TP.HCM tháo gỡ nhiều vướng mắc cho nhà ở xã hội

Tại buổi tọa đàm "Nhà ở xã hội: Đột phá từ chính sách mới" vừa diễn ra, TS Trần Quang Thắng, Viện trưởng Viện Kinh tế và Quản lý TP.HCM, nhận định rằng nhiều luật và bộ luật mới ban hành đã có các giải pháp mang tính đột phá, gỡ bỏ nhiều vướng mắc về cơ chế, thuế và lãi suất để hỗ trợ phát triển nhà ở xã hội, đáp ứng nhu cầu của người có thu nhập thấp.

Riêng tại TP.HCM, chính quyền đã triển khai thêm các chính sách hỗ trợ đối với người mua nhà ở xã hội. Cụ thể, các hộ nghèo và cận nghèo được hỗ trợ một phần kinh phí mua hoặc thuê mua nhà ở xã hội, với mức hỗ trợ dao động từ 30 - 90 triệu đồng.

Để đạt mục tiêu phát triển nhà ở xã hội đến năm 2030, TS Trần Quang Thắng cho rằng bên cạnh những chính sách mới, cần triển khai các giải pháp linh hoạt, sáng tạo. Hiện nay, TP.HCM đã chỉ đạo các sở, ban, ngành và địa phương tập trung vào việc cải cách thủ tục pháp lý, quản lý dự án một cách hiệu quả, bảo đảm chất lượng và tiến độ công trình. Ông cũng đề xuất phát triển các đô thị vệ tinh xung quanh trung tâm TP.HCM nhằm giảm giá thành nhà ở xã hội, tạo thêm cơ hội cho người thu nhập thấp.

Đồng thời, việc kết hợp triển khai mô hình TOD (phát triển đô thị gắn kết giao thông công cộng) sẽ góp phần cải thiện chất lượng cuộc sống cho dân cư tại các khu vực này.

Là doanh nghiệp tham gia tích cực vào Đề án "Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021-2030", ông Trương Anh Tuấn, Chủ tịch Hoàng Quân Group cho rằng, việc bổ sung đối tượng thụ hưởng nhà ở xã hội và bỏ điều kiện cư trú là một chính sách tuyệt vời, góp phần hỗ trợ hiệu quả cho công nhân và người có thu nhập thấp.

Chính sách này không chỉ mang lại cơ hội thuê nhà ở xã hội tại bất kỳ tỉnh, thành nào mà còn tạo thêm nguồn cầu quan trọng để thực hiện mục tiêu xây dựng 1 triệu căn nhà ở xã hội cho người thu nhập thấp.

Từ góc độ doanh nghiệp với hơn 10 năm kinh nghiệm phát triển nhà ở xã hội, bao gồm 4 dự án tại TP.HCM với khoảng 4.000 căn đã đưa vào khai thác, ông Tuấn nhận thấy các chính sách hiện nay, đặc biệt là Luật Nhà ở sửa đổi, đã tạo ra bước đột phá chưa từng có. Đây là cơ sở vững chắc để doanh nghiệp và khách hàng yên tâm đầu tư, thuê hoặc mua nhà ở xã hội.

Từ thực tế đó, Chủ tịch Hoàng Quân Group kiến nghị cần có chính sách hỗ trợ hồi tố, chẳng hạn như giữ mức lãi suất ưu đãi 4,8% cho vay đối với người mua nhà ở xã hội, tương tự như trước đây. Điều này sẽ giúp doanh nghiệp và người dân giảm bớt gánh nặng tài chính khi tham gia vào chương trình 1 triệu căn nhà ở xã hội.

Riêng tại TP.HCM, nhu cầu nhà ở xã hội là rất lớn do đặc thù lịch sử, bao gồm những khu nhà ven kênh rạch chưa được cải tạo. Số lượng công nhân làm việc tại các khu chế xuất và công nghiệp cũng lên tới khoảng 300.000 hộ.

Trong bối cảnh quỹ đất của TP.HCM hạn chế, cần có cơ chế đặc thù cho các chủ đầu tư đã sở hữu quỹ đất sạch. Nếu giá đất đã được tính thuế, cần đưa phần chi phí này vào giá thành căn hộ để đảm bảo giá hợp lý cho người lao động.

Ví dụ, đối với các dự án nhà cao tầng từ 18-25 tầng, chi phí bổ sung khoảng 2-3 triệu đồng/m² vào giá thành vẫn giúp doanh nghiệp duy trì lợi nhuận định mức 10%, trong khi giá căn hộ không vượt quá 30 triệu đồng/m². Điều này hoàn toàn nằm trong thẩm quyền của TP.HCM và có thể triển khai ngay.

Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) cũng vừa có văn bản góp ý đề xuất cơ chế thuế ưu đãi cho doanh nghiệp đầu tư nhà ở xã hội.

HoREA cho rằng việc áp dụng thuế suất TNDN 6% đối với của doanh nghiệp đầu tư xây dựng NƠXH chỉ để cho thuê sẽ giúp cụ thể hóa chính sách ưu đãi về thuế đối với đối tượng này tại Luật Nhà ở 2023.

Trước đây, Luật Nhà ở 2014 đã quy định chủ đầu tư xây dựng dự án NƠXH không sử dụng nguồn vốn ngân sách nhà nước thì được miễn, giảm thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp theo quy định của pháp luật về thuế, trường hợp đầu tư xây dựng NƠXH chỉ để cho thuê thì được giảm 70% thuế GTGT, thuế TNDN theo quy định của pháp luật về thuế đối với NƠXH hiện hành. Điều này có nghĩa là theo các quy định trên đây thì các chủ đầu tư dự án NƠXH chỉ để cho thuê chỉ nộp 6% thuế TNDN (giảm 70% so với mức thuế suất 20% thuế TNDN).

Nhưng các quy định của Luật Nhà ở 2014 đã không thực thi được trên thực tế, bởi lẽ theo quy định của pháp luật về thuế đối với NƠXH hiện hành quy định tại Luật Thuế TNDN 2008 chỉ quy định áp dụng mức thuế suất 10% thuế TNDN đối với tất cả dự án NƠXH để bán, cho thuê mua, cho thuê, mà không có quy định mức thuế suất 6% thuế TNDN đối với dự án NƠXH chỉ để cho thuê.

Hiện nay, Luật Nhà ở 2023 quy định chủ đầu tư xây dựng dự án NƠXH bằng nguồn vốn tư nhân về việc được ưu đãi thuế GTGT, thuế TNDN theo quy định của pháp luật về thuế. Dù vậy, Dự thảo Luật Thuế TNDN cũng chỉ mới quy định áp dụng mức thuế suất 10% Thuế TNDN đối với doanh nghiệp đầu tư xây dựng NƠXH, áp dụng cho tất cả 3 loại dự án NƠXH bao gồm: dự án NƠXH để bán; dự án NƠXH để cho thuê mua; dự án NƠXH chỉ để cho thuê.

Việc phát triển NƠXH để cho thuê là định hướng chủ đạo có tính chiến lược nhưng hiện nay rất khó thu hút nhà đầu tư nên cần xây dựng tổng thể, đồng bộ nhiều chính sách ưu đãi, trong đó có chính sách ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp để khuyến khích nhà đầu tư tham gia phát triển NƠXH chỉ để cho thuê.