.731 tỷ đồng.

Dự án này có chiều dài khoảng 29 km, bắt đầu tại nút giao Pháp Vân với đường vành đai 3 ở Hà Nội và kết thúc tại điểm nối với cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình. Cao tốc Pháp Vân - Cầu Giẽ được biết đến là tuyến đường có lượng xe qua lại lớn nhất so với các tuyến cao tốc khác kết nối với Thủ đô. Mỗi ngày, cao tốc này đón trên 50.000 lượt xe và đạt doanh thu khoảng hơn 2 tỷ đồng.

4. Cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình

Cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình có điểm kết nối chuyển tiếp với cao tốc Pháp Vân - Cầu Giẽ tại huyện Phú Xuyên (Hà Nội) và điểm cuối ở địa phận thành phố Ninh Bình. Được khánh thành từ năm 2011, tuyến đường này có tổng mức đầu tư gần 9.000 tỷ đồng và có chiều dài 50km.

Đây là tuyến cao tốc đầu tiên tại Việt Nam tích hợp hệ thống cây keo lá tràm hai bên đường; cây có chiều cao trên 3m, với tán lá rộng, kéo dài gần 50km, tạo ra không gian quang đãng và không khí trong lành. 

Cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình được thiết kế với quy mô 4 làn xe, mỗi bên có hai làn ôtô và một làn dừng khẩn cấp, cho phép xe chạy với tốc độ tối đa 120km/h. Mỗi ngày, trên tuyến đường này trung bình có khoảng 23.000-25.000 lượt xe qua lại. Hiện tại, mức phí trên cao tốc được tính là 1.500 đồng cho mỗi km.

5. Cao tốc Cao Bồ - Mai Sơn

Dự án Cao Bồ - Mai Sơn có tổng chiều dài 15,2km, trong đó, đoạn tuyến chính đã được cải tạo và nâng cấp theo quy mô đường cao tốc khoảng 7km với 4 làn xe. Trong giai đoạn hoàn chỉnh dự án, quy mô sẽ được mở rộng lên 6 làn xe, vận tốc tối đa là 120 km/h. Ngoài ra, còn kế hoạch xây dựng thêm cầu Nam Bình và cầu Mai Sơn trên tuyến chính. Cầu Nam Bình vượt qua sông Đáy với chiều dài 1.600m, nhịp chính đúc hẫng cân bằng có chiều dài 130m, đây là một trong những cầu lớn nhất trên tuyến cao tốc Bắc Nam.

Cao tốc Cao Bồ - Mai Sơn đóng vai trò quan trọng, là dự án đầu tiên trong 11 dự án thành phần cao tốc Bắc - Nam giai đoạn 2017 - 2020. Đây cũng là dự án đầu tiên mở cửa, kết nối với tuyến đường cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình, đóng góp quan trọng vào việc hoàn thiện toàn bộ hệ thống đường cao tốc Bắc - Nam phía Đông.

6. Cao tốc Mai Sơn - Quốc lộ 45

Cao tốc Bắc Nam, đoạn từ Mai Sơn đến Quốc lộ 45, chạy qua địa phận của hai tỉnh Ninh Bình và Thanh Hóa, đã chính thức thông xe trong dịp lễ 30/4-1/5/2023. Điểm đầu tại nút giao Mai Sơn thuộc huyện Yên Mô (Ninh Bình), liên kết với đường cao tốc Cao Bồ – Mai Sơn, và điểm cuối nối với đường Nghi Sơn – Thọ Xuân tại xã Tân Phúc, huyện Nông Cống, Thanh Hóa, nối tiếp với đường cao tốc Quốc lộ 45 – Nghi Sơn.

