Triệt tiêu hành vi đầu cơ, găm đất gây lãng phí

Trước thực tế giá bất động sản "treo" cao, tăng nhanh, nhiều kiến nghị, đề xuất đã được đưa ra nhằm kìm hãm lại đà tăng của giá bất động sản, trong đó có đề xuất về đánh thuế các bất động sản bỏ hoang.

Trong văn bản mới đây, Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) gửi Bộ Chính trị và Ban Chấp hành Trung ương Đảng đưa kiến nghị: "Đánh thuế đối với các khu đất, dự án bỏ hoang thật cao để chủ đầu tư không thể ôm nổi, phải xoay nguồn vốn để đầu tư hoặc chuyển nhượng cho đơn vị khác có năng lực".

Theo ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA, kiến nghị này nhằm tránh lãng phí những khu "đất vàng", tránh tình trạng nhiều dự án quây tôn hơn 10 năm, không đưa vào đầu tư, xây dựng, kinh doanh, không tạo ra công ăn việc làm, không đóng góp cho kinh tế thành phố; cùng với đó giúp giảm được tình trạng đầu cơ đất đai dẫn đến lãng phí nguồn lực.

Đánh thuế bất động sản bỏ hoang là cần thiết

Ông Nguyễn Văn Được, Hội Tư vấn Thuế Việt Nam cho rằng, đối với đất bỏ hoang hóa, đất chưa sử dụng hoặc đất của các dự án chậm tiến độ phải chịu mức thuế suất cao để hạn chế việc lãng phí tài nguyên đất cũng như đầu cơ và chậm thực hiện nghĩa vụ tài chính.

Cụ thể có những khu đất vàng trong khu vực trung tâm TP Hồ Chí Minh bị xử dụng lãng phí như khu đất có diện tích vài nghìn mét vuông tại đường Nguyễn Huệ bỏ không đã hơn 10 năm qua, không đưa vào đầu tư xây dựng kinh doanh, không trở thành cơ sở thương mại, dịch vụ, không tạo ra công ăn việc làm, không đóng góp cho GRDP TP thì giá trị sử dụng của khu đất vàng này cũng bằng số 0.

Bên cạnh đó, cũng có những DN “thân hữu” xí phần các dự án có quy mô diện tích lớn nhưng không đưa đất vào sử dụng, không triển khai thực hiện dự án do nhiều nguyên nhân. Thậm chí có cả dấu hiệu đầu cơ đất đai đều dẫn đến lãng phí nguồn lực đất đai. Chưa kể, với những khu đất vàng trong khu vực trung tâm TP, quy mô lên đến vài chục hecta nhưng được chỉ định chủ đầu tư cho DN tư nhân đã khiến chênh lệch địa tô chủ yếu rơi vào túi tư nhân. Bởi thế không được huy động đầy đủ vào ngân sách Nhà nước để phục vụ lợi ích công cộng và cũng không thấy dành 20% quỹ đất ở của dự án để phát triển nhà ở xã hội theo quy định của luật Nhà ở.

Vì vậy, để đưa đất vào khai thác hiệu quả, vừa để phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, vừa tạo được nguồn thu lớn, ổn định, bền vững cho ngân sách, HoREA đưa ra nhiều kiến nghị về điều chỉnh quy hoạch, cách tính tiền sử dụng đất.

"Không thể hành chính hóa mà nên dùng công cụ thuế để triệt tiêu ý chí đầu cơ, găm giữ đất đai… gây lãng phí” – Chủ tịch HoREA Lê Hoàng Châu nhấn mạnh.

Lập tức kiến nghị "áp dụng thuế chống đầu cơ BĐS" của HoREA thu hút sự quan tâm lớn từ phía dư luận. Trong đó, đa phần các ý kiến bày tỏ ủng hộ khi cho rằng thuế là công cụ để chính quyền kiểm soát tình trạng thổi giá BĐS hiện nay một cách tốt nhất. Do đó, thay vì để kiến nghị này mãi chỉ nằm trên giấy, nhiều quan điểm hối thúc phải triển khai ngay.

Thậm chí, cần thiết phải nhân rộng trên phạm vi cả nước khi tình trạng BĐS bỏ hoang diễn ra ở khắp các tỉnh, thành, kéo giá nhà tăng cao, nguồn cung khan hiếm, người có nhu cầu ở thực khó tiếp cận.

Chuyên gia BĐS Trần Khánh Quang đánh giá cao kiến nghị của HoREA. Đồng thời nhận định đề xuất đánh thuế thật cao với đất, dự án bỏ hoang của Hiệp hội này là một đề xuất hợp lý với bối cảnh thị trường BĐS ở thời điểm hiện tại.

