Thu thuế, phí từ bất động sản “giảm tốc” mạnh trong những tháng cuối năm

Cụ thể, theo đánh giá của Tổng cục Thuế, do thị trường bất động sản tiếp tục sôi động từ cuối năm 2021 cho đến cuối quý I/2022; đồng thời, cơ quan thuế tăng cường đôn đốc thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất và thu nợ đối với các dự án đã thực hiện giao đất và cho thuê đất trong năm 2021, kịp thời nộp vào đầu năm 2022, khiến số thu từ chỉ tiêu này tăng trên 30% so với cùng kỳ.

Ngoài ra, trong 8 tháng của năm 2022, có phát sinh khoản nộp tiền sử dụng đất từ dự án Vinhomes Dream City Hưng Yên và dự án Đại An Hưng Yên (khoảng 27.726 tỷ đồng) góp phần tăng thu từ đất đai so với cùng kỳ và đạt khá so với dự toán.

Tuy nhiên, số thu thuế, phí từ bất động sản đang có dấu hiệu chững lại và sụt giảm qua các tháng gần đây, nhiều địa phương báo cáo tỷ lệ bỏ cọc đấu giá đất tăng cao. Không chỉ thuế thu nhập cá nhân từ chuyển nhượng bất động sản giảm tốc, mà thu lệ phí trước bạ từ nhà đất cũng đang sụt giảm mạnh.

Cũng theo đánh giá Tổng cục Thuế, các khoản thuế khác và thu khác 11 tháng nộp ngân sách nhà nước (NSNN) ước đạt 347.679 tỷ đồng, bằng 112,5% dự toán, bằng 117,3% so với cùng kỳ. Các khoản thu này chiếm khoảng 26,8% tổng thu nội địa, xếp thứ hai sau khu vực sản xuất kinh doanh.

Trong đó, thu thuế thu nhập cá nhân (TNCN) ước đạt 152.123 tỷ đồng, bằng 128,8% dự toán, bằng 130,1% so với cùng kỳ. Thu thuế TNCN đạt khá so dự toán và tăng so cùng kỳ chủ yếu từ tiền lương, tiền công ước tăng 19,6%, thuế TNCN từ chuyển nhượng BĐS ước tăng 80,7%...

Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế - Phi Vân Tuấn cho rằng, nền kinh tế dần hồi phục, hoạt động sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp trở lại trạng thái bình thường mới; theo đó, trả lương, trả công cho công nhân viên tăng so cùng kỳ. Bên cạnh đó, việc triển khai thực hiện có hiệu quả công điện chống thất thu đối với hoạt động chuyển nhượng BĐS của Tổng cục Thuế, các địa phương đẩy mạnh công tác quản lý thu thuế chặt chẽ, chống thất thu đối với các giao dịch chuyển nhượng BĐS từ đó người dân có ý thức nộp thuế để hoàn thiện các hồ sơ pháp lý về quyền sử dụng đất.

Thống kê cho thấy, tháng 6/2022 thu lệ phí trước bạ tăng 78,4%, thì bước sang tháng 7, số thu chỉ bằng 76,8% so với tháng 6, tháng 8 bằng 72%, tháng 9 bằng 56,4%, tháng 10 bằng 57,4% và tháng 11 ước chỉ bằng 44,9%.

Thuế thu nhập cá nhân từ chuyển nhượng bất động sản 6 tháng đầu năm tăng 79,3% so cùng kỳ, trong đó: tháng 4 tăng 81,4%, tháng 5 tăng 85,1%, tháng 6 tăng 110,4%, tuy nhiên bước sang tháng 7/2022 đang giảm tốc so tháng 6, chỉ bằng 75,2%, tháng 8 bằng 65%, tháng 9 bằng 48,8%, tháng 10 bằng 52,9% và tháng 11 ước chỉ bằng 35,3%.

Tổng cục Thuế cũng cho biết, sản xuất kinh doanh là khu vực đóng góp lớn nhất trong tổng thu nội địa, khu vực sản xuất kinh doanh bao gồm: doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài và doanh nghiệp công thương nghiệp - ngoài quốc doanh có đóng góp lớn nhất trong tổng thu nội địa 11 tháng năm 2022, chiếm 51%.

Luỹ kế 11 tháng, tổng thu từ khu vực nói trên ước đạt 660.562 tỷ đồng, bằng 107,8% dự toán, bằng 108,8% so với cùng kỳ. Nếu loại trừ các yếu tố tác động của chính sách miễn, giảm, gia hạn thuế thì tăng 12,2% so với cùng kỳ.

Cùng đó, cơ cấu thuế thu nhập doanh nghiệp chiếm tỷ trọng lớn trong tổng thu từ khu vực sản xuất, kinh doanh (chiếm khoảng 40,7% trong tổng số thu từ khu vực sản xuất, kinh doanh) đến cuối tháng 11/2022 các doanh nghiệp đã tạm nộp 5/5 kỳ nộp thuế thu nhập doanh nghiệp, đã đẩy số thu từ khu vực sản xuất, kinh doanh tăng trưởng khá.

Các khoản thu từ nhà, đất chiếm khoảng 17,2% tổng thu nội địa, số thu ước đạt 222.626 tỷ đồng, bằng 136,9% so với dự toán, bằng 130,5% so với cùng kỳ. Trong đó, thu tiền sử dụng đất ước đạt 183.681 tỷ đồng, bằng 136,1% dự toán, bằng 134,8% so với cùng kỳ. Thu tiền thuê đất ước đạt 35.382 tỷ đồng, bằng 143,1% dự toán, bằng 110,2% so với cùng kỳ.

Để huy động kịp thời các nguồn thuế phát sinh vào ngân sách nhà nước, Tổng cục Thuế đã giao cơ quan thuế các cấp tập trung rà soát lại toàn bộ nguồn thu trên địa bàn để tổ chức giao nhiệm vụ thu tháng cuối năm cho từng đơn vị quản lý thu; tập trung chỉ đạo điều hành, đôn đốc thu kịp thời các khoản tiền thuế, tiền thuê đất được gia hạn khi hết thời hạn gia hạn nộp thuế.

Cơ quan thuế tiếp tục phối hợp với các bộ, ngành xây dựng và hoàn thiện cơ sở pháp lý, nghiên cứu xây dựng cơ sở dữ liệu về đất đai phục vụ công tác quản lý các khoản thu từ đất và bất động sản.

Bên cạnh đó, cơ quan thuế cũng tăng cường công tác quản lý thuế, xây dựng chuyên đề thanh tra - kiểm tra đối với từng đối tượng người nộp thuế nhằm phát hiện các hành vi trốn thuế, gian lận thuế liên quan đến hoạt động kinh doanh bất động sản, thực hiện công tác quản lý thuế theo quy định của pháp luật.