Bộ Xây dựng: Giao dịch bất động sản qua sàn giúp người dân không mua nhầm dự án ma

Bộ Xây dựng vừa trình Chính phủ báo cáo tiếp thu, giải trình ý kiến đại biểu Quốc hội về dự án Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi).

Theo đó, Bộ Xây dựng tiếp tục trình Chính phủ xem xét, lựa chọn một trong hai phương án quy định về giao dịch bất động sản thời gian tới. Đó là quy định khuyến khích giao dịch, mua bán bất động sản qua sàn hoặc quy định bắt buộc tất cả giao dịch bất động sản phải qua sàn.

Bộ Xây dựng cho biết, để tạo lập môi trường đầu tư, kinh doanh lành mạnh, minh bạch, dự thảo luật đã bổ sung một số quy định về điều kiện thành lập sàn giao dịch bất động sản, tổ chức bộ máy và hoạt động của sàn giao dịch bất động sản theo hướng chặt chẽ hơn.

Bộ Xây dựng tiếp tục xin ý kiến Chính phủ về vấn đề giao dịch bất động sản qua sàn theo 2 phương án.

Theo đó, phương án 1, không bắt buộc mà khuyến khích các giao dịch (mua bán, chuyển nhượng, cho thuê mua, thuê nhà ở, công trình xây dựng, quyền sử dụng đất đã có hạ tầng kỹ thuật trong dự án) phải qua sàn. Quy định này tương tự đang áp dụng hiện nay, tức khách hàng chủ động, tự chọn phương thức giao dịch mua bán. Họ phải tự kiểm chứng chất lượng, pháp lý, giá cả của bất động sản.

Nhưng cách này, theo Bộ Xây dựng, Nhà nước thiếu đi công cụ quản lý, kiểm soát dữ liệu thông tin thị trường, bán hàng bởi nhiều chủ đầu tư, sàn giao dịch không báo cáo số liệu, sai thực tế. Mặt khác, quy định này cũng tạo ra hệ lụy về thất thu thuế, khó kiểm soát trong phòng chống rửa tiền.

Phương án 2, dự thảo luật sẽ quy định bắt buộc chủ đầu tư phải thực hiện mọi giao dịch mua bán, chuyển nhượng, thuê mua... qua sàn. Còn tổ chức, cá nhân thì khuyến khích.

Bộ Xây dựng lý giải, việc chủ đầu tư giao dịch qua sàn bất động sản sẽ đảm bảo sự đồng bộ của hệ thống pháp luật, hoàn thiện cơ chế phòng, chống rửa tiền.

Ngoài ra, giao dịch qua sàn làm minh bạch hóa thị trường, chống được "lợi ích nhóm" trong trường hợp chủ đầu tư cố tình bắt tay sàn giao dịch, người mua nhà đất thực hiện giao dịch ngầm nhằm trốn thuế, ôm hàng, tăng giá bán làm lũng đoạn thị trường.

Các giao dịch bất động sản hình thành trong tương lai có nhiều đặc thù, khách hàng là người dễ chịu rủi ro nên cần thiết quy định bất động sản phải giao dịch qua sàn để ràng buộc trách nhiệm các sàn trong thẩm định, thẩm tra tính pháp lý của dự án, niêm yết và công bố giao dịch, bảo đảm công khai, minh bạch, ngăn chặn các hành vi lừa đảo trong giao dịch bất động sản.

Đảm bảo được quyền và lợi ích hợp pháp của người dân, tạo kênh thông tin an toàn về bất động sản, giúp người dân không mua nhầm dự án ma, dự án không đủ pháp lý.

Về chống thất thu thuế, Nhà nước có công cụ quản lý thông tin về thị trường bất động sản, giúp thị trường phát triển lành mạnh.

Cùng đó, Nhà nước có được thông tin thị trường bất động sản, từ đó đưa ra các chính sách điều tiết thị trường kịp thời.

Thứ trưởng Bộ xây dựng Nguyễn Văn Sinh cho biết: Bộ Xây dựng đề xuất theo hướng các giao dịch bất động sản sẽ thông qua sàn và cũng vẫn là sàn của doanh nghiệp, không phải là sàn của nhà nước. Nhà nước sẽ hình thành, lập sàn của nhà nước liên quan đến tài sản công, bất động sản công để mua bán, giao cho các địa phương tích hợp với Trung ương sẽ hợp lý hơn.

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà yêu cầu các Bộ Xây dựng, Lao động Thương binh và Xã hội, Tài nguyên và Môi trường, Khoa học và Công nghệ, Văn phòng Chính phủ hoàn thiện báo cáo với Thủ tướng về thực tiễn, kinh nghiệm đối với các thị trường việc làm, bất động sản cũng như kinh nghiệm của các nước thực hiện sàn giao dịch; những đề xuất, điều chỉnh về mặt pháp lý dựa trên cơ sở các Nghị quyết của Trung ương với các thị trường này.

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cũng nhấn mạnh: Đối với giao dịch bất động sản mang tính chất dân sự, không kinh doanh nên để tự chọn, nếu được nên khuyến nghị Chính phủ nên miễn các chi phí giao dịch mang tính chất dân sự, giao dịch ở vùng sâu vùng xa có sự hỗ trợ. Bởi các giao dịch này vừa công khai, minh bạch quản lý được giá, xác định được dữ liệu.

Ngoài ra, cũng phải quy định về tiêu chuẩn hóa về các bất động sản được đưa lên sàn, để đảm bảo hàng hóa được giao dịch đủ điều kiện, chính xác và phải quy định trách nhiệm của các tổ chức sàn này là các tổ chức doanh nghiệp, phải chịu trách nhiệm trước nhà nước, trước pháp luật.