Bộ Xây dựng: Xử lý nghiêm tình trạng bán “bát nháo” nhà ở xã hội

Mới đây, Bộ Xây dựng vừa có văn bản trả lời chất vấn Đại biểu Quốc hội liên quan đến nhà ở xã hội (NƠXH), trong đó có việc xử lý tình trạng đối tượng được mua NƠXH chưa đúng quy định. Theo đó, Bộ Xây dựng đã nghiên cứu, xây dựng và trình Chính phủ ban hành Nghị định số 16 ngày 28/01/2022 về quy định xử phạt vi phạm hành chính về xây dựng.

Trong đó Bộ Xây dựng đề nghị tập trung vào việc xét duyệt đối tượng được mua, thuê, thuê mua NƠXH theo quy định trên địa bàn quản lý. Làm rõ trách nhiệm của tổ chức, cá nhân có liên quan khi để xảy ra sai phạm, không xử lý dứt điểm.

Trước đó, Bộ Xây dựng cho biết, thời gian qua, trên các phương tiện thông tin đại chúng đã đưa tin về một số tồn tại, bất cập, vi phạm trong công tác quản lý, sử dụng NƠXH tại một số địa phương như: Hà Nội, Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Khánh Hòa, Bình Định, Phú Yên, Đắk Lắk...

Cụ thể về đối tượng được mua NƠXH chưa đúng quy định; việc lập dự toán theo phương án tính giá bán của chủ đầu tư dự án NƠXH chưa đúng. Chủ đầu tư, khách hàng tự thay đổi thiết kế công trình, căn hộ; việc sử dụng căn hộ không đúng mục đích...

Như kết thúc cuộc kiểm tra Sở Xây dựng Bắc Ninh mới đây, thông tin về kết quả kiểm tra liên quan đến việc quản lý, sử dụng nhà chung cư tại 3 dự án: Khu nhà ở chung cư cho người có thu nhập thấp tại Bắc Từ Sơn, phường Đồng Nguyên (TP Từ Sơn) do Công ty TNHH Môi trường xanh là chủ đầu tư; dự án Khu nhà ở xã hội Cao Nguyên 3 tại phường Tân Hồng (TP Từ Sơn) do Công ty cổ phần Cao Nguyên là chủ đầu tư và dự án Khu nhà ở xã hội tại phường Khắc Niệm (TP Bắc Ninh) của Công ty cổ phần tập đoàn Dabaco Việt Nam.

Qua kiểm tra 3 dự án này, Sở Xây dựng Bắc Ninh phát hiện nhiều trường hợp mua nhà không đúng đối tượng, người mua phải mua kèm "gói nội thất", thậm chí phải chi tiền “ngoài hợp đồng” lên đến cả trăm triệu đồng.

Như một loạt sai phạm tại các dự án nhà ở xã hội công ty Môi trường xanh; Cao Nguyên 3 (TP Từ Sơn), bán nhà không đúng đối tượng, không cung cấp thông tin định kỳ hàng tháng về tình hình giao dịch bất động sản… Theo kết luận kiểm tra của Sở Xây dựng: “Có hiện tượng bắt buộc khách hàng phải mua thêm gói nội thất ngoài giá trị hợp đồng được ký kết; có hiện tượng thu tiền thêm ngoài hợp đồng được ký kết; có hiện tượng kê khai thuế chưa chính xác, không xuất hóa đơn đầy đủ theo quy định của pháp luật về thuế”.

Từ kết quả kiểm tra, Chánh Thanh tra Sở Xây dựng đã ban hành 6 Quyết định xử phạt đối với chủ đầu tư các dự án nhà ở xã hội: Môi trường xanh và Cao Nguyên 3, tổng số tiền phạt cả 2 đơn vị này là 340 triệu đồng (170 triệu đồng/đơn vị), với các hành vi vi phạm. Đồng thời, buộc thu hồi lại tổng cộng 89 căn nhà ở xã hội không đúng đối tượng hoặc hợp đồng mua bán không đúng quy định; yêu cầu các chủ đầu tư nghiêm túc thực hiện công bố công khai rộng rãi thông tin về nhà ở và kinh doanh bất động sản tại dự án.

Ngoài ra, còn rất nhiều các dự án bất động sản khác trên địa bàn tỉnh đã được các ngành chức năng kiểm tra, chỉ ra sai phạm và xử lý nghiêm. Vào hồi đầu tháng 4, Thanh tra Bộ Xây dựng đã phát hiện 7 dự án bất động sản tại Bắc Ninh có dấu hiệu vi phạm. Một số dự án thu tiền vượt giá trị theo quy định tương ứng với tiến độ, không thông báo rõ số lượng căn hộ để bán, cho thuê… bàn giao nhà cho khách hàng khi chưa đủ điều kiện, chậm làm thủ tục về cấp sổ hồng…

Tại khu nhà ở xã hội Thống Nhất (TP. Bắc Ninh), Bộ Xây dựng cũng phát hiện chủ đầu tư mặc dù bàn giao cho các khách hàng mua căn hộ tại toà N1, N2 nhưng lại chưa có biên bản nghiệm thu đưa công trình vào sử dụng. Không có hồ sơ chứng minh việc đăng ký hợp đồng mẫu theo quy định...

Trước thực trạng trên, để kịp thời chấn chỉnh và khắc phục các tồn tại, bất cập, đồng thời tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước trong lĩnh vực NƠXH nhằm tránh tình trạng lợi dụng chính sách ưu đãi của Nhà nước, Bộ Xây dựng đề nghị UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chỉ đạo các Sở ngành có liên quan tăng cường kiểm tra, giám sát việc quản lý, sử dụng nhà ở xã hội theo quy định của pháp luật.

Bộ Xây dựng đã nghiên cứu, xây dựng và trình Chính phủ ban hành Nghị định số 16 ngày 28/01/2022 về quy định xử phạt vi phạm hành chính về xây dựng. Cụ thể, tại điểm b khoản 1, điểm b khoản 6 Điều 64 đã bổ sung và quy định cụ thể hành vi vi phạm về bán, cho thuê, cho thuê mua nhà ở xã hội không đúng đối tượng theo quy định và biện pháp khắc phục hậu quả là buộc thu hồi nhà ở xã hội và buộc hoàn trả bên mua, bên thuê mua số tiền mua, thuê, thuê mua nhà ở xã hội.

Đồng thời, Bộ Xây dựng đã có các văn bản đôn đốc các địa phương đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra các hành vi vi phạm trong việc bán, cho thuê, cho thuê mua nhà ở xã hội và xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.

Việc quản lý, sử dụng NƠXH của các đối tượng đã được mua, thuê, thuê mua NƠXH trên địa bàn nhằm xác định các trường hợp bán lại, cho thuê, cho ở nhờ, không sử dụng hoặc sử dụng không đúng mục đích và việc tự ý thay đổi thiết kế công trình, căn hộ. Cùng việc lập dự toán, xác định giá bán và giá bán thực tế của các chủ đầu tư dự án NƠXH.