Tín dụng tăng mạnh: Hàng triệu tỷ bơm ra, nhiều cảnh báo lạm phát được phát đi

Tín dụng tăng gần 12% trong 8 tháng

Để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế, ngay từ đầu năm 2025, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đề ra mục tiêu tăng trưởng tín dụng năm 2025 khoảng 16%, tương đương "bơm" thêm ít nhất 2,5 triệu tỷ đồng vào nền kinh tế.

Trong 8 tháng đầu năm, tín dụng tăng trưởng tích cực. Đến ngày 29/8, dư nợ tín dụng toàn nền kinh tế đạt 17,14 triệu tỷ đồng, tăng 11,08% so với cuối năm 2024. Trong 8 tháng qua, đã có khoảng 1,8 triệu tỷ đồng được đưa ra nền kinh tế thông qua hệ thống ngân hàng.

Trong báo cáo cập nhật kinh tế Việt Nam công bố vào ngày 8/9, Ngân hàng Thế giới (WB) lý giải, tín dụng thời gian qua tăng mạnh chủ yếu do NHNN phân bổ sớm chỉ tiêu tín dụng cho các ngân hàng thương mại. Tín dụng chủ yếu được dành cho lĩnh vực bất động sản, các lĩnh vực chế biến, chế tạo và thương mại. Hoạt động cho vay được đẩy mạnh khiến cho thanh khoản bị thu hẹp, nâng tỷ lệ dư nợ vay so tiền gửi vượt 100% ở nhiều ngân hàng. Các ngân hàng tích cực tiếp cận các thị trường trái phiếu để huy động các nguồn vốn trung và dài hạn trong điều kiện tỷ lệ tiền gửi thấp.

So với những năm trước, tín dụng năm nay tăng khá nhanh và với tốc độ lên cao trong những tháng gần đây. Dự báo từ nay đến cuối năm, nhu cầu vốn của doanh nghiệp tăng mạnh. Với mức tăng trưởng như hiện nay thì khả năng tín dụng sẽ vượt mục tiêu 16% trong năm 2025.

Với mục tiêu tăng trưởng kinh tế đạt 8,3 - 8,5% trong năm 2025, tín dụng cần tăng trưởng khoảng 18 - 20%.

Theo ước tính của NHNN, trong năm nay, tín dụng tăng khoảng 20,19% - cao nhất trong nhiều năm (so với mức trung bình khoảng 14,5%). Mức này vượt xa mục tiêu cả năm mà NHNN đề ra.

Trong Báo cáo Triển vọng các tháng cuối năm 2025 mới công bố, Công ty CP Chứng khoán Vietcombank (VCBS) kỳ vọng, tăng trưởng tín dụng năm 2025 sẽ bứt tốc, có thể đạt tới 18 - 20%, vượt mục tiêu cả năm do NHNN đề ra.

Kỳ vọng này được đặt ra trong bối cảnh mặt bằng lãi suất thấp đang kích thích nhu cầu tín dụng, đặc biệt là đầu tư công được đẩy mạnh, pháp lý bất động sản dần được tháo gỡ, cùng với định hướng hỗ trợ kinh tế tư nhân, bao gồm doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Cùng với đó, NHNN đã chủ động nới trần tín dụng cho các ngân hàng từ tháng 7/2025, trong đó các ngân hàng lớn nhận chuyển giao bắt buộc sẽ được hưởng lợi đáng kể từ chính sách nới room tín dụng.

Cảnh báo lạm phát

Tín dụng tăng trưởng mạnh mẽ là tín hiệu tích cực đối với nền kinh tế. Tăng trưởng tín dụng những tháng qua đã trở thành điểm sáng của nền kinh tế, góp phần thúc đẩy sản xuất, kinh doanh phục hồi mạnh mẽ sau giai đoạn trầm lắng.

Tuy nhiên, đi cùng với tốc độ tăng dư nợ tín dụng là nỗi lo về áp lực lạm phát và sự ổn định của mặt bằng lãi suất, khi dòng vốn tín dụng tăng nhanh có thể tạo ra những hệ quả dài hạn cho nền kinh tế.