Cao tốc này được thiết kế với quy mô 6 làn xe, nền đường rộng 32,25m, đạt vận tốc thiết kế 120km/h trong giai đoạn phân kỳ đầu tư xây dựng 4 làn xe hạn chế, nền đường rộng 17m, đạt vận tốc thiết kế 80km/h. Công trình này có tổng mức đầu tư 12.111 tỷ đồng từ ngân sách Nhà nước. Tương tự như tuyến Cao Bồ - Mai Sơn, cao tốc Mai Sơn - QL45 không có làn dừng khẩn cấp liên tục mà thay vào đó là các vịnh dừng khẩn cấp, mỗi vịnh cách nhau khoảng 4-5km.

7. Cao tốc Nội Bài - Bắc Ninh

Đoạn đường cao tốc Nội Bài - Bắc Ninh có chiều dài 31km, bắt đầu từ Nội Bài (Hà Nội) và kết thúc tại Bắc Ninh. Đường này trùng với quốc lộ 18 và được thiết kế với 4 làn xe. Dự án này đã được khởi công vào năm 1998, hoàn thành và mở cửa vào năm 2002. Việc xây dựng và hoàn thành đoạn đường này từ rất sớm đã giúp cải thiện khả năng di chuyển của người dân từ thủ đô đến Bắc Ninh và các vùng lân cận, đồng thời giảm áp lực giao thông.

8. Cao tốc Hà Nội - Thái Nguyên

Khánh thành vào năm 2014, cao tốc Hà Nội - Thái Nguyên có chiều dài 63km và tổng mức đầu tư hơn 10.000 tỷ đồng. Tuyến đường này đi qua các địa phương như Hà Nội, Bắc Ninh và Thái Nguyên. Bề rộng của mặt đường là 34,5m với 4 làn xe chạy và hai làn dừng khẩn cấp, cho phép các phương tiện di chuyển với tốc độ tối đa 100km/h. Sự hiện diện của cao tốc này đã giảm đáng kể thời gian di chuyển từ Hà Nội đến Thái Nguyên, từ hơn 3 giờ xuống còn chưa đầy 1 giờ.

9. Cao tốc Hà Nội - Lào Cai

Cao tốc Nội Bài - Lào Cai đã hoàn thành và được khánh thành toàn tuyến vào tháng 9/2014, với chiều dài là 265km và có tổng mức đầu tư khoảng hơn 1,5 tỷ USD. Điểm đầu của cao tốc là tại nút giao thông giữa quốc lộ 2 và đường cao tốc Bắc Thăng Long - Nội Bài (Hà Nội), điểm cuối là xã Quang Kim (huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai). Phần đoạn từ Hà Nội đến Yên Bái có 4 làn xe với vận tốc tối đa 100km/h, trong khi đoạn từ Yên Bái đến Lào Cai có 2 làn xe và vận tốc tối đa là 80km/h.

Cao tốc Nội Bài - Lào Cai bao gồm 13 trạm thu phí và 5 trạm dừng nghỉ, trải dài qua 5 tỉnh, thành phố từ Hà Nội, Vĩnh Phúc, Phú Thọ, Yên Bái đến Lào Cai. Mức phí thu thấp nhất cho các xe 9 chỗ ngồi trở xuống là 300.000 đồng, trong khi mức phí cao nhất cho container là 1,2 triệu đồng mỗi lượt. Dự án này giúp giảm thời gian di chuyển từ Hà Nội đến Lào Cai còn 3,5 giờ so với 7 giờ như trước đây.

10. Cao tốc Bắc Giang - Lạng Sơn

Cao tốc Bắc Giang - Lạng Sơn đã hoàn thành và được thông xe kỹ thuật vào cuối tháng 9/2019, với chiều dài 64km, bắt đầu tại điểm giao cắt với quốc lộ 1 tại xã Mai Sao, huyện Chi Lăng, Lạng Sơn và kết thúc tại quốc lộ 1 đoạn Hà Nội - Bắc Giang. Dự án có tổng mức đầu tư là hơn 12.000 tỷ đồng.

