Dòng vốn tín dụng chảy vào bất động sản vẫn chưa hồi phục
Theo báo cáo mới nhất từ Bộ Xây dựng, dựa trên số liệu của NHNN, tháng 6/2024, tăng trưởng tín dụng cả nước đạt 3,6%, cao hơn tốc độ tăng trưởng tín dụng của 5 tháng đầu năm cộng lại. Tuy nhiên, đáng chú ý là một trong những lĩnh vực cho vay chính của tăng trưởng tín dụng là bất động sản lại giảm mạnh do nhu cầu vay vốn của người dân và doanh nghiệp bất động sản có xu hướng chậm lại.
Theo Bộ Xây dựng, nguyên nhân của việc chậm tăng trưởng tín dụng bất động sản là do giá nhà đang chênh lệch quá lớn so với thu nhập của người dân. Chính vì vậy, nhiều người dân không dám sử dụng đòn bẩy tài chính để mua nhà, dù lãi suất thời gian qua đã về mức thấp. Còn với các doanh nghiệp bất động sản, hoạt động kinh doanh tuy có phục hồi nhưng còn chậm, không ít doanh nghiệp vẫn trong trạng thái chật vật để duy trì.
Chia sẻ về dòng vốn tín dụng chảy vào bất động sản thời gian qua, ông Nguyễn Quang Ngọc, Phó Trưởng Ban chính sách tín dụng Agribank cũng cho biết, từ tháng 4/2023, ngân hàng này đã dành 30.000 tỷ đồng với mức lãi suất hỗ trợ 2%, để cho vay đối tượng khách hàng là pháp nhân, cá nhân đầu tư dự án và mua nhà ở tại các dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, dự án cải tạo xây dựng lại chung cư cũ thuộc danh mục do Bộ Xây dựng công bố.
Tuy nhiên, tính đến 31/7/2024, Agribank mới phê duyệt 13 dự án nhà ở xã hội và 113 khách hàng là người mua nhà với tổng số tiền phê duyệt là 3.065 tỷ đồng, dư nợ là 731.523 triệu đồng.
Theo TS. Nguyễn Văn Đính - Chủ tịch Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS), nhiều doanh nghiệp địa ốc không đáp ứng đủ điều kiện vay vốn do sức khỏe của các đối tượng này vốn đã suy yếu từ lâu cùng với các khó khăn của thị trường. Một nhóm các doanh nghiệp đủ điều kiện tiếp cận được với nguồn vốn, đủ khả năng để hấp thụ nguồn vốn lại đang bị vướng mắc về pháp lý…
Báo cáo Bộ Xây dựng cũng nêu rõ, mặc dù giá nhà đang ở mức cao nhưng giao dịch thực tế không nhiều, nguyên nhân được cho là giá nhà đang chênh lệch lớn so với thu nhập của người dân, xu hướng này vẫn duy trì do kinh tế khó khăn và thu nhập chưa có dấu hiệu tăng trở lại.
Bộ Xây dựng cho biết, trong bối cảnh thị trường bất động sản phục hồi còn chậm, nhiều doanh nghiệp kinh doanh bất động sản hiện nay vẫn đang “ấp ủ” kế hoạch mở rộng quỹ đất để phát triển dự án. Đáng chú ý, yếu tố minh bạch pháp lý và chiến lược phát triển bền vững là những tiêu chí hàng đầu mà doanh nghiệp lựa chọn để đầu tư.
Thời gian gần đây, các doanh nghiệp đã nghiêm túc và tính toán kỹ hơn về phương án, tìm hiểu thị trường để làm sao các dự án đất sạch hoàn chỉnh về mặt pháp lý, nộp đầy đủ tiền sử dụng đất và có thể đưa vào khai thác trong các năm tới. Ngoài ra, còn có các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực cho thuê văn phòng và nghỉ cũng hướng đến các quỹ đất phù hợp với lĩnh vực kinh doanh của mình trong thời gian tới.
Pháp lý rõ ràng cũng sẽ giúp tiến trình giải ngân vốn của các ngân hàng diễn ra thuận lợi hơn, trong bối cảnh các ngân hàng ngày càng thận trọng hơn trước rủi ro nợ xấu bất động sản gia tăng.
Đại diện một doanh nghiệp phía Nam cũng thừa nhận, doanh nghiệp bất động sản hiện nay chưa đủ "khỏe" để hấp thụ mạnh dòng vốn tín dụng. Bởi sau hơn 2 năm khó chồng khó, rất nhiều doanh nghiệp bất động sản đã suy yếu, không đủ sức để đáp ứng các điều kiện vay vốn theo quy định hiện hành, dù đã có Thông tư 06 của NHNN về việc cho phép giữ nguyên nhóm nợ.
Với các doanh nghiệp vẫn đảm bảo các điều kiện thì không có dự án, hoặc dự án đang bị "đắp chiếu" do vướng mắc pháp lý chưa được giải quyết. Chính vì vậy, dù lãi suất ngân hàng đã về mức thấp nhất trong nhiều năm trở lại đây, khả năng hấp thụ vốn của các doanh nghiệp bất động sản vẫn rất hạn chế.
Dưới góc nhìn chuyên gia, TS. Huỳnh Thanh Điền nhìn nhận, thị trường bất động sản quý III và quý IV/2024 chưa thể lấy lại phong độ như thời kỳ trước khó khăn. Các chủ thể trên thị trường, từ doanh nghiệp, nhà đầu tư đến người mua thực dù đang dần hồi phục niềm tin và bắt đầu quay trở lại thị trường, song hành trình quay trở lại không dễ dàng do còn nhiều yếu tố cản trở như sức khỏe tài chính, các điều kiện pháp lý, việc hiểu và áp dụng các quy định mới trong luật…
Chuyên gia cho rằng, để khơi thông dòng chảy tín dụng đối với lĩnh vực bất động sản trong thời gian tới, mặt bằng lãi suất cần được duy trì ở mức thấp dưới 6%. Cùng với đó là nghiên cứu ban hành thêm các gói tín dụng hỗ trợ người mua nhà, không chỉ với người mua nhà ở xã hội mà có thể là cho tất cả các đối tượng mua nhà lần đầu.
Ngoài ra, các Bộ, ngành và NHNN cần sớm ban hành các văn bản, nghị định, thông tư quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành 4 luật mới được thông qua, đảm bảo tính đồng bộ giữa 4 bộ luật, giúp doanh nghiệp, người dân dễ dàng áp dụng.
