Phát hiện ‘siêu cao tốc’ đầu tiên trên thế giới dài hơn 100km, cao 5m so với mặt đất, kết nối chuỗi đô thị đã bị chôn vùi hàng nghìn năm

Một nghiên cứu sử dụng công nghệ cao LiDAR đã phát hiện gần 1.000 khu định cư của người Maya cổ đại, trong đó có 417 thành phố chưa từng được biết đến trước đây có kết nối với hệ thống nhiều khả năng là đường cao tốc đầu tiên trên thế giới.

Những công trình này đã "ẩn mình" hàng thiên niên kỷ do mật độ rừng dày đặc ở phía Bắc Guatemala và miền Nam Mexico.

Công nghệ LiDAR được sử dụng để bắn các xung ánh sáng vào khu rừng rậm rạp, cho phép các nhà nghiên cứu bóc tách thảm thực vật và lập bản đồ các cấu trúc cổ xưa bên dưới. Những phát hiện được công bố lần đầu tiên vào cuối năm 2022, trong tạp chí “Mesoamerica cổ đại”.

Phụ trách giám sát nghiên cứu sử dụng LiDAR, nhóm nhà khoa học thuộc tổ chức nghiên cứu nhân chủng học FARES tại Guatemala cho biết trong số các chi tiết trong phát hiện mới nhất có hệ thống "đường cao tốc hoặc siêu cao tốc" bằng đá lớn lần đầu tiên trong thế giới cổ đại, với chiều dài khoảng 110km, rộng 40m và nền đường được tôn cao 5m so với mặt đất.

Thông qua nghiên cứu này, nhóm các nhà khoa học cũng đã phát hiện được các kim tự tháp, sân bóng với hệ thống cấp nước quan trọng gồm có hồ chứa, đập và kênh mương tưới tiêu. Nhóm nghiên cứu nhấn mạnh các thông tin trên là phát hiện mới nhất về các trung tâm và cơ sở hạ tầng liên quan của người Maya có từ cách đây khoảng 3.000 năm.

Các cấu trúc xây dựng còn thể hiện mối quan hệ về chính trị, xã hội, địa lý với các khu định cư khác gần đó, tạo nên một quần thể hợp nhất 417 thành phố, thị trấn và làng cổ có ranh giới phân định rõ ràng. Nó còn cho thấy đây là một vùng của một vương quốc, ở đó một hệ tư tưởng chính trị bao trùm và xuyên suốt ở nhiều địa điểm khảo cổ khác mới được phát hiện gần đây.

Một bằng chứng của sự tiến bộ trong quy hoạch và xây dựng ở đây chính là hệ thống thoát nước và điều phối nước thông minh, nhờ đó nước được lưu chuyển dễ dàng trong các khu định cư vào những thời điểm hạn hán hoặc lũ lụt. Đây là lĩnh vực mà người Maya cổ đại là các chuyên gia.

Các nhà nghiên cứu đánh giá rằng sự phát triển của các công trình hạ tầng nơi đây cho thấy đây là một xã hội tiến bộ, một tổ chức kinh tế -xã hội với các cấp độ chặt chẽ và quyền lực chính trị mạnh mẽ ở các thời kỳ trung và hậu tiền cổ điển, khoảng năm 1.000 đến năm 350 TCN, với nhiều khu định cư được cho là nằm trong vùng quản lý của một đô thị lớn, ngày nay có tên là El Mirador.

Giai đoạn đó kéo dài hơn 5 thế kỷ trước thời kỳ đỉnh cao cổ điển của nền văn minh Maya, khi hàng chục trung tâm đô thị lớn phát triển mạnh trên khắp vùng là Mexico và khu vực Trung Mỹ ngày nay.