Có nên vay tiền mua nhà khi lãi suất tăng?

Áp lực lãi suất

Theo giới chuyên gia, các ngân hàng đang kiểm soát hoạt động cho vay bất động sản nên nguồn vốn dành cho lĩnh vực này không còn dồi dào như trước, điều kiện vay chặt hơn và lãi vay cũng cao hơn.

Bên cạnh đó, nhiều thủ tục vay vốn phức tạp, người đi vay còn phải đóng thêm tiền bảo hiểm cháy nổ, bảo hiểm khoản vay, thậm chí là bảo hiểm nhân thọ để được vay vốn thuận lợi.

Ngoài ra, đến hiện tại nhiều ngân hàng đã cạn room tín dụng và đang chờ chỉ tiêu cấp thêm từ Ngân hàng Nhà nước, nên sẽ chủ động lựa chọn khách hàng tốt để cho vay.

Xuất phát điểm với những khó khăn khi giá nhà đất tăng phi mã, thời gian qua, những người mua nhà ở thực tiếp tục vướng trở ngại trong quá trình tiếp cận nguồn vốn vì ngân hàng hết “room”, và đến nay là lãi suất tăng. Khảo sát cho thấy, lãi suất cho vay mua nhà thấp nhất hiện nay là từ 4,99%/năm.

Cụ thể, tại Ngân hàng MSB, lãi suất vay mua nhà được áp dụng mức từ 4,99%/năm, nhưng chỉ cố định trong 3 tháng đầu, đến tháng thứ 4 sẽ thả nổi theo lãi suất thị trường. PvcomBank theo sau với lãi suất vay ưu đãi 5%/năm, cố định trong 6 tháng đầu, sau đó lãi suất phải trả 12%/năm.

Các ngân hàng khác như TPBank cho vay mua nhà từ 5,9%/năm, BIDV 6,2%/năm, OCB 6,99%/năm, ABBank từ 8,49%/năm,... Ở một số ngân hàng quốc tế, các gói vay có lãi suất tốt hơn, tuy nhiên hồ sơ phải “sạch”, tài sản thế chấp được thẩm định gắt gao và phí phạt cao (ở mức 4-6%).

Các ngân hàng nước ngoài như Woori Bank, Hong Leong Bank, UOB đang cho vay mua nhà với lãi suất từ 6,1 - 6,49%/năm... Cá biệt, Shinhan Bank từng là ngân hàng có lãi suất cho vay mua nhà hấp dẫn nhất với 4,9%/năm, tuy nhiên hiện nay lãi vay mua nhà tại đây đã lên tới 8,2%/năm.

Chị P (Hà Đông, Hà Nội) chia sẻ, vợ chồng anh chị gom góp để đợt cuối năm mua một căn chung cư 2 phòng ngủ cho gia đình và dự tính sẽ vay ngân hàng từ 50-60%. Chị P cho biết gia đình đã tìm hiểu lãi suất cho vay mua nhà của vài ngân hàng theo giới thiệu của bạn bè, tuy nhiên gần đây lãi suất ngân hàng dự báo tăng lên cao hơn so với dự tính. Chị P lo lắng nếu lãi suất thả nổi theo thị trường tiếp tục tăng, khả năng mua chung cư của gia đình sẽ khó khăn hơn, vượt khả năng chi trả.

Không chỉ là nỗi lo của những người có nhu cầu vay trong thời gian tới, như trường hợp chị L (Hà Nội), gia đình chị chuyển từ Yên Bái xuống Hà Nội, thời điểm dịch Covid-19 lãi suất ngân hàng giảm sâu, gia đình chị đã quyết định vay ngân hàng để mua nhà. Lãi suất khi đó chỉ ở mức 6%/năm cho 12 tháng đầu tiên, rồi thả nổi theo lãi suất thị trường.

Chị L cho biết, Ngân hàng đã giải ngân được 3 đợt theo tiến độ của chủ đầu tư dự án với mức lãi suất trên. Tuy nhiên, đến đợt giải ngân lần cuối này, lãi suất hiện tại đã không còn được ưu đãi như trước nữa, mà tăng cao lên mức gần 10%/năm. Chị L lo lắng thời gian tới khi lãi suất cho vay tiếp tục tăng cao hơn, gia đình sẽ gặp khó khăn trong việc chi trả hàng tháng.

