Đường sắt Cát Linh - Hà Đông lỗ 160 tỷ: Hà Nội ra giải pháp để không lỗ thêm

UBND TP. Hà Nội vừa có văn bản trả lời kiến nghị cử tri liên quan đến việc báo cáo tài chính đã kiểm toán năm 2021 của Công ty TNHH MTV Đường sắt đô thị Hà Nội (Hanoi Metro).

Theo đó, cử tri phản ánh năm đầu tiên vận hành tuyến Cát Linh - Hà Đông lỗ luỹ kế 160 tỷ đồng và đề nghị TP. Hà Nội cho biết giải pháp khắc phục tình trạng này.

Trả lời kiến nghị cử tri, UBND TP. Hà Nội cho biết từ khi thành lập (ngày 27/11/2014 đến ngày 5/11/2021 - thời điểm chính thức đưa tuyến đường sắt số 2A Cát Linh - Hà Đông vào vận hành thương mại), công ty không phát sinh doanh thu nhưng để đảm bảo duy trì hoạt động của công ty và sẵn sàng đáp ứng đủ nguồn lực khi được bàn giao, công ty phải thực hiện chi trả lương và các khoản theo lương (bảo hiểm, phúc lợi...) cho người lao động... với số tiền 139 tỷ đồng.

Ngày 6/11/2021, Ban Quản lý dự án đường sắt (Bộ Giao thông Vận tải), Công ty TNHH MTV Đường sắt Hà Nội và Sở Tài chính đã ký biên bản bàn giao, tiếp nhận và chính thức đưa vào khai thác thương mại tuyến đường sắt đô thị số 2A Cát Linh - Hà Đông.

Theo báo cáo tài chính năm 2021 của Công ty TNHH MTV Đường sắt Hà Nội, được kiểm toán bởi Công ty TNHH Kiểm toán và Tư vấn A&C, lỗ lũy kế từ khi thành lập đến ngày 31/12/2021 là 159 tỷ đồng (trong đó số chi phí phát sinh từ khi thành lập ngày 27/11/2014 đến ngày 5/11/2021 là 139 tỷ đồng; lỗ phát sinh từ ngày 6/11/2021 đến ngày 31/12/2021 là 20 tỷ đồng).

Nguyên nhân hoạt động 2 tháng cuối năm 2021 thua lỗ có thể kể đến như số lượng khách di chuyển bằng đường sắt 2 tháng năm 2021 là 874.000 lượt hành khách, thấp hơn nhiều so với kế hoạch dự kiến khoảng 4.900.000 lượt hành khách; đồng thời hệ thống mạng đường sắt đô thị chưa kết nối đồng bộ các tuyến nên chưa hấp dẫn để thu hút được đông đảo người dân tham gia.

Bên cạnh đó, mặc dù lượng hành khách di chuyển chưa cao, song chi phí vận hành (điện, nhân công... ) không thể cắt giảm; giai đoạn đầu đưa vào vận hành tuyến 2A, giá vé tạm tính, với số lượng người tham gia giao thông bằng đường sắt chưa cao khiến doanh thu bán vé không đủ để bù đắp các chi phí phát sinh liên quan.

Về giải pháp khắc phục, UBND TP. Hà Nội cho biết thực hiện chỉ đạo của UBND Thành phố, để tạo sự khớp nối với hệ thống giao thông chung của Thành phố, sự tiện lợi cho người dân trong việc di chuyển bằng đường sắt đô thị; trung tâm quản lý giao thông công cộng TP. Hà Nội đã điều chỉnh lộ trình các tuyến xe buýt có lộ trình trùng với tuyến đường sắt số 2A, bổ sung các tuyến xe buýt mới đi từ các nhà ga, mở mới các bãi đỗ xe gần các nhà ga để tăng sự khớp nối trong hệ thống giao thông chung nhằm tạo sự thuận tiện cho người dân khi di chuyển bằng phương tiện đường sắt đô thị.

Bằng các giải pháp này, UBND TP. Hà Nội tin tưởng sẽ tăng số lượng hành khách, tăng doanh thu bán vé của Công ty TNHH MTV Đường sắt Hà Nội và không phát sinh thêm lỗ. Đồng thời đẩy mạnh khai thác thương mại trên toàn tuyến để tạo thêm nguồn thu, bù đắp số lỗ lũy kế.

Dự án đường sắt Cát Linh - Hà Đông do Bộ Giao thông Vận tải làm chủ đầu tư, dự án được phê duyệt đầu tư vào tháng 10/2008 và khởi công từ tháng 10/2011.

Tổng mức đầu tư ban đầu được phê duyệt vào năm 2008 là 8.769,9 tỷ đồng (tương đương 552,86 triệu USD). Tổng mức đầu tư điều chỉnh của dự án được Bộ Giao thông Vận tải phê duyệt vào năm 2016 và năm 2017 là 18.001,5 tỷ đồng (tương đương 868,04 triệu USD), tăng 9.231 tỷ đồng (tương đương 315,18 triệu USD) so với tổng mức đầu tư được duyệt ban đầu. Dự án sử dụng vốn vay của Chính phủ Trung Quốc.

Tổng thầu EPC thi công dự án là Công ty TNHH Tập đoàn Cục 6 Đường sắt Trung Quốc, tư vấn giám sát thi công là Công ty TNHH GSXD Viện nghiên cứu thiết kế công trình đường sắt Bắc Kinh.

Đường sắt Cát Linh - Hà Đông có tổng chiều dài 13,05km với 12 ga đi toàn bộ đi trên cao, điểm đầu là ga Cát Linh và điểm cuối là ga Yên Nghĩa, khu Depot tại Phú Lương, quận Hà Đông.