Vấn đề mà nhiều chuyên gia lo ngại là khi "bơm tiền" ra có thể gây rủi ro cho lạm phát.

Nếu tín dụng tăng nhưng không vào sản xuất kinh doanh, nhất là khu vực sản xuất nội địa, sẽ có nguy cơ tạo "bong bóng tài sản", "bong bóng bất động sản", găm giữ vàng và USD... gây áp lực lên tỷ giá từ nay đến cuối năm. Khi xuất hiện "bong bóng tài sản" thì một số hàng hóa trong rổ CPI sẽ tăng theo, gây áp lực lạm phát cuối năm.

Ví dụ, "bong bóng bất động sản" gây áp lực làm tăng giá thuê nhà, người thuê phải chịu áp lực lớn hơn, phải bỏ nhiều tiền hơn để thuê nhà hàng tháng.

Tháng 7 vừa qua, nhóm hàng hóa - dịch vụ xây dựng, sửa chữa, thuê nhà đã tăng lên, tác động làm tăng lạm phát. Cụ thể, nhóm nhà ở, điện nước, chất đốt và vật liệu xây dựng tăng 7,07%, tác động làm CPI chung tăng 1,33 điểm %, mà nguyên nhân chủ yếu do giá thuê nhà, vật liệu bảo dưỡng nhà ở và dịch vụ sửa chữa đều tăng.

TS. Nguyễn Đức Độ, Học viện Tài chính, cảnh báo: nếu không kiểm soát chặt dòng vốn, tiền có thể chảy lệch vào các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro như bất động sản đầu cơ, chứng khoán, thậm chí bị chi phối bởi sở hữu chéo. Nếu dòng vốn không đi đúng hướng, tăng trưởng tín dụng sẽ không mang lại giá trị bền vững mà còn tiềm ẩn rủi ro cho hệ thống tài chính.

PGS-TS Phạm Thế Anh, Đại học Kinh tế Quốc dân, phân tích: Khi cung tiền tăng mạnh sẽ gây nên lạm phát. Thực tế hiện nay, giá nhiều mặt hàng tiêu dùng đã tăng lên nhiều so với trước. Con số này có thể chưa phản ánh đầy đủ vào chỉ số CPI, bởi thông thường cung tiền tăng mạnh thì sẽ có độ trễ khoảng 6 tháng mới thể hiện rõ lên lạm phát. Vì vậy, áp lực lạm phát trong thời gian tới khá hiện hữu.

Tại phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 8 ngày 6/9, Phó Thống đốc NHNN Đoàn Thái Sơn bày tỏ lo ngại rủi ro lạm phát khi tín dụng tăng mạnh.

Phó Thống đốc lưu ý đà tăng tín dụng nhanh dẫn đến hai hệ quả chính: các ngân hàng phải tăng huy động vốn, gây áp lực tăng lãi suất huy động và kéo theo lãi suất cho vay; cung tiền gia tăng nhanh có thể gây áp lực lạm phát trong trung và dài hạn.

Các chuyên gia cho rằng, việc bơm tín dụng ra phải hướng đến các động lực tăng trưởng bền vững, phải đi vào hoạt động sản xuất, kinh doanh thực, vừa phục vụ xuất khẩu vừa phục vụ tiêu dùng trong nước.

Trong chỉ đạo mới đây, Phó Thống đốc NHNN Phạm Thanh Hà nhấn mạnh: việc tăng trưởng tín dụng phải đảm bảo an toàn, hiệu quả, tập trung vào các lĩnh vực sản xuất - kinh doanh, lĩnh vực ưu tiên và các động lực tăng trưởng kinh tế; kiểm soát chặt chẽ tín dụng vào các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro. Bên cạnh đó, cần có chính sách ưu tiên nguồn vốn tín dụng cho doanh nghiệp tư nhân, nhất là doanh nghiệp nhỏ và vừa, doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ, doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo vay để đầu tư máy móc, thiết bị, công nghệ mới, chuyển đổi xanh, chuyển đổi số và tín dụng xuất khẩu, tín dụng theo chuỗi cung ứng.