Tuyến đường cao tốc này có chiều rộng 25m, bao gồm 4 làn xe và 2 làn dừng khẩn cấp, với vận tốc thiết kế là 100km/giờ. Dự kiến nhà đầu tư sẽ thu phí trong 17 năm (từ 2020 đến 2037) với 5 mức thu phí khác nhau, thấp nhất dự kiến là 2.000 đồng/km cho các xe từ 9 chỗ ngồi trở xuống và cao nhất là 7.200 đồng/km cho các loại xe tải trọng lớn như xe container.

11. Cao tốc Hạ Long - Hải Phòng

Dự án cao tốc Hạ Long - Hải Phòng đã được khánh thành vào tháng 9/2018, với điểm đầu tại quốc lộ 18, thuộc phường Đại Yên, TP.Hạ Long, và điểm cuối nối với cao tốc Hà Nội - Hải Phòng; tổng mức đầu tư là hơn 13.000 tỷ đồng.

Dự án có điểm nhấn là cầu Bạch Đằng, bắc qua sông Bạch Đằng, kết nối hai tỉnh Quảng Ninh và Hải Phòng. Cầu này chiếm một nửa tổng mức đầu tư với số tiền 7.270 tỷ đồng. Mức phí thấp nhất khi đi qua cao tốc này là 35.000 đồng mỗi lượt đối với xe từ 12 chỗ trở xuống và 200.000 đồng mỗi lượt đối với xe container. Công ty BOT cầu Bạch Đằng, là chủ đầu tư của dự án, cho biết mỗi tháng có khoảng từ hơn 300.000 đến 400.000 lượt phương tiện đi qua, với tổng doanh thu dao động từ 15-20 tỷ đồng mỗi tháng.

12. Cao tốc Hạ Long - Vân Đồn

Được khánh thành vào năm 2019, cao tốc Hạ Long - Vân Đồn có chiều dài 60km, bắt đầu từ quốc lộ 18 thuộc phường Đại Yên, TP.Hạ Long và kết thúc tại sân bay Vân Đồn. Hành trình chủ yếu đi qua đồi núi với nhiều khúc cua.

Dự án được thực hiện với tổng vốn đầu tư khoảng 12.000 tỷ đồng, sử dụng hình thức BOT. Cao tốc được thiết kế để đạt tốc độ 100km/giờ, với chiều rộng nền đường là 24,5m. Mức thu phí thấp nhất hiện tại trên tuyến này là 65.000 đồng và cao nhất là 435.000 đồng.

13. Cao tốc Vân Đồn - Móng Cái

Cao tốc Vân Đồn - Móng Cái với tổng vốn đầu tư 11.195 tỷ đồng, đã được triển khai theo hình thức đối tác công tư (PPP) và thông xe vào ngày 1/9/2022. Điểm đầu của dự án kết nối với cao tốc Hạ Long - Vân Đồn, đi qua các huyện Vân Đồn, Tiên Yên, Đầm Hà, Hải Hà, và điểm cuối nối với đường dẫn cầu Bắc Luân II tại TP Móng Cái. Tuyến cao tốc này có chiều dài 80,23km, rộng 25,25m, 4 làn xe và tốc độ tối đa 100km/h. Sau đó, tuyến đường được điều chỉnh để tách thành hai dự án độc lập, nâng vận tốc tối đa lên từ 100 lên 120km/h.

Theo đó, đoạn từ Vân Đồn đến Tiên Yên có chiều dài 16,8km được triển khai theo hình thức đầu tư công, với tổng mức đầu tư 3.658 tỷ đồng. Phần từ Tiên Yên tới Móng Cái dài 63,26km được triển khai theo hình thức đối tác công tư (PPP) và hợp đồng BOT, với tổng mức đầu tư 9.113 tỷ đồng. Công trình này được đầu tư trong khuôn khổ dự án cao tốc trị giá hơn 12.000 tỷ, có chiều dài 80km, nối sân bay Vân Đồn và khu kinh tế Vân Đồn với Khu kinh tế cửa khẩu Móng Cái.