“Những năm gần đây, trên thị trường BĐS luôn tồn tại một nghịch lý. Đó là hàng trăm dự án ôm đất, chây ì không triển khai, trong khi nhiều DN lại chật vật tìm quỹ đất để triển khai các dự án nhà ở mới. Điều này dẫn đến nguồn cung trên thị trường khan hiếm, đặc biệt là các dự án nhà ở tầm trung, nhà ở cho người có thu nhập thấp” – ông Trần Khánh Quang nói và nhấn mạnh, tuyệt đối không thể để các DN có đất giữ mãi vai trò cầm trịch, thiết lập mặt bằng giá cao để hưởng lợi.

Theo ông Trần Khánh Quang, tình trạng mất cân bằng cung - cầu chỉ được cải thiện khi các dự án sớm được đưa vào hoạt động, đặc biệt là các dự án nhà ở phân khúc bình dân. Có như vậy, giá nhà trên thị trường mới ngừng neo cao, sớm ổn định. Và muốn làm được điều này, thì đánh thuế cao với đất, dự án bỏ hoang là một giải pháp hợp lý. Chuyên gia Trần Khánh Quang cho rằng, trong quá trình thực hiện, cơ quan quản lý Nhà nước cần phải xác định đúng đối tượng và trúng mục tiêu, đảm bảo đánh thuế công bằng.

Đồng quan điểm, chuyên gia BĐS Nguyễn Văn Đực cũng lưu ý, trên thị trường BĐS hiện nay, ngoài những dự án do chủ đầu tư không đủ năng lực triển khai nhưng vẫn ôm giữ đất, còn rất nhiều dự án dù chủ đầu tư có năng lực, muốn triển khai nhưng sau nhiều năm vẫn “bất lực” vì vướng thủ tục. Đây lại là nguyên nhân khách quan cần sớm tháo gỡ để ổn định nguồn cung cho thị trường BĐS, kéo giảm giá nhà, tạo điều kiện cho mọi người dân đều có chốn an cư.

Thảo luận về vấn đề đánh thuế bất động sản, nhiều chuyên gia đồng tình với quan điểm phải đánh thuế vào các bất động sản không sử dụng, bỏ hoang, dùng để đầu cơ để hạn chế thực trạng này. Tuy nhiên chỉ giải quyết vấn đề thuế thôi thì vẫn chưa phải là “bài thuốc” trị dứt căn bệnh của thị trường bất động sản hiện nay.

Theo Hiệp hội BĐS TP.HCM, mâu thuẫn lớn nhất của thị trường bất động sản hiện tại và trong những năm tiếp theo là tình trạng lệch pha cung-cầu. Tình trạng khan hiếm nguồn cung vẫn chưa được tháo gỡ đẩy giá nhà đất tăng cao, dẫn đến tình trạng đầu cơ, lướt sóng. Chính vì vậy, để hạ giá nhà, việc từ gốc cần là tăng nguồn cung, không phải là đánh thuế tạo sức nặng tâm lý ngắn hạn lên nguồn cầu.

Giải pháp căn cơ để tạo nguồn cung trên thị là giảm bớt thủ tục pháp lý, khơi thông nguồn cung. Sản phẩm bất động sản dồi dào, đa dạng sẽ tạo nên sự cạnh tranh lành mạnh. Giải pháp này vừa giúp tạo lập một thị trường ổn định vừa giúp kéo giảm giá nhà, tăng thêm cơ hội sở hữu nhà ở cho người dân. Một khi thị trường ổn định, tình trạng đầu cơ sẽ được kiểm soát.

Giới chuyên gia cũng có ý kiến về việc đánh thuế chung với nhiều loại hình bất động sản. Hiện nay thị trường đã có quá nhiều loại thuế khi mua/bán/cho thuê bất động sản. Các loại thuế này được người kinh doanh bất động sản tính vào giá mua bán, giá cho thuê, do đó nếu có thêm khoản thuế khác thì cuối cùng người mua nhà vẫn sẽ phải gánh hết.

Đánh thuế cao sẽ khiến giá bán lẫn giá cho thuê bất động sản tăng, như vậy người dân càng khó tiếp cận nhu cầu nhà ở. Trong khi đó, với các nhà đầu cơ có nhiều tiền thì sắc thuế có đánh cao cũng không ảnh hưởng nhiều đến họ. Chính vì vậy, theo các chuyên gia chỉ nên đánh thuế với bất động sản không sử dụng chờ đầu cơ, tạo sự bất ổn cho thị trường.