TP. HCM kiến nghị bỏ giấy phép xây dựng từ 1/7
Xây nhà không cần xin phép – đề xuất táo bạo vừa được Viện Kinh tế Tài nguyên và Môi trường TP. HCM đưa ra, nhằm giảm thủ tục, tiết kiệm thời gian và chi phí cho người dân từ ngày 1/7.
Viện Kinh tế Tài nguyên và Môi trường TP. HCM vừa có văn bản kiến nghị lãnh đạo thành phố cho phép người dân thực hiện đăng ký xây dựng thay vì phải xin giấy phép xây dựng kể từ ngày 1/7. Đề xuất này nhằm đơn giản hóa thủ tục hành chính, tạo thuận lợi cho người dân và phù hợp với định hướng cải cách do Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo.
Theo nội dung kiến nghị gửi Bí thư Thành ủy và Chủ tịch UBND TP. HCM ngày 30/5, việc đăng ký xây dựng sẽ căn cứ trên lộ giới hẻm và các quy định kiến trúc được nêu trong quy chế quản lý kiến trúc của TP. HCM. Mẫu đăng ký sẽ được UBND phường, xã ban hành thống nhất, đảm bảo cung cấp đầy đủ thông tin cần thiết để phục vụ công tác giám sát, kiểm tra và hoàn công công trình theo đúng quy trình.
Viện Kinh tế Tài nguyên và Môi trường cho biết, quy định hiện hành tại Luật Xây dựng đã cho phép miễn giấy phép xây dựng đối với công trình nhà ở trong khu vực có quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 được phê duyệt. Vì vậy, việc thay thế thủ tục cấp phép bằng hình thức đăng ký là hoàn toàn khả thi và có cơ sở pháp lý.

Tiến sĩ Phạm Viết Thuận, Viện trưởng Viện Kinh tế Tài nguyên và Môi trường, nhấn mạnh rằng việc bỏ giấy phép xây dựng không đồng nghĩa với buông lỏng quản lý. Người dân vẫn phải đăng ký xây dựng với đầy đủ thông tin, và nếu có hành vi vi phạm so với nội dung đăng ký, sẽ bị xử lý theo quy định hiện hành về trật tự xây dựng. Theo ông, thay đổi này sẽ giúp tiết kiệm thời gian, chi phí, đồng thời vẫn đảm bảo công tác kiểm soát kiến trúc đô thị, phù hợp với yêu cầu phát triển của một thành phố lớn như TP. HCM.
Cùng với kiến nghị bỏ giấy phép xây dựng, Viện cũng đề xuất thành phố xem xét điều chỉnh tăng chiều cao xây dựng thêm một tầng đối với nhà ở riêng lẻ có mặt tiền từ 5,5 mét trở lên và chiều sâu tối thiểu 12 mét. Đề xuất này nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng đất, trong bối cảnh hạ tầng giao thông và dịch vụ đô thị tại nhiều khu vực đã được cải thiện đáng kể trong những năm gần đây.
Đáng chú ý, kiến nghị của Viện Kinh tế Tài nguyên và Môi trường được đưa ra chỉ một ngày sau khi Thủ tướng Phạm Minh Chính ban hành công điện yêu cầu Bộ Xây dựng nghiên cứu cắt giảm tối thiểu 30% thời gian và chi phí hành chính trong thủ tục cấp phép xây dựng cho người dân, doanh nghiệp. Trong công điện ngày 29/5, Thủ tướng chỉ đạo Bộ Xây dựng rà soát, đơn giản hóa quy trình cấp phép đối với các công trình đã có quy hoạch chi tiết 1/500 hoặc nằm trong khu vực đã phê duyệt thiết kế đô thị.
Thủ tướng cũng yêu cầu đẩy mạnh phân cấp thẩm quyền trong thẩm định dự án, thiết kế, cấp phép xây dựng và kiểm tra nghiệm thu, phù hợp với việc sắp xếp đơn vị hành chính và mô hình chính quyền đô thị hai cấp. Đây được xem là động thái quyết liệt nhằm tháo gỡ những điểm nghẽn thủ tục hành chính trong lĩnh vực xây dựng – vốn được coi là rào cản lớn đối với tiến độ triển khai các dự án bất động sản và hạ tầng trên cả nước.
Theo Luật Xây dựng 2014, thời gian cấp phép xây dựng hiện nay là 15 ngày làm việc đối với nhà ở riêng lẻ và 20 ngày làm việc đối với các công trình khác, kể từ khi cơ quan chức năng nhận đủ hồ sơ hợp lệ. Trên thực tế, quá trình này thường kéo dài hơn do nhiều khâu trung gian và yêu cầu hồ sơ phức tạp. Việc chuyển sang cơ chế đăng ký xây dựng nếu được thông qua sẽ giúp tiết kiệm đáng kể thời gian, chi phí và góp phần thúc đẩy hoạt động xây dựng trong bối cảnh nhu cầu cải tạo, phát triển nhà ở tại TP. HCM vẫn rất lớn.