Tranh luận mức chịu thuế cho thuê nhà: Lời đáp giản dị

Mới đây, phản hồi lại Thông tư số 40 của Bộ Tài chính có hiệu lực từ ngày 1/8 quy định doanh thu cho thuê nhà đủ 12 tháng trong năm dương lịch dưới 100 triệu đồng không phải nộp thuế TNCN, GTGT, Hiệp hội Bất động sản TPHCM (HoREA) cho rằng có nhiều bất lý, cần sửa đổi. Theo đó, HoREA kiến nghị  nâng hạn mức doanh thu cho thuê nhà trên 200 triệu đồng/năm mới phải chịu thuế GTGT, thuế thay vì ở mức 100 triệu đồng như quy định của Bộ Tài chính.

Đề xuất thu thuế cho thuê nhà dựa trên tổng nguồn thu được kê khai. Ảnh minh họa

Không đồng tình với cả hai đề xuất trên, ông Nguyễn Văn Đính - Phó Tổng thư ký Hiệp hội BĐS Việt Nam cho rằng, quy định như trên chưa phù hợp, chưa có cơ sở thực tế.

Theo Phó Tổng Thư ký Hiệp hội Bất động sản Việt Nam Nguyễn Văn Đính, việc đánh thuế cho thuê nhà cần xem xét kỹ bởi có nhiều đối tượng khác nhau.

Trong đó, có hộ gia đình khó khăn phải chấp nhận cho thuê nhà đang ở để đi thuê căn hộ nhỏ hơn nhằm có tiền trang trải cuộc sống nhưng cũng có người mua nhà để cho thuê. Vậy nên đánh thuế ai và đánh thuế như thế nào?

Đồng tình với quan điểm mọi hoạt động kinh doanh có lợi nhuận đều phải đóng thuế và việc thu thuế cho thuê nhà là hoàn toàn cần thiết và phù hợp nhưng ông Đính cũng nói thẳng không thể thu thuế kiểu đặt ra một mức doanh thu 100 triệu hay 200 triệu để làm căn cứ xác định mức thu.

Vậy nên Phó Tổng thư ký Hiệp hội BĐS Việt Nam cho rằng, để bảo đảm công bằng, tránh thất thoát việc thu thuế phải dựa trên tổng tài sản kê khai và tổng nguồn thu đang có.

"Cho thuê nhà cũng là một hoạt động có thu của người dân, do đó, cần đưa ra quy định tất cả các nguồn thu của người dân bắt buộc phải kê khai và đồng thời cho phép áp dụng chính sách giảm trừ gia cảnh (nếu có).

Nếu áp dụng cách này sẽ bảo đảm việc thu thuế thực hiện được triệt để mà không mất thời gian, công sức để đưa ra một quy định mới mẻ nào khác phải gây tranh cãi.

Nhất là với những trường hợp không có việc làm, không có thu nhập chỉ trông chờ vào nguồn thu từ cho thuê nhà tự có sẽ khó tránh những bất cập, khó hợp lòng dân", ông Đính chỉ rõ.

Tiếp cận từ quan điểm này, giải pháp được vị chuyên gia đưa ra là kiểm soát thật tốt việc kê khai cũng như cần phải có những giải pháp giám sát chặt chẽ các thông tin kê khai bảo đảm tính chính xác, trung thực của người dân.

"Việc này phụ thuộc vào hai yếu tố, thứ nhất là từ tính tự giác, trách nhiệm của người dân và thứ hai là các cơ chế, chính sách giám sát, quản lý của các cơ quan quản lý nhà nước", Phó Tổng thư ký Hiệp hội BĐS Việt Nam nói.

Về phía người dân, ông Đính nhấn mạnh trách nhiệm chủ động kê khai trung thực, chính xác mọi nguồn thu bao gồm: thu từ lương, từ cho thuê nhà, từ hoạt động kinh doanh... không được giấu giếm. Kèm theo đó là những chứng minh giảm trừ gia cảnh nếu có.

Trên cơ sở đó, cơ quan quản lý sẽ xác định mức thuế dựa trên tổng mức thu nhập được kê khai.

Nếu trường hợp, người dân chỉ có một nguồn thu duy nhất từ cho thuê nhà để sống, không có nguồn thu khác thì cần phải nhìn nhận đây là nguồn thu chính đáng sau, không được thu thuế.

Còn trường hợp đầu tư nhà để cho thuê thì cũng không thể thu thuế theo cách áp đặt cơ học mà phải dựa trên các cơ sở kê khai tổng thu nhập thực tế.

Trường hợp này, người dân phải tự chịu trách nhiệm với những tài sản cũng như khoản thu được kê khai, nếu phát hiện có dấu hiệu kê khai gian dối cần phải xử lý thật nặng, thậm chí phải truy tố trước pháp luật.

Về phía cơ quan quản lý nhà nước phải thiết kế những cơ chế, quản lý, giám sát chặt chẽ các hoạt động kê khai cũng như để bảo đảm những thông tin kê khai của người dân được chính xác, trung thực.

"Thu thuế trên tổng thu nhập kê khai mới là giải pháp thu thuế triệt để, khoa học nhất. Việc đặt ra ngưỡng doanh thu 100 triệu hay 200 triệu đều không có cơ sở và không hợp lý", ông Đính nhấn mạnh.

Ở góc độ thị trường BĐS, theo ông Nguyễn Văn Đính, nếu thu thuế theo phương án đề xuất, chắc chắn sẽ có những tác động tiêu cực đến thị trường BĐS.

Trong bối cảnh hiện nay, hoạt động cho thuê căn hộ chưa mang lại nhiều lợi nhuận cho các nhà đầu tư, thậm chí còn đang bị lỗ.

Chẳng hạn, một căn hộ 100m2 có giá từ 4 - 5 tỉ đồng chỉ cho thuê chỉ được 10 - 20 triệu đồng/tháng, đầu tư căn hộ cho thuê thực chất "thua" gửi ngân hàng.

"Bản thân hiệu quả của việc đầu tư căn hộ cho thuê đã rất kém hấp dẫn, giờ cộng thêm với mức thuế cho thuê căn hộ 10%, chắc chắn sẽ ảnh hưởng rất lớn đến lợi nhuận và tâm lý của các nhà đầu tư trên thị trường này. Hệ quả là thị trường BĐS không khuyến khích được các nhà đầu tư mua căn hộ kinh doanh, làm giảm lực cầu của thị trường", vị chuyên gia chỉ rõ.