Bộ trưởng Xây dựng: Giá nhà đất giảm đà tăng và có dấu hiệu chững lại

Chiều 14/7, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị báo cáo Thủ tướng Phạm Minh Chính tại Hội nghị phát triển thị trường bất động sản an toàn, lành mạnh, bền vững. Bộ trưởng cho biết, đánh giá toàn diện thị trường bất động sản năm 2021 và 6 tháng đầu năm 2022, nguồn cung nhà ở thương mại trên cả nước liên tục sụt giảm thời gian qua.

“Mức độ tăng giá các phân khúc bất động sản tập trung trong cuối quý I, chậm dần và có dấu hiệu chững lại trong các tháng quý II”, Bộ trưởng đánh giá và cho biết sắp tới sẽ tăng cường kiểm soát tín dụng bất động sản.

Nguồn cung hạn chế

Về kết quả triển khai nhà ở thương mại và nhà ở xã hội trong năm 2021, có 172 dự án nhà ở thương mại, quy mô 24.027 căn hộ được hoàn thành trên cả nước, bằng 60% số dự án, 42% số căn hộ hoàn thành trong năm 2020. Còn với dự án nhà ở xã hội dành cho người thu nhập thấp khu vực đô thị và công nhân khu công nghiệp, trên địa bàn cả nước đã hoàn thành việc đầu tư xây dựng 17 dự án, quy mô xây dựng khoảng 27.800 căn, với tổng diện tích khoảng 1.400.000 m2 sàn xây dựng.

Tuy nhiên, trong 6 tháng đầu năm 2022, số lượng dự án nhà ở thương mại được chấp thuận đầu tư mới và số dự án hoàn thành cũng rất hạn chế, tình trạng khan hiếm nguồn cung nhà ở thương mại chưa được cải thiện. Dự án nhà ở xã hội, cả nước hoàn thành việc đầu tư xây dựng 13 dự án, quy mô xây dựng khoảng 6.000 căn, với tổng diện tích khoảng 300.000 m2 sàn xây dựng.

Về nguồn cung bất động sản du lịch, nghỉ dưỡng, trong năm 2021, cả nước có 52 dự án với 13.600 căn hộ du lịch và căn hộ văn phòng lưu trú, 2.280 biệt thự du lịch được chấp thuận, số lượng dự án bằng khoảng 35,4% so với năm 2020.

Sang năm 2022, số lượng dự án du lịch, nghỉ dưỡng được triển khai, hoàn thành trên cả nước là rất ít. Tính riêng quý I, có 1 dự án hoàn thành (bằng 14% so với cùng kỳ năm trước); 52 dự án đang triển khai và 5 dự án mới được chấp thuận.

Đánh giá thị trường bất động sản thời gian qua, người đứng đầu Bộ Xây dựng cho biết đang bộc lộ nhiều hạn chế, bất cập và có những dấu hiệu chưa ổn định.

Cụ thể, hệ thống pháp luật liên quan đến đầu tư, xây dựng, kinh doanh bất động sản vẫn còn một số bất cập như: Hình thức lựa chọn chủ đầu tư; xác định giá đất; thời hạn, chế độ sử dụng đất…

Đặc biệt, nguồn cung nhà ở thương mại giảm ở các địa phương, nhiều dự án chuẩn bị triển khai cũng gặp khó khăn trong các thủ tục pháp lý đặc biệt là việc lựa chọn chủ đầu tư, tính tiền sử dụng đất, giao đất như TP.HCM có khoảng 126 dự án.

“Bên cạnh đó, phân khúc nhà ở trung, cao cấp, bất động sản du lịch có biểu hiện dư thừa, trong khi rất thiếu nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân và nhà ở thương mại giá phù hợp cho đối tượng thu nhập thấp, trung bình”, Bộ trưởng đánh giá.

Theo lãnh đạo Bộ Xây dựng, giá bất động sản đặc biệt là nhà ở, đất ở liên tục tăng và cao hơn so với thu nhập. Điều này khiến cho người lao động thu nhập thấp tại các đô thị, công nhân khu công nghiệp gặp khó khăn trong việc tiếp cận và tạo lập chỗ ở.

Giá nhà đất tăng chậm hơn

Năm 2022, giá căn hộ chung cư, nhà ở riêng lẻ, đất nền vẫn tăng so với thời điểm cuối năm 2021. Tuy nhiên, mức độ tăng giá các phân khúc bất động sản tập trung trong cuối quý I, chậm dần và có dấu hiệu chững lại trong các tháng quý II (khi các hoạt động đầu tư, kinh doanh, dịch vụ thuộc các ngành nghề, lĩnh vực khác được phục hồi, bình thường trở lại).

