14 giải pháp tăng nguồn cung nhà ở xã hội, phòng trọ cho thuê
(CL&CS)-Giai đoạn 2011 - 2020 cả nước đạt 41% kế hoạch phát triển nhà ở xã hội. Riêng TP HCM đạt 75% kế hoạch với 15.000 căn nhà ở xã hội. HoREA cho rằng kết quả này chưa đáp ứng được nhu cầu rất lớn của xã hội.
Theo Hiệp hội Bất động sản TP HCM (HoREA), các doanh nghiệp chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội đang gặp nhiều vướng mắc. Để khắc phục các tồn tại, hạn chế và góp phần tăng nguồn cung nhà ở xã hội, nhà trọ cho thuê, HoREA kiến nghị thực hiện 14 giải pháp.
Thứ nhất, sửa Luật Nhà ở quy định quy hoạch khu vực riêng để phát triển nhà ở xã hội và “nhà ở giá phù hợp với thu nhập” của người có thu nhập trung bình, thu nhập thấp đô thị với đầy đủ tiện ích, dịch vụ và kết nối giao thông thuận tiện.
Thứ hai, do ngân sách nhà nước có hạn nên chỉ tập trung phát triển nhà ở xã hội cho thuê. Đối với nhà ở xã hội để bán, cho thuê mua thì xã hội hoá để doanh nghiệp tư nhân thực hiện.
Thứ ba, sửa đổi khoản 1 Điều 1 Nghị định 49 quy định chủ đầu tư dự án nhà ở thương mại không phân biệt quy mô diện tích được lựa chọn, xây dựng nhà ở xã hội trên quỹ đất 20% trong dự án hoặc được hoán đổi quỹ đất 20% nhà ở xã hội của dự án nhà ở thương mại bằng quỹ đất ở hoặc quỹ nhà ở tại vị trí khác theo nguyên tắc đảm bảo giá trị tương đương.
Thứ tư, bổ sung chính sách ưu đãi để phát triển “nhà ở giá phù hợp thu nhập” của người có thu nhập trung bình, thu nhập thấp đô thị như ưu đãi về tiền sử dụng đất, thuế, tín dụng bằng khoảng 50% mức ưu đãi dành cho nhà ở xã hội.
Thứ năm, Ủy ban Thường vụ Quốc hội bố trí vốn ưu đãi nhà ở xã hội trong kế hoạch sử dụng vốn ngân sách nhà nước trung hạn giai đoạn 2021 - 2025 để có nguồn vốn mồi thực hiện chính sách nhà ở xã hội.
Thứ sáu, HoREA kiến nghị Chính phủ chỉ đạo đẩy nhanh gói 15.000 tỷ đồng, trong đó bổ sung đối tượng chủ nhà trọ được vay ưu đãi để đầu tư xây dựng, cải tạo nâng cấp nhà trọ, phòng trọ cho công nhân lao động thuê.
Thứ bảy, đề nghị Ngân hàng Nhà nước xem xét sửa đổi Thông tư 20/2021 để cho phép Vietcombank, VietinBank, BIDV, Agribank cho cá nhân, hộ gia đình vay mua, thuê mua nhà ở xã hội. Theo quy định tại thông tư này, cá nhân, hộ gia đình chỉ được vay tại Ngân hàng Chính sách xã hội để mua, thuê mua nhà ở xã hội, nhưng lại phải gửi tiết kiệm nhà ở xã hội trong 12 tháng mới đủ điều kiện vay ưu đãi nhà ở xã hội.
Thứ tám, để được giảm 2% lãi suất vay theo gói hỗ trợ 40.000 tỷ đồng, Hiệp hội đề nghị các địa phương tập trung tháo gỡ thủ tục hành chính về đầu tư xây dựng dự án nhà ở xã hội và thực hiện đấu thầu các khu đất công được quy hoạch làm nhà ở xã hội.
HoREA cho biết thêm, TP HCM đang xây dựng quy trình thủ tục đấu thầu dự án nhà ở xã hội để lựa chọn chủ đầu tư theo các quy định hiện hành, dù rất nỗ lực để có thể rút ngắn phân nửa thời gian so với trước đây nhưng cũng phải mất đến hơn 200 ngày.
Thứ chín, Bộ Xây dựng quy định tiêu chuẩn thiết kế phòng trọ để tăng cường chức năng quản lý nhà nước và nâng cao chất lượng công trình nhà trọ, phòng trọ tạo điều kiện cho công nhân lao động có chỗ ở tốt hơn, an toàn và nhiều tiện ích hơn.
Thứ mười, đưa “thiết chế công đoàn” tại các khu công nghiệp, khu chế xuất với các khu nhà ở với nhiều tiện ích, dịch vụ phục vụ công nhân, lao động.
Thứ mười một, sửa đổi khoản 1 Điều 1 Nghị định 49/2021 quy định tất cả dự án nhà ở thương mại đều phải dành một phần quỹ đất của dự án để thực hiện nghĩa vụ nhà ở xã hội theo đúng quy định của Điều 16 và Điều 26 Luật Nhà ở 2014.
Thứ mười hai, sửa đổi khoản 2 Điều 2 Nghị định 49/2021 về “xử lý chuyển tiếp” bổ sung quy định cho phép dự án nhà ở thương mại dưới 10 ha đã có quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 được tiếp tục thực hiện nghĩa vụ nhà ở xã hội bằng tiền theo quyết định của UBND cấp tỉnh trước thời điểm Nghị định 49/2021 có hiệu lực, để tháo gỡ vướng mắc cho các dự án nhà ở thương mại dưới 10 ha.
Thứ mười ba, tháo gỡ vướng mắc về quy trình thủ tục đầu tư dự án nhà ở xã hội của doanh nghiệp tư nhân để động viên doanh nghiệp tham gia thực hiện dự án nhà ở xã hội.
Cuối cùng, Bộ Xây dựng trình Chính phủ xem xét cho phép doanh nghiệp được đầu tư dự án khu nhà trọ cho thuê để có nhiều hơn các khu nhà trọ, phòng trọ có chất lượng tốt, nhiều tiện ích, dịch vụ, an toàn phục vụ cho công nhân lao động và thúc đẩy sự cạnh tranh để các chủ nhà trọ cũng phải nâng cấp nhà trọ của mình tốt hơn.
Vừa qua, cử tri tỉnh Đồng Tháp đã có kiến nghị Bộ Xây dựng nghiên cứu có cơ chế, chính sách ưu đãi, khuyến khích đầu tư phát triển nhà ở xã hội, đảm bảo giá cả căn hộ ở mức vừa phải để công nhân, người lao động có thu nhập thấp có điều kiện mua nhà ổn định cuộc sống.
Bộ Xây dựng cho biết, để phát triển nhà ở xã hội, pháp luật về nhà ở đã có các chính sách ưu đãi để giảm giá thành, tạo điều kiện cho người lao động có thu nhập thấp, khó khăn về nhà ở có cơ hội tiếp cận nhà ở xã hội.
Đơn cử như các chính sách, ưu đãi: Miễn tiền sử dụng đất; được dành 20% tổng diện tích đất ở trong phạm vi dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội để đầu tư xây dựng nhà ở thương mại; giảm 50% thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp; hỗ trợ đầu tư hạ tầng kỹ thuật trong và ngoài dự án; cho vay ưu đãi lãi suất thấp; chi phí mua hoặc thuê nhà ở cho công nhân được tính là chi phí hợp lý trong giá thành sản xuất khi tính thuế thu nhập doanh nghiệp…