Ngoài khó khăn trong việc lãi suất tăng, kể cả khi chấp nhận mức giá thả nổi sau thời gian ưu đãi thì người mua cũng gặp khó khăn trong việc cấp vốn. Như thông tin chia sẻ từ anh Q (Từ Liêm, Hà Nội), anh đã chấp nhận lựa chọn phương án vay vốn ngân hàng, nhưng sau khi làm hồ sơ đến nay đã vài tháng anh vẫn chưa được cấp vốn từ ngân hàng với lý do ngân hàng hết room tín dụng, phải xếp hàng đợi.

Cân nhắc kỹ trước khi vay

Theo dự báo của Công ty Chứng khoán Bản Việt (VCSC), lãi suất cho vay thế chấp mua nhà trong nửa cuối năm nay sẽ tiếp tục tăng. Sang đến năm 2023, mặt bằng lãi suất cho vay mua nhà có thể đi ngang ở mức 11,2%, còn lãi suất tiền gửi ngân hàng sẽ ở mức 6% trong năm 2023.

Theo TS. Đinh Trọng Thịnh, trong bối cảnh kinh tế phục hồi, nhu cầu vốn tăng mạnh, các ngân hàng buộc phải tăng lãi suất huy động để hút dòng tiền trở lại, do đó sớm muộn lãi suất cho vay, trong đó có vay mua nhà sẽ phải điều chỉnh tăng.

Vì vậy, người mua nhà luôn cần tính toán kỹ khả năng và dòng tiền chi trả lãi vay và nợ gốc ngân hàng. Bởi lẽ thông thường thời gian đầu vay vốn, khách hàng sẽ được hưởng chính sách lãi suất ưu đãi, nhưng hết thời gian ưu đãi, lãi suất được thả nổi theo thị trường.

''Trước khi mua nhà trả góp, đặt bút ký hợp đồng vay vốn dài hạn, người mua nhà cần phải tính toán chi tiết, cân nhắc kỹ càng để tránh trường hợp khi lãi suất tăng cao lại nằm ngoài khả năng thanh toán hoặc rơi vào tình huống phải bán nhà vì áp lực tài chính quá lớn'', ông Thịnh nhấn mạnh.

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng khẳng định, việc siết tín dụng chỉ nhắm vào các dự án thiếu tính pháp lý, ít tính khả thi, còn với người có nhu cầu vay mua nhà ở sẽ không bị ảnh hưởng. Nhưng thực tế cho thấy, áp lực vay mua nhà của người dân đang ngày càng gia tăng. Không ít người đã đánh mất cơ hội có nhà hoặc vướng vào thế bí vì đột ngột bị ngân hàng lùi ngày giải ngân.

Trước những gánh nặng đang hiện hữu, các chuyên gia tài chính khuyến cáo người dân nên thận trọng với các khoản vay. Dự báo trong thời gian tới, lãi vay mua nhà sẽ tiếp tục tăng, bởi khi các ngân hàng tăng lãi suất huy động thì sớm hay muộn cũng sẽ tăng lãi suất cho vay.

Theo đó, các hộ gia đình cần tính toán để không dành nhiều hơn 30-40% tổng thu nhập hàng tháng cho nhà ở. Giới hạn này nhằm đảm bảo chi phí dành cho các nhu cầu cơ bản hàng ngày khác như thực phẩm, đi lại, y tế... Cần lưu ý, chi phí cho nhà ở bao gồm tất cả các khoản điện, nước, bảo trì, sửa chữa nhà...

“Nếu tổng thu nhập của gia đình là 25 triệu đồng/tháng, số tiền dành cho nhà ở không nên vượt quá 7,5- 10 triệu đồng, dù là đang thuê hay mua trả góp. Với thu nhập dưới 50 triệu đồng/tháng và chỉ mới tích lũy được 20-30% giá trị, tốt nhất không nên mua nhà bằng mọi giá”, một chuyên gia phân tích.