Cụ thể, giá căn hộ chung cư tại các địa phương đều có xu hướng tăng, tỷ lệ tăng bình quân khoảng 3% so với thời điểm cuối năm 2021; tại Hà Nội giá nhà chung cư tăng khoảng 4-5% cao hơn so với tại TP.HCM tăng khoảng 1-2% so với cuối năm 2021.

Giá nhà ở riêng lẻ, đất nền có biên độ tăng cao hơn so với căn hộ chung cư (bình quân tăng khoảng 5-7% so với quý trước). Sang cuối tháng 3/2022 tại một số địa phương, các vùng ven Hà Nội, TP.HCM, tại các tỉnh Thái Bình, Lâm Đồng, Khánh Hoà, Đà Nẵng, Đồng Nai… lại có hiện tượng giá và lượng giao dịch đất nền tăng nhanh.

Còn tại thời điểm 2021, mặc dù nền kinh tế có sự giảm phát do ảnh hưởng của đại dịch nhưng giá bất động sản, nhà ở, đất nền vẫn liên tục tăng từ đầu năm.

Giá căn hộ chung cư đã tăng bình quân khoảng 5 – 7%. Tại các đô thị lớn Hà Nội, TP.HCM, hầu như không căn hộ có giá 25 triệu đồng/m2.

Giá nhà ở riêng lẻ trong dự án tăng 15-20%. Tại Hà Nội, nhà ở riêng lẻ trong dự án có mức giá phổ biến khoảng trên dưới 100 triệu đồng/m2, các dự án khu vực trung tâm lên đến trên 200 triệu đồng/m2, các dự án ở khu vực các huyện, xa trung tâm có mức giá khoảng 30 – 50 triệu đồng/m2.

Giá đất nền tăng 20-30% so với thời điểm cuối năm 2020. Đặc biệt, tại thời điểm cuối quý I, đầu quý II đã xảy ra hiện tượng tăng giá đột biến, thậm chí “sốt giá” đất nền tại nhiều địa phương. Ví dụ đất nền ở xã Tân Lợi, An Khương (tỉnh Bình Phước) đột ngột sốt nóng trước thông tin sắp có quy hoạch mở rộng sân bay Técníc Hớn Quản, một mét ngang mặt tiền ở các tuyến đường liên xã được thổi lên 350-500 triệu đồng, thậm chí 600 triệu đồng; tại TP. Thủ Đức (TP.HCM) giá đất nền đều ở ngưỡng trên 200 triệu đồng/m2).

Theo đánh giá của Bộ Xây dựng, nguyên nhân tăng giá bất động sản là do có sự chênh lệch về cung và cầu, nguồn cung bất động sản trong khi nhu cầu đầu tư, mua để sử dụng của người dẫn vẫn cao; do ảnh hưởng của dịch bệnh, thời gian thực hiện dự án kéo dài, chi phí nguyên vật liệu đầu vào, lãi vay khi thực hiện dự án tăng lên; do dịch chuyển dòng vốn đầu tư từ các lĩnh vực khác dồn vào trú ẩn trong lĩnh vực bất động sản.

Tuy nhiên, số liệu thống kê, báo cáo của các địa phương có thể còn chưa sát và thấp hơn so với giá giao dịch thực. Trong thực tế còn có hiện tượng “hai giá”, kê khai thấp hơn giá giao dịch thực nhằm trốn thuế trong giao dịch kinh doanh bất động sản.

Để đảm bảo phát triển thị trường bất động sản ổn định, lành mạnh, Bộ trưởng Xây dựng cho rằng cần khẩn trương nghiên cứu, hoàn thiện hệ thống pháp luật liên quan đến lĩnh vực này.

Đặc biệt phải kiểm soát, cơ cấu lại tín dụng bất động sản, đảm bảo sử dụng đúng mục đích, tránh rủi ro cho thị trường. “Tiếp tục tạo điều kiện cho vay đối với các dự án đầy đủ pháp lý, có hiệu quả; ưu tiên cho vay đối với dự án nhà ở thương mại, nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân được cấp phép và khởi công để tạo nguồn cung cho thị trường”, ông nhấn mạnh.

Đồng thời, lãnh đạo bộ cho biết cần kiểm soát chặt chẽ phát hành trái phiếu doanh nghiệp bất động sản (nhất là trái phiếu riêng lẻ), hoạt động huy động vốn trên thị trường chứng khoán…