Giá bất động sản Việt Nam tăng cao nhất thế giới, nhiều vướng mắc cần được tháo gỡ
Thị trường bất động sản đang đối mặt với nhiều thách thức khiến giá nhà đất tăng cao. Thậm chí, tốc độ tăng giá bất động sản ở Việt Nam thuộc nhóm cao nhất thế giới.
Giá bất động sản “phi mã”
Tại một cuộc họp diễn ra vừa qua, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nêu rõ, thị trường bất động sản đang tồn tại nhiều vướng mắc kéo dài, "lúc thì đóng băng, lúc lại sốt nóng bất thường" dẫn tới biến động lớn về giá cả và gây ảnh hưởng dây chuyền tới tín dụng, tài chính.
Cũng theo Phó Thủ tướng, hiện nay thị trường vẫn còn nhiều dấu hiệu bất ổn. Nhiều nghiên cứu cho thấy tốc độ tăng giá bất động sản ở Việt Nam thuộc nhóm cao nhất thế giới, trong khi khả năng tiếp cận nhà ở của người dân ngày càng giảm. Đây là một thực trạng rất đáng lo ngại.
Thực tế, báo cáo từ Global Property Guide cũng cho thấy giá bán bất động sản Việt Nam đang tăng trưởng nhanh chóng so với thế giới. Cụ thể, tăng trưởng giá bất động sản trong 5 năm (từ 2019 - 2024) của Việt Nam đạt mức 59%, cao hơn nhiều quốc gia khác như Mỹ (54%), Úc (49%), Nhật Bản (41%), Singapore (37%)…
Liên quan đến giá nhà ở Việt Nam, TS. Cấn Văn Lực, chuyên gia Kinh tế trưởng Ngân hàng BIDV, Thành viên Hội đồng tư vấn Chính sách Tài chính - Tiền tệ Quốc gia từng nhận định giá nhà bây giờ tăng nhanh quá! Từ năm 2019 đến giờ, giá tăng tới 50 - 70%, chủ yếu là phân khúc chung cư.
Ông Lực cũng thông tin, theo một khảo sát mới nhất của các tổ chức chuyên nghiên cứu về bất động sản cho thấy, giá bất động sản ở Việt Nam so với thu nhập trung bình của người dân phải mất khoảng 23,7 năm thu nhập mới mua được một căn nhà giá trung bình, so với bình quân của thế giới là 14,6 năm. Như vậy, giá nhà trên thu nhập tại Việt Nam cao hơn mức trung bình của thế giới khoảng 1,62 lần.
Nhiều vướng mắc cần được tháo gỡ
Cũng giải thích về đà tăng giá bất động sản hiện nay, TS Cấn Văn Lực, chỉ ra rằng những vướng mắc pháp lý kéo dài, cùng với tâm lý e ngại trách nhiệm từ phía các cơ quan chức năng, đã khiến quá trình phê duyệt dự án bị trì trệ nghiêm trọng. Hệ quả là nguồn cung nhà ở bị bóp nghẹt, trong khi nhu cầu không ngừng tăng, làm mất cân bằng thị trường và đẩy giá lên cao.
Chi phí đầu vào cho các dự án bất động sản cũng tăng mạnh trong những năm gần đây. Cụ thể, tiền thuê hoặc sử dụng đất, chi phí giải phóng mặt bằng, chi phí tài chính, giá nguyên vật liệu xây dựng và chi phí đầu tư hạ tầng đều đồng loạt leo thang. Tình trạng này khiến giá thành mỗi mét vuông nhà ở bị đội lên đáng kể, ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng tiếp cận nhà ở của người dân.
Thị trường cũng đang chứng kiến sự mất cân đối cung - cầu rõ rệt khi phần lớn doanh nghiệp chỉ tập trung phát triển phân khúc cao cấp, vốn có biên lợi nhuận cao, trong khi nguồn cung nhà ở trung cấp, nhà ở vừa túi tiền và nhà ở xã hội lại bị bỏ ngỏ. Đây là nguyên nhân sâu xa khiến người thu nhập trung bình và thấp ngày càng khó tiếp cận nhà ở phù hợp.
Một vấn đề lớn khác là việc Việt Nam hiện chưa áp dụng thuế tài sản, trong khi thuế chuyển nhượng và thuế cho thuê bất động sản vẫn ở mức khá thấp. Điều này tạo điều kiện cho dòng tiền đổ vào bất động sản quá dễ dàng, góp phần đẩy giá lên cao nhưng thiếu tính bền vững.
TS Cấn Văn Lực cũng chỉ ra một loạt vướng mắc khác đang cản trở sự phát triển của thị trường bất động sản. Trong đó, công tác tính tiền sử dụng đất hiện đang gây nhiều tranh cãi, nhất là tại các địa phương chưa công bố bảng giá đất mới. Tình trạng chậm trễ trong việc ban hành văn bản hướng dẫn thi hành các luật và nghị quyết mới khiến các dự án bị đình trệ, làm tăng chi phí cơ hội.
Công tác giải phóng mặt bằng tiếp tục là bài toán nan giải, đặc biệt với các nhà đầu tư phải tự thỏa thuận đền bù với người dân ở các dự án quy mô vừa và nhỏ. Hoạt động mua bán, sáp nhập (M&A) trong lĩnh vực bất động sản cũng gặp khó vì chủ đầu tư buộc phải hoàn thành toàn bộ nghĩa vụ tài chính trước khi chuyển nhượng.
