HoREA đề xuất giải pháp gỡ vướng nguồn cung nhà ở

Mới đây, Hiệp hội bất động sản TP.HCM (HoREA) có công văn gửi Thủ tướng Chính phủ về một số giải pháp nhằm giải quyết tình trạng thiếu nguồn cung nhà ở cũng như kéo giá nhà để bình ổn thị trường bất động sản theo hướng phát triển minh bạch, lành mạnh, ổn định và bền vững.

Giá nhà ở cao gấp hơn 20 lần so với thu nhập trung bình của xã hội

Theo HoREA, thị trường bất động sản hiện nay đang rất thiếu nguồn cung nhà ở, nhất là loại nhà ở thương mại bình dân và nhà ở xã hội. Đây là 2 phân khúc đáp ứng nhu cầu thực của đông đảo người thu nhập trung bình và người thu nhập thấp ở đô thị.

Cung không đủ cầu khiến giá nhà đất tăng liên tục trong 5 năm qua, biểu hiện qua chỉ số giá nhà ở của nước ta cao gấp hơn 20 lần so với thu nhập trung bình của xã hội làm cho nhiều hộ gia đình và cá nhân khó tạo lập được nhà ở. Chỉ số này ở các nước phát triển chỉ khoảng 6-7 lần.

Tình trạng thị trường vừa bị mất cân bằng cung - cầu, vừa bị "lệch pha" về phân khúc nhà ở cao cấp thể hiện rất rõ trong 2 năm gần đây, khi loại nhà ở giá bình dân chỉ chiếm 1% trong nguồn cung nhà ở mới năm 2020 và biến mất trong năm 2021 (0%), trong lúc nhà ở cao cấp chiếm đến 74%.

Điều này dẫn đến nguồn thu ngân sách nhà nước từ đất đai và thị trường bất động sản chưa tương xứng với tiềm năng. Thể hiện rất rõ qua nguồn thu tiền sử dụng đất tại TP.HCM trong giai đoạn 2016 - 2021 là 82.932 tỷ đồng, chỉ chiếm 5,9% tổng thu ngân sách, trong khi xét về tiềm năng thì nguồn thu này phải đạt trên dưới 10% mới phù hợp.

Các "bất cập" này bắt nguồn một số quy định của văn bản Luật hoặc văn bản dưới Luật, hoặc do còn thiếu quy định pháp luật phù hợp. Đồng thời, khâu thực thi pháp luật của một số cơ quan nhà nước có thẩm quyền và một số cán bộ công chức còn nhiều hạn chế.

Ngoài ra, nguyên nhân đến từ việc chấp hành pháp luật, tuân thủ pháp luật chưa nghiêm túc, chưa đầy đủ, thậm chí có một số doanh nghiệp và lực lượng đầu nậu, cò đất trên thị trường vi phạm pháp luật.

Làm sao để "gỡ vướng" cho thị trường?

Để giải quyết những bất cập nêu trên, Hiệp hội đề xuất hàng loạt pháp nhằm tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản.

Thứ nhất, Hiệp hội đề nghị tháo gỡ “ách tắc” cho các dự án nhà ở thương mại “có quyền sử dụng đất khác không phải là đất ở phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, quy hoạch phát triển đô thị, nhà ở”.

Thứ hai, Hiệp hội đề xuất giải pháp tháo gỡ vướng mắc cho các dự án bất động sản, nhà ở thương mại thuộc diện phải rà soát về pháp lý, thanh tra, kiểm tra, điều tra theo hướng yêu cầu chủ đầu tư thực hiện nghĩa vụ tài chính hoặc nghĩa vụ tài chính bổ sung với Nhà nước.

Thứ ba, đề xuất giải pháp tháo gỡ vướng mắc về thực hiện quy định tiêu chí tách thành dự án độc lập đối với phần diện tích “đất công” nằm xen kẽ trong dự án nhà ở thương mại đưa ra đấu giá quyền sử dụng đất giúp tăng cung dự án nhà ở.

Thứ tư, đề xuất giải pháp tháo gỡ vướng mắc về quy trình thủ tục đầu tư xây dựng dự án nhà ở thương mại mà doanh nghiệp đã có quyền sử dụng đất giúp làm tăng nguồn cung dự án và sản phẩm nhà ở cho thị trường bất động sản.

Thứ năm, đề xuất giải pháp tháo gỡ vướng mắc về tính “tiền sử dụng đất” dự án nhà ở thương mại giúp làm tăng nguồn cung nhà ở cho thị trường.

Thứ sáu, Hiệp hội đề xuất giải pháp đẩy mạnh thực hiện “đấu giá quyền sử dụng đất; đấu thầu dự án có sử dụng đất” để lựa chọn nhà đầu tư giúp làm tăng nguồn cung dự án nhà ở thương mại cho thị trường bất động sản.

Bên cạnh các đề xuất trên, HoREA cho rằng, Chính phủ còn phải rà soát để hoàn thiện các cơ chế chính sách về phát triển thị trường vốn, bao gồm thị trường tiền tệ - tín dụng, thị trường chứng khoán, thị trường trái phiếu doanh nghiệp, đi đôi với xây dựng chính sách thuế tài sản, để cho thị trường bất động sản phát triển minh bạch, lành mạnh, ổn định và bền vững.